Page 40 - marine meteorology

2.3 NEM (Humidity)

Atmosferde bulunan su buharına nem adı verilir. Havanın belli bir sıcaklıktaki su
buharını tutma gücüne nem kapasitesi denir. Buharlaşma arttıkça nem miktarı da
artmaktadır. Havanın tutabileceği maksimum nem miktarına ulaştığında bu hava kütlesi
nem bakımından doymuş olur.

Su, buharlaşarak yükselmesi, yükselirken yoğuşarak tekrar yağış olarak yere
düşmesiyle Litosfer, Hidrosfer ve Atmosfer arasında sürekli bir dolaşım meydana
gelmektedir. Bu duruma hidrolojik devre adı verilir.

Nem; sıcaklığı dengeler, aşırı ısınma ve soğumayı engeller. Atmosferde bulunan nem
oranının belirlenmesi çeşitli isimlerle ifade edilir.

3
1. Mutlak nem (Absolute humidity): 1 m havada bulunan su buharı
miktarına mutlak nem denir. Atmosferde bulunan nem higrometre denilen aletle
ölçülür ve g/m olarak ifade edilir. Başka bir ifadeyle su buharının yoğunluğudur.
3
Su kaynaklarına yakın ve sıcaklığı fazla olan yerlerde mutlak nem fazladır.
Sıcaklık ve buharlaşmanın yüksek olduğu ekvatoral bölge ile deniz kıyılarında
mutlak nem fazla iken kutup bölgeleri, yüksek dağlar ve çöllerde mutlak nem
azdır.

2. Maksimum nem: Havanın belli bir sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem
miktarına maksimum nem denir. Maksimum nem sıcaklığa göre değişir. Sıcaklık
arttıkça havadaki gaz molekülleri seyrekleşir ve havanın neme doyması için daha
çok neme ihtiyaç olur. Diğer bir ifadeyle, sıcaklık arttıkça havanın taşıyabileceği
nem miktarı da artar. Hava maksimum düzeyde nem içeriyorsa hava neme doymuş
demektir. Bu nedenle maksimum nem, aynı zamanda havanın doyma noktasını
ifade eder.

3. Bağıl nem (Relative humidity): Belirli bir sıcaklıkta havada bulunan su buharı
miktarının, havanın o sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla su buharı miktarı
oranına bağıl nem denir. Başka bir ifadeyle havadaki mutlak nemin maksimum
neme oranıdır. Bu oran % olarak ifade edilir. Nem oranı %96 olduğunda
yoğunlaşma başlar ve bağıl nem %100 olduğunda ise hava doyma noktasına
ulaşarak yağış başlar. Bağıl nem; ekvatoral ormanlar, muson bölgeleri, orta kuşak
karalarının batı kıyıları gibi bol yağış alan yerlerde fazladır. Buna karşılık çöllerde
ve kara içlerinde bağıl nem azdır.

Bağıl nem hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır;

Bağıl nem = (Mutlak nem X 100) ÷ Maksimum nem

İçindekiler 39