Page 63 - LSDB xa Xuan Ninh

đến phong trào nông thôn. Các cán bộ của tỉnh được phân
công về Xuân Trường, Giao Thủy chắp nối liên lạc phục hồi
cơ sở đảng. Các báo “Cứu Quốc”, “Cờ giải phóng” được chuyển
về huyện, nhờ đó đảng viên hiểu rõ chủ trương của Đảng
trong cao trào đánh Pháp đuổi Nhật. Phong trào cách mạng
ở huyện Xuân Trường hoạt động trở lại với tinh thần hết sức

khẩn trương, sôi nổi.
Đầu tháng 3/1945, tình thế cách mạng trong cả nước dần
chín muồi. Ngày 09/3/1945, phát xít Nhật làm cuộc đảo chính
quân sự hất cẳng Pháp chiếm Đông Dương. Cuộc đảo chính
báo hiệu sự khủng hoảng, tan rã không thể tránh khỏi của
ách thống trị Nhật - Pháp. Ban Thường vụ Trung ương ra
Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”,
kịp thời hướng dẫn hành động cho các cơ sở trước tình hình
mới, gấp rút tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền.

Vào thời gian này, ở Xuân Trường, Giao Thủy, phát xít
Nhật bắt Nhân dân ta nhổ lúa, trồng đay, tăng cường vơ
vét thóc gạo làm cho đồng bào ta lương cũng như giáo lâm
vào cảnh đói nghèo. Nạn đói năm 1945, Nhân dân các vùng
chết chóc thê thảm. Hằng ngày, trên con đường 21 chạy qua
địa bàn Xuân Lạc Nghĩa, bến phà, phố Lạc Quần từng đoàn
người lũ lượt từ các làng quê của Xuân Trường, Giao Thủy,
Hải Hậu đi xin ăn thất thểu kiệt sức vì đói. Xác người chết
đói nằm rải rác ven đường, ven phố Lạc Quần. Trong xã có
hơn 400 người chết đói. Có gia đình chết không còn ai, đến
mùa lúa chín nhiều mảnh ruộng bị bỏ hoang vì không có
người gặt. Bị áp bức về chính trị, bóc lột về kinh tế, Nhân
dân ta không còn con đường nào khác là vùng dậy chống kẻ
thù cứu nước, cứu nhà.

63