Page 6 - การลงลาย เครื่องเขิน
P. 6
เ ท ค น ค ก า ร ข ด
ู
ิ
ื
การขดลาย คอ การขดทผิวเพือให้เกดเป นลวดลายโดยมีรักสี
ู
ิ
ู
ี
ู
ี
้
ื
ดําเป นพืนลานทขดออกเป นร่องตน ๆ แลวจะถูกทาดวยยางรัก
้
่
ั
่
ผสมกบสีตาง ๆ เช่น ส้ม แดง เขียวซึงในแตละขั นตอนนั นใช้เวลา
ั
่
นานดังน นกว่าจะได้เครืองเขินมาแตละชิ นนั นจึงใช้เวลานานเป น
อย่างมาก
ี
้
เครืองเขินทมีโครงสร้างเป นโครงสานลายขัดดวยเส้น
ตอกไม้ไผ่สานขัดกนเป นรปแฉรัศมีจากกนของภาชนะจนไดรปทรง
ั
้
้
ู
ู
ํ
ี
ตามทตองการ โดยไม่มีการดามโครงให้แข็งเป นท ทาให้เครืองเขิน
ี
้
ี
ุ
ั
็
ิ
้
ี
ชนดนมีโครงทแข็งแรงเรียบเสมอกน เมือทาสมกแลวขัดกจะได้
ี
เครืองเขินทคอนข้างเรียบเกลยงและมีนาหนักเบางายตอการ
ํ
่
่
ี
่
่
ตกแตง จึงทาให้เครืองเขินชนดนนยมใช้วิธีการขดในการตกแตง
ี
ิ
ิ
ู
ํ
่
ิ
หรือภาษาพืนถ นเรียกว่า ฮายดอก เทคนิคการตกแตงลวดลายของ
่
้
ภาชนะด้วยวิธีน ภาชนะจะตองมีผิวทบาง เรียบและยางรักตองแห้ง
ี
้
ี
ุ
็
สนท การฮายดอกใช้อปกรณ์เป นเหลกปลายแหลม กรีดลงไปบน
ิ
้
ั
ผิวยางรักของภาชนะ การฮายดอกตองอาศยความชํานาญเปน
ิ
ํ
ํ
ิ
ี
อย่างมาก เพือทจะไม่ทาให้เกดเส้นลกมากจนเกนไปจนทาให้ยางรัก
ึ
ิ
้
ํ
แตกกะเทาะออกมา และจะตองไม่เบาเกนไปจนทาให้ลวดลายบาง
มองไม่เห็นหรือมองเห็นได้ยาก
ั
ํ
ี
้
เมือฮายดอกเสร็จแลวจึงนายางรักทผสมกบสีมาถมลงใน
้
ู
ร่องทขดไว้ และรอจนกว่าจะแห้ง แลวจึงใช้กระดาษทรายขัดผิว
ี
นอกสุดออกจนมองเห็นลวดลายของสีทฝงอย่ในพืนสีดา จากน น
ํ
ู
ั
ี
ื
ื
ั
จะเคลอบด้วยยางใสหรือรักเงาเพือเป นการเคลอบลวดลายท งหมด
่
ั
ให้ตดแนนกบภาชนะ
ิ
