Page 73 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การเจาะสภาวะ
P. 73
251
แต่ถ้ําเมื่อไหร่ ที่จิตที่ทําหน้ําที่รู้นิ่ง ๆ ๆ แล้วดู ๆ ไม่มีอํากํารดับ ตรงนั้นจะเริ่มแน่น ตรงนี้แหละที่ จะ...กลํายเป็นกํารจ้อง เป็นกํารเพ่ง เป็นกํารจ้องสภําวะอย่ํางเดียว เป็นกํารเพ่งอยู่ เพรําะอํากํารที่เขําปึ๊บ ๆ แต่ตรงนี้จ้อง ยิ่งนิ่ง ยิ่งต่อไปเรื่อยยิ่งนิ่งขึ้น เหมือนจ้อง ๆ ไปเรื่อย ๆ อํากํารเกิดดับนี้เปลี่ยนไป สิ่งที่ตําม มําก็คือว่ํา ทําไมเรําอึดอัด เพรําะขณะที่จ้อง ๆ เพ่ง ๆ อํากํารไปเรื่อย ๆ นี่นะ พออํากํารเกิดดับเปลี่ยนไป ๆ เลก็ ลง ๆ ตวั จติ ทรี่ นู้ นี่ ะ หรอื ตวั ผกู้ ํา หนดเองจะเรมิ่ กลนั้ หํายใจมํากขนึ้ อํากํารหํายใจเรมิ่ ๆ กลนั้ หํายใจ เรมิ่ นิ่ง ๆ ๆ แล้วจะกลั้นหํายใจมํากขึ้น
อํากํารยิ่งเบําเรํายิ่งตั้งใจ เพื่อที่จะรู้อํากํารให้ชัด พอตั้งใจกลํายเป็น...สังเกตไหมว่ํา เวลําเรําตั้งใจ รู้มําก ๆ กลํายเป็นกลั้นหํายใจโดยอัตโนมัติ แล้วก็จะเริ่มอึดอัด ๆ บํางคนผิดจังหวะก็...พอลืมตําขึ้นมํา โอ้ โห!ถอนหํายใจ เหนื่อยมํากเลย ๆ ในกํารกําหนดสภําวะ เพรําะบํางครั้งกลั้นหํายใจโดยที่ไม่รู้ตัว อันนี้ต้อง สังเกตดี ๆ ถ้ําเป็นอย่ํางนั้น เรําจะถอยออกมําแล้วหํายใจ สูดหํายใจยําว ๆ ก่อน แล้วค่อยเจําะสภําวะต่อ ได้ไหม...ได้นะไม่ผิด แต่ถ้ําถอยออกมําแล้วลืมตําขึ้นมํา โอ้!ออกจํากกรรมฐํานแล้วสติแตก อันนั้นไม่ดีนะ ถอยออกมําแล้วกลับไปไม่ได้
แต่อะไรจะแตก...เร็วขนําดนั้นเนอะ! คงสติไม่แตกเร็ว สมําธิคงไม่หลุดไปเร็วขนําดนั้นหรอก แค่ ลืมตํานิดหนึ่ง หํายใจแค่วืดหนึ่ง แล้วก็ เอ้ํา!รู้ต่อ สมําธิคงไม่หมดเร็วขนําดนั้นหรอก ไม่อย่ํางนั้นเรําคงจะ เดนิ จงกรมไมไ่ ด้ เพรําะถํา้ เดนิ จงกรมกล็ มื ตําตลอดนะ นงั่ สมําธกิ ห็ ลบั ตําลมื ตําได้ เพรําะฉะนนั้ เวลําปฏบิ ตั ิ ธรรมตรงนี้ ต้องเข้ําใจว่ํา กํารที่เรําเจําะสภําวะ มุ่งไปที่กํารเกิดดับ...เป็นสิ่งสําคัญ เพรําะว่ําถ้ําปฏิบัติธรรม จะให้เดินหน้ําต่อไปเรื่อย ๆ ตัวนี้คืองําน งํานที่ต้องทํา
เพรําะอะไร...สภําวธรรมจะละเอียดมํากขึ้น ก็อําศัยกํารใส่ใจ คือธัมมวิจยะ ในกํารจดจ่อใส่ใจกับ อํากํารเกดิ ดบั ควํามเปลยี่ นไปของอํากํารเกดิ ดบั ของรปู นํามขนั ธห์ ํา้ บํางครงั้ ไมใ่ ชแ่ คอ่ ํากํารเกดิ ดบั ทํา ไมถงึ บอกไมใ่ชแ่คอ่ํากํารเกดิดบัแมแ้ตช่ว่งทจี่ติทวี่ํา่งอยํา่งเมอื่กนี้ี้จติทวี่ํา่งเปลํา่หรอืจติทสี่งบเองกต็อ้งรเู้ขํา้ไปให้ ชัดว่ํา ควํามสงบนี่นะเปลี่ยนอย่ํางไร ต่ํางจํากเดิมอย่ํางไร เป็นควํามสงบ เหมือนกับสงบไม่ลึกเหมือนเดิม แต่เป็นควํามสงบที่เบํากว่ําเดิม เป็นควํามสงบที่กว้ํางกว่ําเดิม เป็นควํามสงบที่ให้ควํามรู้สึกสบํายกว่ําเดิม ไม่ได้ลึกเหมือนเดิม แต่กลับรู้สึกสบําย รู้สึกกว้ําง
อันนี้คือถํามว่ํา จิตที่สงบอันนี้นะ เป็นควํามสงบที่ให้ควํามรู้สึกสบําย แล้วกว้ํางกว่ําเดิม กับสงบ แล้วลึก เรําก็ต้องบอกถํามตัวเองว่ํา รู้สึก...ไม่ใช่ชอบอันไหน ไม่ได้ชอบอันไหน แต่สภําพจิตอันไหนที่สบําย กว่ํา หรือละเอียดกว่ํากัน อันไหนที่สติเรําอิสระมํากกว่ํากัน คือกํารรับรู้อํารมณ์ มันจะเกี่ยวต่อเนื่องกัน รับรู้อํารมณ์ภํายนอก รับรู้อํารมณ์รอบตัว ตรงที่ออกจํากสมําธิแล้ว ออกจํากกรรมฐํานแล้วจิตยังว่ําง ยังสบําย ยังเบํา ยังอิสระอยู่ กับออกจํากกรรมฐํานแล้ววุ่นวําย ตอนที่อยู่ในกรรมฐํานแล้วสงบนิ่ง...ดิ่ง ดี มํากเลย ตั้งมั่นมําก
แต่พอลืมตําขึ้นมํา พอมีผัสสะขึ้นมําข้ํางนอก แล้วกับควํามสงบนั้นช่วยไม่ได้ กลํายเป็นว่ํา ควําม รู้สึกเหมือนกับไม่สงบ แล้วควํามวุ่นวํายเข้ํามํา อันนี้คืออย่ํางหนึ่ง กับที่รู้สึกเป็นควํามสงบที่กว้ํางไม่ได้
