Page 89 - katalog_deri_baski_son

Rahle

nedir?

Genelde diz çökerek veya bağdaş kurarak önüne oturulup üzerinde kitap okunan
açılır kapanır yahut üzerinde yazı da yazılabilen düz tablalı, sabit ayaklı (ders rahlesi)
şekillerde yapılan küçük bir kürsü, masa türüdür. Daha çok Kur’an’ı yerden yüksek
tutarak gereken saygıyı göstermek ve başlangıçta çok ağır olan mushafları rahat
okuyabilmek ihtiyacından doğmuştur. Rahle isminin binek hayvanlarının semer/
eyeri için Arapça’da kullanılan rahl/rahal kelimesinden geldiği sanılmaktadır.
Arapça kaynaklarda açılır kapanır rahlelere genellikle kürsî, kürsiyyü’l-mushaf,
üzeri düz ders rahlelerine ise mindade veya minassa denildiği görülmektedir.
Rahle denilince ilk akla gelen, tek parça kalın bir tahtadan dişli-geçme olarak
yapılmış iki kanatlı, açılır kapanır (X şeklinde) tiplerdir. Bunlar abanoz, pelesenek,
meşe, şimşir, ceviz, karaağaç ve kiraz gibi dayanıklı sert ağaçlardan, 4-4,5 cm.
kalınlığında bir tahtanın menteşe vazifesi gören geçme dişlerin oyulacağı yere
kadar (genellikle 1/3) ortadan ikiye biçilmesi ve dişlerin oyularak kanatların belli bir
açıdan fazla açılmayacak derecede (yaklaşık 110°) çapraz duracak şekilde tesbit
edilmesi suretiyle meydana getirilir. Safedî, “kürsiyyü’n-nesh” dediği rahlelerin
kanatlarının birbirine geçen dişlerinden bahsederken onları, İskenderiyeli şair Ebû
Mansûr Zâfir b. Kāsım el-Haddâd’ın ayrılık zamanı sevgililerin parmak parmağa
kenetlenmiş ellerine benzetir. Ayak kısmının olduğu gibi bırakılıp çeşitli tekniklerle
süslendiği veya mihrap yahut kemer şeklinde oyularak ağır ağaçlardan yapılan
rahlenin hafifletildiği görülmektedir.

It is a type of small lectern, which is generally made in the form of a flat table, fixed
legs (lecture lectern), which can be opened and closed or written on by sitting in front of
it by kneeling or cross-legged. Rather, it was born out of the need to show the necessary
respect by keeping the Qur’an high from the ground and to be able to read the mushafs,
which were very heavy at first. It is thought that the name Rahle comes from the Arabic
word rahl/rahal, which is used for the saddle/saddle of riding animals. In Arabic sources,
it is seen that the collapsible lecterns are generally called kursi, kürsiyyü’l-mushaf, and
the flat-topped lecterns are called mindade or minassa. The first thing that comes to
mind when talking about a lectern is the two-winged, collapsible (X-shaped) types
made of a single piece of thick wood. These are made of durable hardwoods such as
ebony, rosewood, oak, boxwood, walnut, elm and cherry, by sawing a 4-4.5 cm thick
board in half (usually 1/3) in the middle to the place where the connecting teeth that
act as a hinge will be carved, it is formed by fixing it in such a way that it does not
open more than one angle (about 110°) and by carving the teeth and making the wings
certain. When Safedî talks about the interlocking teeth of the wings of the lecterns,
which he calls “kursiyyü’n-nesh”, he likens them to the fingers of the lovers at the time of
separation of the Alexandrian poet Abu Mansûr Zafir b Qasim al-Haddâd. It is seen that
the foot part is left as it is and decorated with various techniques, or the lectern made
of heavy woods is lightened by carving it in the form of an altar or arch.

Konya Olgunlaşma Enstitüsü 89