Page 2 - 2020010301-导入后文本有的可以选择，有的不行-medeondoo@icloud.com
P. 2
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
odnosom punog i praznog, svjetla i sjenki. Več u ovim ranim nefiguralnim
djelima (Ratnik, Bunker, Ranjeni prijatelj, 1959), proces radikalizacije forme
je pri kraju, udaljava_nje od bilo kakve asocijativnosti je sve oćiglednije, dok će
u kasnijim radovima i u samom nazivu skulpture isključivati svaku aluziju na
neku određenu pojavnost; skulpture če nositi redne brojeve.
Paralelno sa Luketičevim akademskim obrazovanjerri i njegovim sa-
mostalnim stupanjem na likovnu scenu, dešava se u poslijeratnoj Evropi jedan
od najsnažnijih likovnih pokreta )0( vijeka — enformel.' Iz ratorn uništenih
www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
i razorenih evropskih vrijednosti, ne samo materijalnih već i duhovnih, ja-
vio se enformel kao autenfičan jezik vremena, koji je likovno artikulisao sve
qne užase, strahote, duboke osječaje beznađa, ništavila, raspadanja i umiranja.
Blizak egzistencijalističkoj filozofiji i književnosti u djelima Sartra, Karnija,
Beketa..., ispunjenih tjeskobom, strahorn, apsurdom, enformel je bio najdu-
hIji krik takvog stanja vremena. Amblematićno važan za poetiku i filozofiju
enformela jeste materijal; on ga odreduje ontološki, snaga njegovog fenomena
počiva na rnaterijalu. U slikarstvo se uvode najrazlićitiji materijall poput ze-
mlje, gipsa, stakla, pijeska, papira, tkanine.
Boja sama po sebi dobija drugačije značenje izvan svojih hromatskih
www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
vrijednosti; njenim kapanjem, curenjem, zgrušavanjem gradi se likovna cjeh-
na i njena misaonost — misaonost rnaterije koja postaje dominantan protago-
nist enformelističke slike.
Na jugosIovenskoj likovnoj sceni enformel je imao dosta protagonista
i to je možda jeclini likovni pravac koji se dešava kod nas paralelno sa evropskirn
tokovima umjetnosti. Luketić u takvorn enformelističkorn afirmisanju oblikov-
ne materije vidi priliku da nesputano izrazi sopstvene ratne traume i iskustva, u
istinskom saglasju ideje i oblika. I to ne samo u pogledu forme koja se kreče u
domenu asocijativne apsttakije, več. i u pogledu materijala
i u procesu
rada — zavarivanje. Kraj pedestih godina u Luketićevoj skulpturi označava tako
www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
uvod u tzv. „radikalni enformel", koji J. Denegri smatra tipičnim za zagrebačku
ava_ngardu tog perioda. Kod Luketića to je otkrivanje strukturalnosti (posti-
gnuto tehnikom topljenja i nakapavanja materijala) i građenja formi vezanih
za pfirodne, organičke obIike — plodove u raspuknutosti svoje utrobe. Neke
od ikoničnih skulptura ovog enformelističkog perioda (Skoljka, 1961; Tokovi,
Sjeme, Rast,1962) svjedoće o jednom izuzetnom stvaralačkom procesu, gdje se
topljenjem željeza, njegovim curenjem, nakapavanjern i nagomilavanjem gradi
jedna oblikovna tekstura koja sugeriše utisak prezrelosti, nagnjilosti, nabubreIo-
sti do pucanja i raspadanja, ćime se emanira to beznadežno osjećanje ništavila i
www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
propadanja, tako blisko poetici enformela.
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
1 Termin enformel prvi uvodi.M.Tap'ile 1950. godine pišući o novoj umjetnosti u djelima Volsa, Dibdea, Fotrijea,
Buri.faichigal.
1 99
www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
www.flipbuilder.com
