Page 26 - Pastil 1.Sayı

Çingene Kızı
Çingene Kızı mozaiği, Nizip'te Fırat Nehri kıyısında bulunan Zeugma Antik Kenti'nde 1998 yılındaki kazı çalışma-
ları esnasında çıkarıldı. Fakat birçok kayıp parçası vardı. Çünkü yaklaşık 300 metrekarelik bir alan üzerine
işlenmişti.
Çingene Kızı ismi verilmesinin sebebi ise, eseri yapan kişinin, eserdeki insan suretinin saçlarını örgülü ve renkli
kurdelelerle resmetmiş olması. Kimilerine göre Büyük İskender, kimilerine göre ise Yer Tanrısı Gaia'dan esinlenil-
erek oluşturulmuş.
Bölgede kaçakçılar tarafından yapılan kazılarda gözden kaçırılan Çingene Kızı mozaiği aslında tek parça değil.
Büyükçe bir odanın zeminini tamamen kaplayan bir eserin küçük bir parçası. Mozaiğin geri kalan parçaları ise
kaçakçılar tarafından yıllar önce ABD'ye götürülerek satıldı. Ohio Üniversitesi'nde bulunduğu bilinen kayıp
parçaların 4 yıllık yoğun çalışmalar sonucunda Türkiye'ye ait olduğu kanıtlanarak ait olduğu yere, Zeugma'ya
dönmesi kararı alındı. Çingene Kızı bakışlarındaki hüzün ve yapımında kullanılan teknikler nedeniyle Zeugma'nın
Mona Lisa'sı olarak anılıyor. Ohio'da tutulan Zeugma Çingene Kızı mozaiği Türkiye'ye verildi. Fakat Çingene Kızı
ülke topraklarından çıkan tek eserimiz değildi. Bakalım daha hangi eser daha doğrusu eserler var: Millet Güney
Agora Kuzey Kapısı, Zeus Sunağı, Athena Tapınağı, Nereidler Anıtı, Halikarnas Mozolesi, Truva Hazineleri,Dio-
nysos Mozaiği, İhtiyar Balıkçı Heykeli, Üç Güzeller Mozaiği…Maalesef Ülkemizde Sanata verilen değer iç açıcı
değil. Sanat Eserlerin “Restorasyon” adı altında Yüzlerce hatta binlerce yıl ayakta kalmayı başarabilmiş tarihi
eserler, âdeta kılık değiştiriyor. Çünkü ülkemizde restorasyon, yenileme olarak algılanıyor. Eserler, yapılar kendi
dönemine uygun şekilde restore edileceği yerde kulaktan dolma bilgilerle ve günümüzdeki malzemelerle resmen
yeniden inşa ediliyor. Umarım bu durum artık son bulur.
Kaynakça: https://www.google.com.tr/amp/s/m.haberturk.com/cingene-kizi-nin-gizemli-hikayesi-2228752-amp
http://www.milliyet.com.tr/zeugma-cingene-kizi-nedir--cingene-kizi-mozaigi-tarihcesi-molatik-9541/
http://www.aktuelarkeoloji.com.tr/anadoludan-avrupaya-kacirilan-onemli-15-tarihi-eser
MÜZİK VE İNSAN MELİS TEZCAN

