Page 33 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การกำหนดต้นจิตอิริยาบถย่อย
P. 33
การกาหนดต้นจิตอิริยาบถย่อย
ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐานยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทยฯ สานักงานใหญ่ (ศูนย์ ๑) กรุงเทพมหานคร วันท่ี ๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๒
สาธุ สาธุ สาธุ นงั่ ตามสบายนะ มเี รอื่ งใหพ้ ดู แลว้ นะ พดู เรอื่ งอะไร เมอ่ื คนื พดู ไมเ่ ปน็ เรอ่ื ง พดู ธรรมะ ไม่ได้ต้ังชื่อเรื่อง พูดอย่างเดียวอันนี้ดี จริง ๆ แล้วคือเป็นสิ่งสาคัญ เป็นหลักการ เป็นแนวทางในการปฏิบัติ ท่ีเราจะนาไปปฏิบัติได้ ในชีวิตประจาวันของเรา หรือเพื่อความต่อเนื่องของการเจริญกรรมฐาน
การกา หนดตน้ จติ อริ ยิ าบถยอ่ ย แลว้ กก็ ารเดนิ จงกรม กอ่ นอนื่ เรามาทา ความเขา้ ใจ เรอื่ งการกา หนด ต้นจิตในอิริยาบถย่อย ว่าเราควรจะกาหนดในลักษณะอย่างไร สติอยู่ตรงไหน สติควรจะอยู่ตรงไหนใน อิริยาบถย่อย อันท่ีจริงคาว่าอิริยาบถย่อยนี่นะ ในอิริยาบถย่อยอาการของอิริยาบถย่อยนั้นมีเยอะ เพราะ ว่ามีอารมณ์อาการยิบย่อยออกมา จะขยับ จะเคลื่อนไหว จะกะพริบตา อ้าปาก จะหันซ้าย หันขวา อ้าปาก กลืนอาหาร ตรงนี้เป็นอาการของอิริยาบถย่อยทั้งหมด แล้วเวลาเราเดินไปทากิจกรรมต่าง ๆ ขยับเคลื่อน ตัวทากิจกรรม ดื่มน้า อาบน้า แปรงฟัน เหล่านี้จัดเป็นอาการของอิริยาบถย่อย เราตักอาหาร จะยกจะวาง จะเหยียดจะคู้ ก็จัดเป็นอาการของอิริยาบถย่อย ทีน้ีทาอย่างไรถึงจะกาหนดได้ทัน หรือจะกาหนดอิริยาบถ ย่อยได้ดี
อันท่ีจริงการกาหนดอารมณ์อย่างที่เรารับรู้กันว่า ถ้าสติเรามีกาลัง สติเรามีกาลัง อารมณ์ต่าง ๆ จะ ปรากฏชัดเองโดยปริยาย สติมีกาลังเป็นอย่างไร สติมีกาลังอย่างท่ีเรากาหนดทาจิตให้ว่างนี่นะ จริง ๆ แล้ว อยากให้ทบทวนนิดหนึ่งว่า เวลาเราทาจิตให้ว่างให้กว้างกว่าตัว ลองสังเกตดูนะ จิตท่ีว่างกว้างกว่าตัวเมื่อ ไหร่ เวลาจะขยับตัว จะกะพริบตา จะหันซ้ายหันขวานี่นะ อาการที่เกิดขึ้น เราสามารถรู้สึกได้ทันทีหรือเปล่า ขณะที่จิตที่ว่างกว้างกว่าตัว กว้างกว่าตัวและใช้จิตที่ว่างที่เบาที่ตื่นตัวนั้น ทาหน้าที่รับรู้ เวลาจะขยับจะหัน ซ้าย หันขวา กะพริบตา อ้าปาก อาการเหล่านั้นรู้สึกได้ทันทีไหมว่า...นิดหน่ึง รู้สึกได้เลยพอจะขยับปุ๊บเขา รู้ก่อน พอจะเคลื่อนไหวก็รู้สึก
ทีนี้จิตท่ีว่างที่เบา เขาทาหน้าที่เป็นทั้งตัวสติและสมาธิ เพราะจิตที่ว่างเบาเขาสงบ และจิตท่ีว่างเบา ท่ีรู้ชัดตรงนั้น เขาจะเป็นสติสัมปชัญญะ ลองดูนิดหนึ่งนะ ลองสังเกตนิดหนึ่งว่า ถ้าจิตท่ีว่างเบาคลุมทั้งรูป
151
