Page 7 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การกำหนดต้นจิตอิริยาบถย่อย
P. 7
125
เขามีอาการดับไปไหม ? พอลืมตาขึ้นมา เขาเกิดขึ้นมาใหม่ แล้วเขาก็ดับไป... สังเกตอาการเกิดดับ เพราะ ฉะนั้น เวลาเราขยับมือเพื่อที่จะไปหยิบอะไรสักอย่าง ขยับปุ๊บเขาดับก่อนไหมก่อนที่จะสัมผัสถูกสิ่งของ ? เวลาเราสัมผัสถูกปุ๊บนี่ เขามีอาการดับไปก่อนไหมก่อนที่เราจะยกขึ้นมา ?
เมอื่ เราเจตนาทจี่ ะรอู้ าการเกดิ ดบั ในลกั ษณะอยา่ งนี้ สตเิ ราอยกู่ บั องคข์ องกรรมฐาน อยกู่ บั การเจรญิ ภาวนาตลอดเวลา ไม่มีคาว่าออกจากกรรมฐานหรอก เพียงแต่เปลี่ยนอิริยาบถจากอิริยาบถหลักไปเป็น อิรยิาบถยอ่ยเท่านั้นเองแลว้มเีจตนาทจี่ะรตู้อ่เนื่องไปสตเิรากจ็ะไดเ้ขา้กรรมฐานเกบ็อารมณอ์ย่างตอ่เนื่อง เรามาเข้ากรรมฐานห้าวัน มีใครบ้างในห้าวันนี้ไม่หลุดเลย ? ไม่มีเลยนะ ถ้าถามว่าใครหลุดบ่อยที่สุด ยกมือ พรึ่บเลยนะ สังเกตไหม หลุดจากกรรมฐาน หลุดไปไหน ? ไปไหนก็ไม่รู้ อยู่ ๆ มันก็หลุดไป
ที่จริงคาว่าหลุดจากกรรมฐาน เขาเรียกว่าหลุดจากอารมณ์ปัจจุบัน ใช่ไหม ? เราไม่ได้หลุดจาก กรรมฐานหรอก เพียงแต่หลุดจากอารมณ์ปัจจุบัน เผลอไป... พอรู้สึกตัว รีบกลับมาดูอารมณ์ปัจจุบัน ไหม ? (โยคีตอบรับว่ารีบกลับมาดู) ถ้าเป็นอย่างนี้เจตนายังตั้งมั่น แต่ถ้ารู้สึกตัวแล้ว อ้าว! เผลอไปแล้ว ไม่ เป็นไรเอาไว้ก่อน... แทนที่จะรู้สึกตัวแล้วกลับมาดูอารมณ์ปัจจุบันเลย กลับเอาไว้ก่อน เอาไว้ก่อน เวลาใน การมีสติจะน้อยลง ๆ เวลาในการที่กิเลสจะเข้ามาก็ยาวขึ้น ยาวขึ้น ช่องว่างให้โมหะเกิดก็จะยาวขึ้น ยาว ขึ้น... เพราะฉะนั้น การเจริญกรรมฐาน พอรู้สึกตัวเมื่อไหร่ให้มารู้อารมณ์ปัจจุบันทันที
ทีนี้ อารมณ์ปัจจุบันขณะแรกเลยที่เราต้องรู้ มารู้อะไร ? พอรู้สึกตัวปุ๊บดึงกลับมาที่พองยุบ พอรู้สึก ตัวปุ๊บมาที่ลมหายใจ พอรู้สึกตัวปุ๊บไปรู้ที่จิตเลย ไปดูว่าจิตเราเป็นอย่างไร ? กิเลสเกิดขึ้นหรือยัง ? มัน เผลอไปเมื่อกี้มีกิเลสไหม ? พอรู้สึกตัวปุ๊บกิเลสเมื่อกี้หายไหม ? มันหยุดไหม ? ถ้าเรารู้แบบนี้ เราจะจบ อารมณ์ได้ง่าย แต่บางทีพอโยคีกลับมาที่ลมหายใจ อ้าว! ลมหายใจไม่มี ลมหายใจหาไม่เจอ ทาอย่างไรดี!? ก็กังวลต่อ พอกังวลก็คิดต่อ คิดต่อ... คิดจนเหนื่อย หายใจหอบแรง ๆ อ๋อ! ลมหายใจชัดแล้ว... ก็เลยรู้สึก ชัดขึ้นมา
เพราะฉะนั้น ถ้าเรากลับมาปุ๊บ มาดูจิตเรา อ๋อ! จิตเรายังนิ่งยังสงบอยู่ เราก็ไปดูจิตที่นิ่งที่สงบต่อ พอเรานิ่งนิดหนึ่งปุ๊บ จิตเราตั้งมั่นขึ้น อาการอื่นก็จะชัด พอเรานิ่งนิดหนึ่ง ความคิดมันเกิดขึ้น เราก็กาหนด ความคิด นั่นคืออารมณ์ปัจจุบันที่ปรากฎเฉพาะหน้าจริง ๆ เพราะฉะนั้น ก่อนที่จะมาที่ลมหายใจ เวลามัน คิดไป เรานิ่ง หยุดนิดหนึ่ง แล้วไปกาหนดความคิด พอความคิดดับปุ๊บ นิ่งนิดหนึ่ง บริเวณตัวเรามีอาการ อะไรปรากฏขึ้นมา ? มีความปวด มีลมหายใจ มีอาการพองยุบ มีอาการเต้นของหัวใจ...
เคยไหม พอเรารู้สึกตัวเร็วจนตกใจ หัวใจมันเต้นเร็ว ๆ ๆ ๆ ทาอย่างไร ? แทนที่จะมารู้อาการเต้น ของหัวใจ เราก็กังวลอีก ทาไมเต้นเร็วขนาดนี้ เป็นโรคหัวใจหรือเปล่า!? คิดไปโน่นอีก ก็ยิ่งกังวลมากไปอีก วิธีก็คือว่า สภาวะเหล่านี้เราต้องสังเกตทั้งหมด เมื่อไหร่ก็ตามที่คนเรามีอาการตกใจ หัวใจเขาจะทางานเร็ว โดยอัตโนมัติ ถ้าไม่ตกใจเขาก็ไม่ทางานเร็ว แต่ถ้าตกใจปุ๊บ เขาจะสูบฉีด ปึบ ๆ ๆ ๆ ให้เร็วขึ้น ถ้าเป็นอย่าง นั้น เราก็นิ่ง ๆ อย่าวิตก อย่ากลัว อย่ากังวล! นิ่ง ๆ แล้วดูเขาไปเขามีอาการเต้น ๆ ๆ แล้วค่อย ๆ บางไป หายไป... ก็ตามรู้แบบนี้ไป
