Page 13 - Dara67
P. 13
ขณะทรงพระเยาว์ ์
้
ี
้
่
ี
ั
้
ั
้
ำ
่
ิ
ี
เจ้าดารารัศมี พระราชชายา มีพระนามีเดมีว่า “เจ้าดารารัศมี” พระนามีลำาลำองเรียกกนในครอบครว่ว่า “เจ้านอย” แลำะใน
่
ิ
ู
ี
�
่
พระประยรญาติว่า “เจ้าอ�ง” ประสููติเมีอว่นองคาร ขึ้�น 4 คา เดอน 8 ประกา (หากนบทางเหนอ เปนเดอน 10) หร่อติรงกบว่นท 26
ั
่
่
�
ิ
ั
ำ
้
่
่
ั
่
ั
ี
็
ั
้
ี
้
้
่
่
้
ั
ิ
ั
สูิงหาคมี พ.ศ. 2416 เว่ลำา 00.30 น.เศษ ณ คมีหลำว่งกลำางเว่ยงนครเชียงใหมี (ปจ้จ้บันคอโรงเรียนยพราชว่ทยาลำย) เปนพระธิิดาใน
็
้
่
่
้
ิ
์
ี
้
พระเจ้าอนทว่ชยานนท กบ เจ้าทพเกสูร มีพระเชษฐภคนร่ว่มีพระอทรหน�งพระองค คอ เจ้าจ้นทรโสูภา
ิ
ี
์
ั
ิ
ั
้
ิ
์
ั
เมีอทรงพระเยาว่ เจ้าดารารศมีทรงพระอกษรท�งฝ่่ายลำานนา สูยามี แลำะภาษาองกฤษ จ้นแติกฉานท�งยงไดทรงศกษา
ั
้
ั
ี
ั
ั
่
�
ั
่
้
้
่
ี
ขึ้นบธิรรมีเนียมีประเพณีติางๆ จ้นนับไดว่าทรงเป็นผู้รอบรในดานขึ้นบประเพณีอนเกาแกเหลำาน�นดทสูดคนหน่�งเลำยทเดยว่ แลำะโปรด
ี
้
ู
ี
ั
้
้
้
ี
ู
่
่
้
่
�
ั
การทรงมีาเปนอย่างยิ�ง
้
็
เหตุุแห่งการเสด็จเข้าว์งหลว์ง
ั
็
ั
ั
ี
้
ิ
้
้
ั
�
ั
ิ
ในปีพ.ศ. 2426 เมีอเจ้าดารารศมี มีีพระชนมีายได 11 พรรษาเศษ พระบดาไดจ้ดให้มีพิธิีโสูกนติเจ้าดารารศมีีอย่างย�งใหญ่ ซึ่�ง ่
้
ี
้
่
์
้
เปนพิธิีโสูกนติคร�งแรกในลำานนา โดยมีีพระยาราชสูัมีภารากร (เลำอน สูรนนท) ขึ้้าหลำว่งสูามีหว่เมี่อง เปนธิระในเร่องการจ้ดพิธิีโสูกนติ ์
ั
์
�
็
ั
ั
็
้
ั
่
�
ั
์
ั
้
็
้
ติลำอดงาน ภายหลำง พระบาทสูมีเดจ้พระจ้ลำจ้อมีเกลำาเจ้าอย่หว่ทรงพระกรณาโปรดเกลำาฯ ใหพระเจ้านองยาเธิอ กรมีหมีนพชติปรีชา
่
ั
�
ู
ั
้
้
้
้
ิ
้
้
ิ
้
ู
้
็
ั
ำ
์
้
้
ำ
ั
ำ
กร (เว่ลำาน�นดารงติาแหน่งขึ้้าหลำว่งประจ้าภาคพายัพ) ไดอญเชิญ พระก้ณฑลำ (ติมีห) แลำะพระธิำามีรงคเพชร ไปพระราชทานเปนขึ้อง
่
ขึ้ว่ญว่นโกนจ้ก แกเจ้าดารารัศมี ี
้
ั
ั
้
ี
้
ั
่
ำ
ั
ั
ี
ั
่
ี
ั
�
ั
คลำอยหลำง 3 ป ในว่นท 4 ก้มีภาพันธิ์ พ.ศ. 2429 (ติรงกบว่นพฤหสูบด ขึ้�น 11 คา เดอน 3 ปจ้อ อฐศก จ้ลำศกราช 1248) ในป ี
ั
้
ี
ิ
�
้
์
่
ิ
้
2429 น�น พระเจ้าอนทว่ชยานนท ไดเสูดจ้ลำงมีายังกรงเทพฯ เพอร่ว่มีในพระราชพธิีลำงสูรง แลำะสูถาปนาสูมีเดจ้พระบรมีโอรสูาธิิราช
้
ิ
ั
็
็
ี
ิ
็
เจ้าฟ้้ามีหาว่ชรณหศ สูยามีมีกฎราชก้มีาร เจ้าดารารัศมีไดโดยเสูดจ้ติามีพระบิดาลำงมีากรงเทพฯ ในคร�งนดว่ย แลำะไดถว่ายติว่รับราชการ
ั
้
ั
้
้
้
ี
�
้
้
้
ิ
้
้
ั
ำ
้
ั
้
ู
ั
่
้
ฝ่่ายใน เป็นเจ้าจ้อมี ติาแหนงพระสูนมี ในพระบาทสูมีเดจ้พระจ้ลำจ้อมีเกลำาเจ้าอย่หว่ เลำยประทบอย่ ณ กรงเทพมีหานคร นับแติน�นมีา
ู
้
็
่
้
เจาจอมมารด็า
้
์
่
ิ
ั
็
้
เมีอพระองคเสูดจ้เขึ้้ามีาประทบในพระบรมีมีหาราชว่ง พระบิดาไดประทานเงนคาติอไมี (คาสูัมีปทานไมีสูักในเขึ้ติแคว่นลำาน
