Page 114 - LSDB xa Xuan Thanh

Trong điều kiện bọn tề dõng thám báo, chỉ điểm ngày đêm
càn quét, lùng sục vây bắt cán bộ, triệt phá tận gốc phong
trào cách mạng; địch phát hiện được gia đình nào chứa cán
bộ thì lập tức người nhà bị bắn chết hoặc bị bắt đi giam cầm,
đánh đập dã man, nhà cửa bị đốt hoặc bị dỡ...; nhiều gia đình
vẫn dũng cảm đào hầm bí mật nuôi giấu cán bộ ngay trên
mảnh đất nhà mình. Các gia đình: bà Đào Thị Lâm (xóm
Long Khê, Liêu Thượng); ông Nguyễn Viết Hòa, bà Nguyễn
Thị Thủy (xóm Đông, Văn Phú); ông Đinh Văn Giản (xóm 2,
Đông An); bà Nguyễn Thị Tụ (xóm 1, Hạ Miêu) đã có nhiều
hầm bí mật cất giấu tài liệu và vũ khí, nuôi giấu nhiều cán
bộ của xã và của cấp trên về đây hoạt động trong thời gian
“2 năm 4 tháng”.
Bất chấp tai họa do địch gây ra có thể đổ lên đầu mình bất
cứ lúc nào, Nhân dân ta đã một lòng đùm bọc che chở, bảo vệ
cán bộ đến cùng. Đêm 25/5/1950 (tức ngày 09/4 năm Canh
Dần), đồng chí Đinh Quang Tuyến - Chính trị viên Huyện
đội là người của xã, trên đường công tác bị địch phục kích
ban đêm, bắn bị thương nặng ở chùa Thọ Vực (nay thuộc xã
Xuân Phong), được anh em đưa về cơ sở nhà bà Trịnh Thi
Tôn (thôn Văn Phú) đặt đồng chí nằm trên chiếc giường độc
nhất của gia đình. Biết anh em có ý định để mình gặp mẹ
lần cuối, đồng chí nén nỗi xúc động, nói trong hơi thở đã đứt
quãng: “Tôi rất muốn được gặp mẹ trong lúc này. Nhưng mẹ
tôi đến sẽ gây ồn ào, không có lợi. Nhờ các anh nói lại để mẹ
tôi hiểu cho!”.
Một lúc sau, đồng chí từ trần, trăng thượng tuần đã lặn.
Trong đêm tối, Thôn đội trưởng Nguyễn Văn Mạc cùng các
chiến sĩ du kích Trịnh Bá Biều, Trịnh Bá Tôn, Đinh Văn
Tham, Nguyễn Viết Pha, Nguyễn Văn Gia đã bí mật tổ chức

113