Page 10 - Peng.Produk.Linguistik Am BKD
P. 10

2.2 Morfologi                                          moi gana it kaanu monoriuk struktur

                                                              ayat it  manganu do hogot sabaagi
            Tuni konsonan  om tuni vokal it                   unit tokoro. Tumanud di buuk Puralan

       maan piiso’o gisom ka’asil  ot tuni it                 Boros  Kadazandusun  id Sikul,  ayat
       kirati  nopo  nga  oroitan sabaagi  ka-                nopo  nga  kisuang  do roromu/unsur

       pamansayan hogot. Sid gana linguis-                    klausa.  Mantad  dii  oilaan  tokou dot
       tik kawo pointantu it kaanu monoriuk                   gana diti(sintaksis) nopo nga monori-

       kokomoi ahal diti nopo nga ‘morfologi’.                uk kokomoi bontuk, struktur, om kapa-
       tumanud Kamus Dewan edisi ke-4,                        mansayan ayat/panandatan  (Kamus

       morfologi nopo nga gana it monoriuk                    Dewan Edisi ke-4). tumanud di Rami-
       kokomoi struktur, bontuk om sompu-                     nah Hj (1985), sintaksis nopo nga gana

       ruan boros. Sid suang suang gana diti                  it monoriuk kokomoi pionitan do hogot
       waro bontuk boros toi ko unit it opon-                 om hogot sid suang iso-iso pananda-

       sol do maan tokou rotio inono morfem.                  tan. Haro duo aspek oponsol it maan
       Tumanud  buuk Puralan  Boros Ka-                       ilo’o sid ponoriukan  gana diti inono:

       dazandusun(2008)  id Sikul, morfem                     frasa om klausa. Frasa nopo nga pi-
       nopo nga iso unit boros tokoro ii kaano                isaan hogot gisom koingkakat ot iso

       poposolwan do iso boros it pointantu                   unit ayat/panandatan  it kirati miagal
       om kirati sondii  om abaagi  nogi sid                  ko ‘ilo + tanak’ dumadi ‘ilo tanak’ om

       duo kawo inono: morfem  terikat  om                    kosuang sid kawo Frasa Ngaran(FN)
       morfem bebas. Morfem terikat nopo                      sabab monuku do boros ngaran ‘tan-

       nga unit boros it au koingkakat sondii                 ak’. Klausa nopo nga unit boros it ki-
       miagal ko boros-boros it poinsuang id                  waa subjek om predikat di dumadi dot

       sompuruan boros ponugku(pon-, son-                     konstituon do ayat, abaagi  nogi  sid
       , -ai, -an). Morfem bebas nopo nga unit                duo  kawo  inono:  klausa  obibas  om

       boros it koingkakat sondii(kopogowit                   klausa au obibas. Klausa obibas nopo
       rati) mulong do au ataakan sokodung                    nga klausa di milo  mingkakat son-

       mantad boros sompuruan suai, mia-                      dii. Pomitanan: aralom tomod(kiwaa
       gal ko tangkus, muli. Oponsol tomod                    rati). Nung  klausa  au obibas  nopo

       ot toilaan  gana  diti montok popoim-                  nga kawo klausa it aiso rati nung
       bulai  do boros it ogingo(gramatis).                   au sokodungon  do klausa wokon.

                                                              Pomitanan:  nung  songulunan(amu

                                                              poimponu/aso             rati      pointantu).
       2.3 Sintaksis




            Sid 2.2 nokoilo tokou no gana it
       monoriuk  kokomoi struktur ‘boros’.

       Tumilombus,  misingilo  tokou koko-

                                                         10
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15