Page 4 - flipbook. Nhàn

 “Dại”: không màng danh lợi , không tham phù phiếm. Đây là cách nói ngược,
dại thực chất là khôn, còn khôn thực ra lại là dại .

 “Khôn”: Thích và luôn tìm kiếm lợi danh, vinh hoa phú quý.

+ Ẩn dụ, đối

 nơi vắng vẻ: nơi làng quê yên tĩnh, → thảnh thơi của tâm hồn.

 chốn lao xao: chốn phồn hoa đô hội → nơi bon chen danh lợi.
i
=>Chô ́n lao xao la ̀ nơi quan trươ ̀ ng đua chen, tranh quyền đoa ̣ t lợi, la ̀ chô ́n th ̣ tha ̀ nh na ́ o
nhiê ̣ t, giả tra ́ , lọc lư ̀ a. Ta tư ̀ bo ̉ cân đai a ́ o mão, danh lợi, tiền ta ̀ i để trơ ̉ về chô ́n thiên
nhiên, miền thôn dã châ ́p nhâ ̣ n cuộc sô ́ng nghe ̀ o kho ́ nên ta tự nhâ ̣ n minh da ̣ i. Ngươ ̀ i
̀
sô ́ng trong vo ̀ ng danh lợi xô bô ̀ nên ngươ ̀ i tim đến chô ́n quan trươ ̀ ng na ́ o nhiê ̣ t ma ̀ tim
̀
̀
sự thăng tiến, đua đo ̀ i quyền lực, đ ̣a vi, ngươ ̀ i nghi ră ̀ng minh khôn. Như ̃ ng kẻ tâ ̀m
i
̀
̃
thươ ̀ ng sẽ luôn hiểu như thế. Nhưng hai câu thơ la ̀ một ca ́ ch no ́ i mia mai ngược giọng,
̉
kẻ tươ ̉ ng minh khôn ma ̀ ho ́ a ra la ̀ da ̣ i, kẻ nhâ ̣ n minh da ̣ i thâ ̣ t ra la ̀ khôn. Nguyễn Binh
̀
̉
̀
Khiêm co ́ 2 câu thơ kha ́ c că ́t nghia điều na ̀ y rõ hơn:
̃
“Khôn ma ̀ a ́ c hiểm la ̀ khôn dại,
Dại vô ́n hiê ̀n la ̀ nh ấy dại khôn.”
Chô ́n quan trươ ̀ ng, chô ́n th ̣ tha ̀ nh no ́ i chung la ̀ nơi con ngươ ̀ i phả i tranh châ ́p, phả i hơn
i
thua, phả i du ̀ ng tri xảo, mưu mô để đa ̣ p lên nhau ma ̀ sô ́ng va ̀ da ̀ nh lâ ́y đ ̣a v ̣…Chô ́n lao
i
i
́
xao la ̀ môi trươ ̀ ng dễ khiến kẻ si đa ́ nh mâ ́t khi tiết va ̀ nhân phẩm, thâ ̣m chi trơ ̉ nên ta ̀ n
̃
́
́
độc ha ̣ i ngươ ̀ i. Ca ́ i khôn â ́y la ̀ ca ́ i khôn thâm a ́ c, xảo tra ́ , theo quy luâ ̣ t nhân quả sơ ́ m
muộn cũng sẽ lãnh lâ ́y quả ba ́ o va ̀ đa ́ nh mâ ́t đi chinh minh. Co ̀ n Nguyễn Binh Khiêm
̀
̉
́
lựa chọn lô ́i sô ́ng ẩn dâ ̣ t, ông tự nhâ ̣ n minh da ̣ i vi chê danh lợi nhưng đo ́ la ̀ ca ́ i da ̣ i thư ́ c
̀
̀
thơ ̀ i, ca ́ i da ̣ i cu ̉ a kẻ hiểu được quy luâ ̣ t vâ ̀n xoay cu ̉ a thế sự nhân sinh…Ông tư ̀ bo ̉ tâ ́t cả
để đổi lâ ́y tra ̣ ng tha ́ i binh yên, thanh thả n cu ̉ a tâm hô ̀n, giư ̃ vư ̃ ng khi tiết cu ̉ a ngươ ̀ i co ́
́
̀
học…
(Phần này nâng cao: Ca ́ i nha ̀ n của Nguyễn Binh Khiêm xe ́ t ơ ̉ một khia cạnh na ̀ o đo ́ chi ̉
̉
́
la ̀ một pha ̉ n ư ́ ng bất đă ́c di đô ́i vơ ́ i thơ ̀ i cuộc để giư ̃ gin nhân ca ́ ch của minh chư ́ no ́
̀
̃
̀
không pha ̉ i la ̀ li tươ ̉ ng sô ́ng. Nguyễn Binh Khiêm cũng la ̀ bậc đại Nho bươ ́ c ra tư ̀ cư ̉ a
̉
́
Khổng sân Trinh, ông hiểu sâu să ́c triê ́t li nhập thê ́ để giu ́ p đơ ̀ i, nhưng thơ ̀ i cuộc đa ̉ o
̀
́
i
điên, sau lần dâng sơ ́ đê ̀ ngh ̣ che ́ m 18 tên lộng thần không tha ̀ nh, ông hiểu ră ̀ng minh
̀
đa ̀ nh bất lực va ̀ tư ̀ quan la ̀ sự lựa chọn đu ́ ng đă ́n nhất, không thực hi ̣n được ha ̀ o bão
ê
cao ca ̉ thi it ra co ̀ n giư ̃ gin được phẩm tiê ́t)
̀ ́
̀
KẾT: Thái độ sống của NBK, và bản lĩnh sống của ông đã vượt lên được vòng lợi danh.
Một nhân cách thanh cao để được THÂN TÂM AN LẠC. Xét trong hoàn cảnh cụ thể
của nhà thơ, việc về nhàn là cách duy nhất để giữ trọn khí tiết, là nét đẹp của tâm hồn
giữa cuộc sống tranh đua danh lợi.