Page 42 - LSDB xa Xuan Ninh
P. 42
Viên Quang tự - chùa Nghĩa Xá
Theo nội dung trên tấm bia đá của di tích cho thấy chùa
Viên Quang được xây dựng từ năm 1121 - 1122 ở ven bờ sông
Hồng. Tuy nhiên, do sự biến đổi của dòng chảy, có nguy cơ ảnh
hưởng tới công trình nên năm 1867, chùa được chuyển về khu
đất thuộc thôn Nghĩa Xá, từ đó có thêm tên gọi là chùa Viên
Quang - Nghĩa Xá. Đây là nơi thờ Phật và các vị Thánh tổ
được xây dựng theo kiểu “nội công ngoại quốc” gồm các hạng
mục công trình: cổng tam quan, giải vũ, tòa tiền bái, tòa đệ
nhị, hành lang chùa, tòa thượng điện, cung cấm, nhà thờ Phật
tổ, phủ, khu mộ tháp.
Trong chùa hiện còn lưu nhiều đồ thờ tự quý như: chuông
đồng đúc năm thứ 6 đời vua Minh Mệnh (1826), khánh đồng
ở tam quan chùa, văn bia đời Lý là một trong những bia quý
hiếm về nghệ thuật kiến trúc, cỗ kiệu bát cống, nhang án,
nghê gỗ thời Hậu Lê, 4 pho tượng Thánh tổ cùng với tượng
Quan Công, phố Hiến bằng đồng, 2 con chồn đá thời Hậu Lê
ở bờ hồ phía trước chùa.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, chùa
Nghĩa Xá là nơi dân quân xã luyện tập, cơ sở bảo vệ cán bộ
Việt Minh, nơi làm trụ sở Ủy ban kháng chiến hành chính
xã và là lớp học cho học sinh cấp I. Nhà sư Nguyễn Thanh
Các trụ trì tại chùa đã cởi áo cà sa tham gia Vệ quốc đoàn.
Những năm 1947 - 1948, đây là nơi Tỉnh bộ Việt Minh Nam
Định về tổ chức những cuộc mít tinh quần chúng. Có những
cuộc mít tinh lớn như cuộc mít tinh của lực lượng vũ trang
3 huyện Xuân Trường, Giao Thủy, Hải Hậu. Trong thời kỳ
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chùa là nơi tổ chức các lớp
huấn luyện cho các đoàn thể của tỉnh Nam Định.
42
