Page 19 - Sprawdź swój polski gotowy e-book_fragment

Sprawdź Swój polSki

18. Nasze dzieci __________ się tutaj bawić.
a) mogą c) musi
b) warto d) powinna

a) Odpowiedź mogą (czas teraźniejszy, 3. os. lm., I koniugacja) jest poprawna, gdyż ta forma czasownika
łączy się z podmiotem nasze dzieci (lm. r. niemęskoosobowy).
b) Odpowiedź warto (czas teraźniejszy) jest niepoprawna, gdyż w zdaniu jest podmiot nasze dzieci. Warto wystę-
puje tylko w zdaniach bezpodmiotowych z bezokolicznikiem, np. Warto o tym opowiedzieć. Nie warto było tego robić.
c) Odpowiedź musi (czas teraźniejszy, 3. os. lp., II koniugacja) jest niepoprawna, gdyż ta forma czasownika nie łączy
się z podmiotem nasze dzieci (lm. r. niemęskoosobowy).
d) Odpowiedź powinna (3. os. lp. r. ż.) jest niepoprawna, gdyż ta forma czasownika nie łączy się z podmiotem nasze
dzieci (lm. r. niemęskoosobowy).

19. Jadziu, __________ okno, bo w tym pokoju jest strasznie duszno.
a) otwórz c) otworzyć
b) otwierać d) nie otwieraj

a) Odpowiedź otwórz (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest poprawna, gdyż ta forma czasownika łączy się
z podmiotem (Jadziu) i wyraża rozkaz/prośbę.
b) Odpowiedź otwierać (bezokolicznik, aspekt niedokonany) jest niepoprawna, gdyż bezokolicznik może wyrażać
rozkaz/prośbę tylko w połączeniu z wyrazem proszę, np. Jadziu, proszę otwierać okno. Samodzielnie występuje również
w języku formalnym dla wyrażenia bardzo stanowczego rozkazu, np. komend wojskowych: Stać! Leżeć! Nie wychylać się!
c) Odpowiedź otworzyć (bezokolicznik, aspekt dokonany) jest niepoprawna, gdyż bezokolicznik może wyrażać
rozkaz/prośbę tylko w połączeniu z wyrazem proszę, np. Jadziu, proszę otworzyć okno. Samodzielnie bezokolicznik wy-
stępuje również w języku formalnym dla wyrażenia bardzo stanowczego rozkazu, np. komend wojskowych: Stać! Leżeć!
Nie wychylać się!
d) Odpowiedź nie otwieraj (tryb rozkazujący, 2. os. lp.) jest niepoprawna, gdyż ta forma nie łączy się właściwie z do-
pełnieniem okno. Zaprzeczony biernik zamienia się w dopełniacz. Można powiedzieć: Jadziu, nie otwieraj okna.

20. Miał wysoką temperaturę, zrywał się w nocy i __________ przez sen.
a) brodził c) brudził
b) bronił d) bredził
a) Odpowiedź brodził jest niepoprawna, gdyż brodzić to: chodzić po gruncie zalanym wodą, iść, posuwać się wolno
przez duże błoto, wysoko zalegający śnieg, piasek itp.
b) Odpowiedź bronił jest niepoprawna, gdyż bronić to: podejmować obronę; ochraniać; ujmować się, wstawiać się,
przemawiać za kimś, za czymś.
c) Odpowiedź brudził jest niepoprawna, gdyż brudzić to: czynić brudnym, zanieczyszczać; robić nieporządek, śmiecić.
d) Odpowiedź bredził jest poprawna, gdyż bredzić to: wypowiadać w gorączce lub we śnie wyrazy bez związ-
ku i sensu; majaczyć; mówić głupstwa, niedorzeczności, brednie, bzdury; pleść, bajać.

21. Strasznie się nudziłem na __________ z historii starożytnej.
a) wczorajszy wykład c) wczorajszego wykładu
b) wczorajszym wykładem d) wczorajszym wykładzie

a) Odpowiedź wczorajszy wykład (M./B. lp. r. m.) jest niepoprawna, gdyż przyimek na nie łączy się z mianownikiem,
a z biernikiem występuje w wyrażeniach oznaczających kierunek lub miejsce będące celem ruchu, np. iść na zachód,
jechać na dworzec, lecieć na Kubę.

18