Page 403 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม

335
อย่ํางพวกเรํานั่งอยู่นี่ สภําวธรรมตรงนี้มีอะไรบ้ําง ? นอกจํากกํายนอกจํากจิต ก็จะมีเสียงที่ ได้ยิน เวทนําที่เกิดขึ้น ควํามเย็นร้อนอ่อนแข็งที่ปรํากฏขึ้นมํา แต่ขณะฟังธรรม เรําสํามํารถพิจํารณําอํากําร เกิดดับของเสียงได้ อันที่จริงสภําวธรรมที่ละเอียดเลยคือดูจิตของเรําว่ําเป็นอย่ํางไร ตั้งแต่เริ่มแรก จนถึงปัจจุบันนี้ ลองดูว่ํา จิตเรําเป็นอย่ํางไร ? รู้สึกตื่นตัวขึ้นไหม ? ถ้ําตื่นตัวขึ้นแล้ว ลองดู เขําใสขึ้นไหม นิ่งมํากขึ้น สว่ํางขึ้นหรือเปล่ํา ? คําว่ํา “นิ่ง” ไม่ใช่แค่เงียบ ๆ เฉย ๆ เรื่อย ๆ ถ้ําเรื่อย ๆ เงียบ ๆ เฉย ๆ ลองสังเกตดูว่ํา นิ่งจริงหรือเปล่ํา หรือแค่เงียบ ๆ ? ถ้ําเงียบแล้ว เพิ่มควํามนิ่ง แล้วดูควํามเงียบอีก ลองดู ว่ํา ในควํามรู้สึกที่เงียบ ๆ เขํามีอํากํารอย่ํางไรขึ้นมํา ? นั่นคือสภําวธรรมที่เกิดขึ้น
อย่ํางเมื่อเช้ําก็จะมีโยคีถํามว่ํา พอปฏิบัติจนลมหายใจหายไป เหลือแต่ความเงียบสงบ ไม่มีอะไร เกิด จะทาอย่างไรต่อ จะยกจิตขึ้นสู่วิปัสสนาได้อย่างไร ? จริง ๆ ในควํามเงียบก็เหมือนกระดํานที่ว่ําง ๆ นั่นแหละ พอเรํานิ่ง มีตําแหน่ง แล้วก็รู้ในควํามเงียบจุดใดจุดหนึ่ง นิ่งแล้วก็รู้ไป ลองดูว่ํา ควํามนิ่งไม่มีกําร เปลี่ยนแปลง หรือพอนิ่งทุกครั้งก็เริ่มมีกํารเปลี่ยนแปลง มีอํากํารบํางอย่ํางเกิดขึ้น ? ตรงนั้นแหละ แล้ว เรําก็ตํามรู้อํากํารที่กําลังปรํากฏ ดูว่ําเขําเปลี่ยนไปอย่ํางไร ก็จะเป็นกํารยกจิตสู่วิปัสสนํา ตรงนี้แหละคือตัว สภําวธรรม
คําว่ํา “สภําวธรรม” คืออํากํารของรูปนํามทั้งหมดที่ปรํากฏขึ้นมํา เพียงแต่ว่ําใครจะเห็นสภําวธรรม ละเอยี ดมํากแคไ่ หนกข็ นึ้ อยกู่ บั สติ สมําธิ แลว้ กป็ ญั ญําของแตล่ ะคนในขณะนนั้ ๆ ถํา้ เขํา้ ถงึ ตรงไหนกจ็ ะเหน็ ตํามนั้น ถ้ํายังเข้ําไม่ถึงก็จะไม่เห็น เหมือนเรําเข้ํามําในห้องนี้ เรําก็จะเห็นว่ําในห้องนี้มีอะไรบ้ําง แต่ถ้ําเรําอยู่ ขํา้ งนอกเรําไมเ่ คยเขํา้ หอ้ งนี้ เวลําถํามกจ็ ะนกึ ไมอ่ อกวํา่ เขํามอี ะไร สภําวธรรมทเี่ กดิ ขนึ้ ขํา้ งหนํา้ เรํากเ็ หมอื นกนั ถ้ําเรําเข้ําไปรู้เรื่อย ๆ เรําเห็นกํารเปลี่ยน ๆ ๆ ถ้ําเรําเคยเห็นเรําก็จะบอกได้ แต่ถ้ําไม่เห็นก็ไม่สํามํารถบอก ได้ว่ําเขําเปลี่ยนอย่ํางไร ตรงนี้ที่บอกว่ําเป็นสภําวธรรมที่เรําเห็นได้ด้วยตัวเอง เห็นได้เฉพําะตัว เฉพําะผู้ที่ เข้ําไปรู้ ผู้ที่ปฏิบัติ ไม่ใช่ใครก็คิดเอําได้
ตรงนี้หมํายถึงอะไร ? ตรงนี้เป็นเรื่องของอจินไตย ไม่สํามํารถคิดเอําได้ ต้องปฏิบัติและเข้ําถึง ถึงจะเห็นได้ เรําคําดคะเนแต่เข้ําไม่ถึง...ก็ไม่ได้เป็นอย่ํางที่เรําคิด แม้แต่สิ่งที่เรําเคยทําอยู่ทุกวัน เหมือน ที่เรํานั่งสมําธิอยู่ทุกวัน เรําปฏิบัติธรรมอยู่ทุกวัน เรําคิดว่ําวันนี้น่ําจะดีกว่ําเมื่อวําน แต่พอนั่งปุ๊บ อ้าว! ไม่เหมือนเดิมแล้ว กลํายเป็นรู้สึกไม่ดีเลย มีเรื่องนั้นเรื่องนี้เข้ํามํารบกวน ตั้งใจเต็มที่แต่ก็รู้สึกว่ํามี อํารมณ์เข้ํามํารบกวนหรือมีอุปสรรคเข้ํามํา จริง ๆ แล้วบํางอย่ํางเป็นอุปสรรค บํางอย่ํางเป็นสภําวธรรม ที่เกิดขึ้นจํากจิตที่มีควํามตื่นตัว ไม่ใช่เพรําะปฏิบัติไม่ได้ เพรําะสภําวะไม่ดี เพรําะเมื่อไหร่ก็ตํามที่เรําตั้งใจ ให้มํากขึ้น จิตจะตื่นตัว จิตตั้งมั่นขึ้น สภําวะแทนที่เขําจะเริ่มจํากควํามเงียบสงบ เขําก็เริ่มจํากอํากํารที่ ปรํากฏขึ้นมํา
สังเกตไหม เวลําเรําตื่นตัวมําก ๆ อํากํารเขําจะเร็ว จะปุ๊บปั๊บ ๆ อะไรก็ไม่รู้ บํางทีพอหลับตํา ปุ๊บปั๊บ มําเลยอะไรไม่รู้ จริง ๆ แล้วรู้ พอหลับตําปุ๊บ...เต็มหมดเลย ควํามคิดเต็ม! เรื่องอะไรก็ไม่รู้ เดี๋ยว ปุ๊บปั๊บ ๆ มําตลอด อันนั้นคืออย่ํางหนึ่ง เพรําะฉะนั้น วิธีสังเกตก็คือว่ํา ขณะที่เขําเกิดขึ้นมํา จิตใจเรําเป็นอย่ํางไร ?