Müzik, en genel tanımıyla sesin biçim ve anlamlı titreşimler kazanmış halidir. Tabi ki bundan daha
fazlasıdır. Müziğin keşfedildiği ilk zamanlarda insanlar müziğin rahatlatıcı etkilerini farkına varmış, ritmi
karmaşa ve tehlikeyle boğuşan zihinlerini rahatlatmak amacıyla kullanmışlardır.
Daha sonra çeşitli nesneler ve tekniklerle çıkarılan seslerin şekli ve tınısı üzerine hükmedilmiş
estetik ve haz boyutu artmıştır. Pek çoğumuz ne gibi bir etkisi olduğunu tamamıyla farkında olmadan
müzik dinleriz dinlediğimiz müzikler bazen uyarıcı, bazen rahatsız edici , bazen de rahatlatıcı olabilir.
Ancak tepkimiz ne olursa olsun dinlediğimiz müzikler bizde zihinsel ve fiziksel bazı etkiler
yaratır . Ayrıca müzik bizim duygularımızı da etkiler. Ses dalgaları kulağa ulaştığında farklı türde sinir
hücrelerinin uyarılmasına sebep olur. Müzik dinlerken ruh halimizde ortaya çıkan değişikliklerin
sebebinin bu olduğu düşünülüyor. Araştırmalara göre müzik beyinde duyguların ortaya
çıktığı bölgelerin etkinleşmesini sağlıyor. Seslerin bizleri bir etkileme şekli ise davranışsaldır. Etrafımızda
olan o kadar şeye rağmen davranışımızın değişmemesi şaşırtıcı olurdu zaten. Araba da çalan hızlı bir müzik
o zaman sorun kendinize ibre 40 km/s durabilecek mi ? Sanmıyorum. Müziğin, insanlar üzerinde psikolojik
bir etkisinin olduğu ise sürekli vurgulanmakta . Şarkı söylemek, ritimle hareket etmek, dinlemek ve çalgı
çalmak bireyin müzikal oluşumları öğrenmesini sağlar ve bu etkinlikler, kişinin bedensel koordinasyon,
zamanlama, hafıza , konsantrasyon ve dinleme becerilerini geliştirmeye yardımcı olur. Müzik beyin
dalgalarımızı hızlandırabilir ya da yavaşlatabilir. Bilinç halindeyken beynimiz saniyede 13 ile 20
arasında hıza sahip dalgalar yayar. Uyku halinde bu dalgalar saniyede 13 ün altına iner. Beyin dalgaları
ne kadar yavaşlarsa kendimizi o kadar huzurlu hissederiz .Belli türlerdeki müziklerle beyin dalgaları
üzerinde etki yaratılabilir. Müziğin bu özelliğini dikkatimizi toplamak için de kullanabiliriz. Müzik
çarptığı nesnelerde bazı fiziksel değişimlere yol açar.Bu değişimler hoparlörün üstüne dökülen
boyalar kadar gözle görülebilir olabilir .Bu titreşimlerin bizim vücudumuz üzerinde etki etmesi de
kaçınılmazdır. Kan basıncımız,nabzımız ve nefes alıp verme hızımız bundan etkilenir.Duygusal
değişimlerimize bağlı olarak vücut sıcaklığımız ,algı düzeyimiz değişkenlik gösterir.Müziğin Bu etkilerini
işitme engelli olan biri de en az insanlar kadar hissedebilir. Eğer etrafınızda işitme engelli biri varsa
onunla bir dans etmeyi deneyin. Vücuduna çarpan titreşimler sayesinde ritmi hiç kaçırmadan
dans edebilir. Müzik matematikseldir, karmaşık fikirlerin kolay çözülmesini sağlar. Etkili öğrenmenin
temel unsuru olan beynin, sağ ve sol yarım kürelerinin denge içinde çalışmasını sağlar. Belirli müzik
türleri, huzur veren endorfin hormonunun salgılanmasını ve sakinliği arttırır. Uzun vade de hafızayı
geliştirir. Kendimden örnek verirsem kitap okurken dinlediğim müzikleri sonradan dinlediğimde aklıma
okuduğum bölümler gelir. Müzik, insanı bu dünyadan alır düşler diyarına götürür, orada yaşatır. Bazen
gerçeklerden uzaklaştırır bazen de gerçeklerle yaşamayı öğretir. Müziğin dili sese bağlı olduğundan daha
çabuk yayılan ve sınırsız bir sanattır. Bu nedenle; müzik insan düşüncesini taşıyan en demokratik ve
bağımsız bir sanattır .Örneğin;Fransız dilini anlamayabiliriz ama müziği bizi etkiler. Farklı dillerde verilen
düşünce anlaşılmayabilir, ancak müzikleri sevilmese de müzikle uğraşan kişi o müziği anlayabilir. Müzik
düşünce taşıdığı için tarihi bilgileri de kendinde barındıran bir olgudur. Bir söz başka bir sözle
anlatılabilir fakat müzik öyle değildir; ”mi” notasından verilen müzik “fa” notasıyla anlatılamaz.

Müzik bana ne kattı diye sorduğum zaman ,aldığım cevap şudur;dinlediğim değişik tarzdaki
müzikleri daha bilinçli bir şekilde anlamamı sağladı , kendimi daha iyi tanımamı sağladı,duygularımı
ayırt etmemde yardımcı oldu , daha kararlı olmamı ve hayata daha melodik bir gözle bakmamı
sağladı. Müzik sevgimi anlamlaştırdı .Müzikten uzaklaştığım zamanlarda hayata fazla olumsuz ve
gerçekçi baktığımı anladım. Her insanda bu durum farklıdır.Ama bence herkesin hayatında müzik
olmalı . Özetleyecek olursak:Müzik güzelliktir ve insan ruhuna güzellik katar.

MELİS ÜNAL
Kaynakça: https://marmaralife.com/2015/08/08/muzigin-insan-uzerindeki-etkisi/
https://www.youtube.com/watch?v=EERZEP8Svjs