Page 26 - 81 ÇALIKUŞU HAKKARİ
P. 26
İLK ÇAĞ DA
HAKKARİ
H akkâri ilimiz ilk yerlesim döneminden Tarım ve tarih öncesi dönemlerde insanların, iklim
̧
̧
̧
ve fiziki sartlardan dolayı ilimize yerlesimleri kısa süreli
itibaren
çesitli
olmustur. Bu süreler bahar ve yaz mevsimleri ile
̧
ve
devletlerin
çesitli
̧
̧
̧
beyliklerin egemenligi altına girmistir.
̆
̧
̧
̆
Bir bölge adı olarak bilinen Hakkar bölgesi; içinde sınırlıdır. Bereketli ve yemyesil yaylaları kısa süreli de
olsa avcılık ve hayvancılıkla ugrasan insanlar için bir
yasayanların anılmasıyla Hakkâri olarak bilinir. bolluk bölgesi haline gelmistir. Bunun en önemli ispatı
̧
̧
̆
̆
Hakkar bölgesinin sınırları, baglı bulundugu M.Ö. 10000 binlerde Yüksekova, Çukurca ve Çatak gibi
̆
̧
devletin veya beyligin yönetim anlayısına göre bir ilçelerde görülen kaya resimleridir. Ayrıca Yüksekova
̆
̧
̧
çok kez degismistir. Geçmiste, günümüzden daha da bulunan Koç Heykelleri, kaya resimlerine benzerlik
̧
genis bir bölgeyi ifade eden Hakkar Bölgesi: göstermektedir. M.Ö. 90000’lere kadar ilimizde
̧
Güneyde Musul (Irak) kuzeyde Van, batıda Cizre görünen bu avcı toplayıcı kabile yapısı M.ö
̆
(Mardin) ile doguda Urmiye (İran) arasındaki 3000’lerden itibaren yerini Hurri kökenli prensliklere
yaylak ve daglık bölge olarak bilinir. bırakır
̆
İLK ÇAĞDA HAKKARİ
Hakkâri’de hüküm süren Hurri boyları Hakkâri’yi küçük prenslikler olarak yönetir. Dönemin Mezopotamya
komsusu olan Asur Devleti ile sürekli bir mücadele halindedirler. Madenlerin bol oldugu insanların hayvancılık
̆
̧
̆
yaptıgı bu prenslikler; M.Ö 1000’li yıllara kadar Asur devletine haraç olarak altın, bakır gibi degerli madenler
̆
̧
vererek ayakta durmuslardır.
Asur ve Hurri devletleri arasındaki mücadeleler, yazıyı bilen Asur yazıtlarında da geçer.Bunca Asur baskısına
dayanamayan Hurri prenslikleri kuzeye göç ettikten sonra birlesip Urartu Devletini kurdular. Yeni dönemde
̧
̧
Hakkâri Urartu Asur savaslarına sahne olur ve yazıtlarda Hubiskia olarak adı geçer.
̧
24
HAKKARİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