Page 156 - LSDB huyen Xuan Truong

Khi quân dân ta chiến thắng ở mặt trận Điện Biên Phủ, quân
địch ở Nam Định và Xuân Trường hoang mang, lo sợ. Các vị trí
còn lại của địch ở phía Nam tỉnh đều bị bao vây chặt. Có vị trí
quân ta đã áp sát, chuẩn bị tấn công tiêu diệt. Địch nhiều lần liều
lĩnh tổ chức các cuộc càn để cướp bóc và ứng cứu, tiếp viện cho
các vị trí quan trọng, nhưng đều bị quân ta phục kích, đánh tiêu
hao, tiêu diệt từng phần.

Tháng 6/1954, quân địch trong các vị trí chiếm đóng còn lại ở
Xuân Trường bắt đầu chuẩn bị rút chạy. Ngày 24/6/1954, phần
lớn bọn địch ở Phú Nhai rút đi, chỉ để lại một bộ phận nhỏ nghi
binh ở lại, do già Trác chỉ huy, để đỡ đòn cho bọn rút chạy và cất
giấu vũ khí. Song du kích Xuân Bắc, Xuân Trung, Xuân Phương
đã tổ chức tấn công bọn còn ở lại buộc chúng phải đầu hàng. Ta
thu 35 súng trường, 1 tiểu liên, 10 két đạn và nhiều quân trang,
quân dụng.

Khi bộ đội và du kích huyện Hải Hậu tấn công bốt Văn Đàn,
bọn tàn quân của chúng chạy qua Nghĩa Xá, bị du kích Xuân
Lạc Nghĩa do đồng chí Phạm Quốc Công phục kích chỉ huy đánh
chặn, thu 2 khẩu trung liên, 167 khẩu súng trường . Đồng chí
(1)
được Quân khu 3 tặng danh hiệu cao quý Chiến sĩ thi đua.
Cuối tháng 6/1954, bọn địch ở Bùi Chu, Lạc Quần, Hành
Thiện, Trung Linh bỏ vị trí, rút chạy trong đêm. Ngày 01/7/1954,
quân địch đã rút bỏ toàn bộ các vị trí ở huyện Xuân Trường và cả
tỉnh Nam Định. Nam Định là tỉnh đầu tiên ở đồng bằng Bắc Bộ
được giải phóng.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và tay
sai trên địa bàn Xuân Trường đã góp phần vào thắng lợi chung
của cả nước. Trong giai đoạn 1949 - 1954, quân dân Xuân Trường
đã cùng với bộ đội tổ chức đánh địch 2.000 trận, trong đó có 152
trận tiêu biểu, tiêu diệt 9 đồn bốt địch, loại khỏi vòng chiến đấu
2.565 tên, trong đó tiêu diệt 1.456 tên; phá hủy 15 xe cơ giới, thu
1.435 súng và hàng chục tấn đạn dược.

(1) Hiện nay còn lưu giữ tại Bảo tàng Quân khu 3.
155