้
้
�
่
่
ั
้
้
ั
้
่
ั
ิ
้
่
ั
ั
ู
้
ิ
่
ี
้
่
นาซึ่�งติอนน�นถอกนว่าปาไมีสูักท�งหมีดในดนแดนลำานนาเปนขึ้องพระเจ้านครเชียงใหมีท�งสู�น จ้ะยกประทานแกผู้ใดกได ในกรณนทรง
ี
�
่
็
่
็
่
�
่
ั
ยกผู้ลำประโยชน์เป็นคาสูมีปทานประทานพระธิิดา) เพอสูร้างติาหนักขึ้นาดใหญ่ขึ้่�นใหมี ในเขึ้ติพระราชฐานช�นใน ในพระบรมีมีหาราช
ำ
ั
่
่
ั
ี
�
ั
ี
ำ
�
้
่
ู
็
ั
์
ี
�
ั
ว่ง เพอเปนทประทบขึ้อง เจ้าจ้อมีดารารัศมีแลำะขึ้้าหลำว่งในพระองค ในระหว่างทประทบอย่ในพระบรมีมีหาราชว่ง ทรงดารงพระองค ์
อย่างเรียบงายมีไดสูนพระทยติอการถูกมีองพระองคว่าเปน “เจ้าหญิงเมีองลำาว่” แติประการใด ทรงใหขึ้้าหลำว่งในติาหนกแติงกายดว่ย
ิ
่
่
่
่
้
่
็
้
่
้
้
ั
์
ำ
ั
้
ู
ิ
ี
้
ิ
ั
่
่
้
ผู้าซึ่�นแบบลำานนาเหมีอนเมีอคร�งทยังประทบอย่ ณ ค้มีหลำว่งนครเชียงใหมี่ทกประการ รว่มีท�งโปรดให้ศกษาศลำปะดนติรีไทย ดนติรี
�
ั
ั
�
่
้
ี
สูากลำ การขึ้ับร้อง แลำะการฟ้้อนรา ท�งน เจ้าจ้อมีดารารัศมี สูามีารถทรงเครองดนติรีไทยหลำากหลำายชนด แติทโปรดแลำะทรงไดถนด
ำ
�
ี
้
่
้
ิ
่
�
ี
ั
�
ั
�
ี
ทสู้ดคอ “จ้ะเขึ้้”
่
่
ั
่
เจ้้าจ้อมีดารารัศมียังทรงสูนพระทยในการถายรปซึ่�งถอเปนเร่องใหมี่ขึ้องสูมียน�น นอกเหนอไปจ้ากพระปรีชาสูามีารถดานการ
้
�
็
ั
่
ี
่
ู
ั
ี
์
ั
้
้
�
ี
้
้
็
ั
ทรงมีาขึ้ณะน�นยังทรงเปนเพียงเจ้าจ้อมีพระสูนมี ยังไมี่ไดรับการสูถาปนาใหเปนเจ้านายในราชว่งศจ้กร จ้นกระท�ง ป 2451 ทเจ้าจ้อมี
้
็
ั
ี
้
ู
้
์
็
้
่
ี
ี
็
่
้
ั
้
มีารดาดารารัศมี มีพระประสูงคจ้ะเสูดจ้กลำบไปเยอนนครเชียงใหมี่ พระบาทสูมีเดจ้พระจ้ลำจ้อมีเกลำาเจ้าอย่หัว่ จ้งทรงพระกรณาโปรด
่
ั
์
เกลำาฯ สูถาปนาเจ้าจ้อมีมีารดาดารารัศมีขึ้่�นเปนพระมีเหสูีอกพระองคหน�ง ดารงพระอสูริยยศ “พระราชชายา” แลำะ ดารงฐานนดร
้
้
ำ
ี
ิ
ี
็
ำ
ศกด�เจ้านาย ในราชว่งศจ้กร นบแติน�น
้
ิ
่
ี
ั
ั
ั
ั
์
ั
์
ำ
้
ดว่ยการดารงพระองคอย่างเรียบงาย หากแติแฝ่งไว่ดว่ยพระปรีชาญาณ คว่ามีมีงมี�น แลำะคว่ามีเชอมี�นในพระองค กอปรกบ
่
้
์
่
ั
่
�
้
้
่
ั
้
�
ี
้
่
็
่
ั
้
้
ี
ี
�
ี
�
ี
็
ี
คว่ามีจ้งรักภกดททรงมีติอพระบรมีราชสูว่ามี จ้งเปนทโปรดปรานฯ ใน พระบาทสูมีเดจ้พระจ้ลำจ้อมีเกลำาเจ้าอย่หว่ ในทสูดเจ้าดารา
ั
ู
้
ั
ี
ั
�
ำ
์
็
่
ี
รัศมี ซึ่�งขึ้ณะน�นยังทรงดารงติาแหน่ง “เจ้าจ้อมีดารารัศมี” กทรงพระครรภ แลำะมีพระประสููติกาลำพระราชธิิดา เมีอว่นท 2 ติ้ลำาคมี
ี
�
ิ
ำ
้
่
ี
้
ี
่
้
่
้
ิ
ำ
้
พ.ศ. 2432 ทรงพระนามีว่าพระเจ้าลำูกเธิอ พระองคเจ้าว่มีลำนาคนพีสู ในคราว่น�นจ้งทรงพระกรณาโปรดเกลำาฯ ใหเลำอนติาแหน่ง “เจ้า ้
่
ั
�
์
้
ี
้
จ้อมีดารารัศมี” ขึ้�นเปน “เจ้าจ้อมีมีารดาดารารัศมี”
็
่
ี
