Page 842 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม
P. 842
774
ลองทบทวนวา่ ทผี่ า่ นมานเี่ ลา่ แบบไหน ? เลา่ ถกู แลว้ นะ เลา่ สภาวะถกู หมดแตเ่ รยี งไมค่ อ่ ยถกู อาจารย์ ก็ต้องจับเรียง เพราะฉะนั้น เวลาโยคีเล่าสภาวะ อาจารย์ต้องนิ่งฟัง บางครั้งดูเหมือนอาจารย์หัวเราะเสียง ดังเวลาฟังโยคีเล่าสภาวะ ที่หัวเราะเพราะเห็นปุ๊บเดี๋ยวโยคีจะพูดอะไรหัวเราะไว้ก่อน เขาคิดว่าเขาจะไม่ พูดคานั้นแต่เดี๋ยวเขาก็พูดคานั้นออกมา... บางทีก็คือว่า สภาวะเขาดี ก็ยิ้มดีใจกับเขาที่เขาปฏิบัติได้ดีขึ้น ชัดขึ้นพอเขาหัวเราะดีใจ ก็ดีใจ
ทนี วี้ ธิ เี ลา่ สภาวะนอี่ าจารยว์ า่ งา่ ยมากนะ สงิ่ ทตี่ อ้ งจา คอื เลา่ อะไร อาการเกดิ ดบั เขาเปลยี่ นไปอยา่ งไร สภาพจิตเป็นอย่างไร อาจารย์จึงบอกว่าอย่าไปกังวลแยกว่าอันนี้คือรูป อันนี้คือนาม อันนี้เป็นเจตสิกไหม อันนี้เป็นฌานไหน... โอ้โห! ไปไกลเลยตรงนั้นน่ะ ให้รู้ว่าจิตสงบขึ้น ใสขึ้น เบําขึ้น โล่งขึ้น สว่ํางขึ้น แล้ว รู้สึกว่ํามีบรรยํากําศของควํามใสคลุมตัวทั้งหมด ควํามสงบห่อหุ้มตัวไปหมด เล่าแค่นี่ก็ชัดแล้ว ฌานไหนก็ ช่างเหอะ ถึงจะเรียกว่าฌานไหนเราก็ได้อยู่เรียบร้อยแล้ว ไม่ต้องห่วง!
เสริมนิดหนึ่ง ไม่เกี่ยวกับวิธีเล่าสภาวะ อันนี้เกี่ยวกับการที่เราเดินจงกรม ถ้าเดินจงกรมเดินออก กา ลงั กาย มคี วามสงบ ความใส หรอื ความสขุ รองรบั บรรยากาศตรงนนั้ เขาเรยี กเปน็ “บรรยากาศของอารมณ์ ฌาน” ถา้ เราเดนิ แลว้ อยใู่ นความวา่ ง ความใส ความสงบตลอดเวลา เรากเ็ หมอื นเดนิ อยใู่ นฌาน เพราะฉะนนั้ ฌานนี้จะตั้งอยู่ได้นาน ถ้าทาแบบนี้กาลังเราจะเยอะ ใช้ได้ตลอด! พระพุทธเจ้าบอกว่าการเดินจงกรมทาให้ สมาธิตั้งอยู่ได้นาน ฌานเกิดขึ้นตั้งอยู่ได้นาน แต่ถ้านั่ง ลุกขึ้นมาปุ๊บฌานหายเลย
แตถ่ า้ ใชใ้ นการเดนิ ใชใ้ นอริ ยิ าบถยอ่ ยได้ ทบี่ อกวา่ ใหย้ กจติ ขนึ้ สคู่ วามวา่ ง ทา อะไรอยใู่ นบรรยากาศ ของความว่างบ่อย ๆ ดูสภาพจิตบ่อย ๆ เหมือนมีองค์ฌานรองรับ มีสมาธิคอยกากับคอยควบคุมอยู่ตลอด เวลา สังเกต ทุกครั้งพอมีบรรยากาศรองรับ เราจะสงบโดยปริยาย จิตเราจะนิ่ง แต่ถ้าเมื่อไหร่บรรยากาศ หาย ความวุ่นวายก็จะเข้ามาแทน ความสงบก็จะน้อยลง ความสบายก็ลดลง เพราะฉะนั้น ก็เลยใช้วิธีสอน ว่า เวลาเดินจงกรมทุกครั้ง ยกจิตขึ้นสู่ความว่างก่อนนะ ให้กว้างกว่าตัว แล้วเดินเข้าไปในความว่าง...
อาจารยจ์ ะใชค้ า พดู แบบสบาย ๆ จรงิ ๆ แลว้ สา คญั มากเลยนะ พเิ ศษมากเลย พดู ใหเ้ ราไมต่ อ้ งรสู้ กึ กังวล ถ้าบอก “ให้เดินอยู่ในฌาน” เราจะคิดมากทันที แต่ให้เดินอยู่ในความว่างความเบานี่เราทาได้ง่าย เพราะเราเขา้ ถงึ ได้ พอบอกเปน็ ฌานปบ๊ึ เรากเ็ รมิ่ หา เพราะฉะนนั้ การทมี่ บี รรยากาศรองรบั จะชว่ ยการประคอง จิตเราได้ดีด้วย บรรยากาศเป็นสภาพจิตของเรา องค์ฌานนั้นก็เป็นสภาพจิตใจของเราเอง จาได้นะวิธีเล่า สภาวะ ยกแค่สองตัวอย่างก็น่าจะชัดนะ
ทีนี้การเล่าสภาวะ จริง ๆ ประโยชน์มีมากกว่าการที่เราจะพูด ๆ แล้วผ่านไป การเรียงลาดับของ สภาวะที่เกิดขึ้นสาคัญมากเลย เพราะว่าเราจะรู้เหตุรู้ผล รู้ที่มาที่ไปของสภาวะ ต่อไปเวลาเราจะยกจิตขึ้นสู่ ความวา่ งเรากจ็ ะยกจติ ไดง้ า่ ย เพราะเราบอกวา่ เรมิ่ ตน้ ดว้ ยการยกจติ ขนึ้ สคู่ วามวา่ งแลว้ กา หนดอาการ บางที รู้สึกว่ําวันนี้ยกจิตขึ้นสู่ควํามว่ํางไม่ได้เลย จิตมันนิ่ง ๆ อย่ํางเดียว... เล่าไปเลย อย่ามัวแต่นั่งกังวล! พอจะ ส่งอารมณ์ปึ๊บทาหน้าแบบมีปัญหาก่อนแล้ว วันนี้ยกจิตขึ้นสู่ความว่างไม่ได้เลย... ยังไม่เล่าก็รู้แล้วเพราะ หน้าบอก
