Page 4 - Nadstaw Ucha Elżbieta Zarych_PC fragment

WSTęp

Od autorki

Wśród licznych materiałów i ćwiczeń do nauki języka polskiego jako obcego
widoczny jest niedobór tych do rozwijania kompetencji rozumienia ze słuchu.
Na brak ten skarżą się zarówno lektorzy, wielekroć wykorzystujący te same,
nieliczne materiały z podręczników, jak i studenci, zwłaszcza ci, którzy chcą sa-
modzielnie poznawać język polski. Może to wydawać się zaskakujące, bo pa-
radoksalnie otacza nas język mówiony, różnego rodzaju wypowiedzi, piosenki,
audycje, słuchowiska, audiobooki, podkasty, a także cała masa form łączących
fonię i wizję. Problemem dla nauczających i uczących się jest jednak znalezienie
materiału dźwiękowego dającego się wykorzystać dydaktycznie. Musi on być
adekwatny do poziomu językowego studenta czy grupy, mieć odpowiednią
długość i spójność tematyczną (stąd nie zawsze sprawdzają się wycinki więk-
szych całości z programów radiowych czy fragmenty audiobooków), a ponadto
powinny mu towarzyszyć odpowiednie ćwiczenia sprawdzające, powtórkowe,
rozwijające słownictwo, zachęcające do refleksji i pisania itd. Zarówno materiał
dźwiękowy, jak i ćwiczenia powinny spełniać wymogi określone w programie
nauczania języka polskiego na odpowiednim poziomie (i z myślą o lektoratach
i egzaminach certyfikatowych), a więc ich tematykę, ćwiczone formy wypowie-
dzi, zagadnienia gramatyczne itd.
Ten wybór ćwiczeń z pewnością spełni oczekiwania osób nauczających
i uczących się języka polskiego występujące na poziomach średnio zaawanso-
wanym i zaawansowanym. Większość nagrań powstała na jego potrzeby, ale
wykorzystano też utwory literackie oraz dostępne w Internecie piosenki, scen-
ki kabaretowe, monologi czy reportaże; ich pochodzenie zostało odpowiednio
oznaczone. W nagraniach pojawiają się tematy związane z dniem codziennym
i świątecznym, rodziną i przyjaciółmi, pracą i odpoczynkiem, przestrzenią i cza-
sem, różnymi formami aktywności, zainteresowaniami, zwyczajami, obyczajami
i życiem społecznym. Oprócz tematycznego układu materiału w publikacji za-
stosowano także podział na formy wypowiedzi (opis, charakterystyka, opowia-
danie, reportaż, wywiad, dialog, dyskusja…), istotne zarówno w rozwoju kom-
petencji językowych, jak i na egzaminach certyfikatowych. Poszczególne formy
wypowiedzi różnią się stopniem trudności i wymagają innego rodzaju koncen-
tracji słuchającego, umiejętności wyodrębniania istotnych informacji spośród
wszystkich podanych informacji oraz dźwięków utrudniających rozumienie,
a także wsłuchiwania się w głosy o odmiennej barwie, artykulacji i głośności oraz
wypowiedzi o różnym tempie mówienia. Piosenki zostały dobrane tematycznie
i reprezentują różne typy utworów, by oprócz doskonalenia rozumienia posze-
rzyć wiedzę studentów na temat klasyki polskiej piosenki i jej wykonawców.
Część nagrań trwa kilka minut, inne są dłuższe; odpowiednie dla uczących
się na poziomie zaawansowanym. Niejednokrotnie uczestnicy kursów, studenci,
doktoranci, tłumacze itd., studiujący po polsku i otoczeni językiem polskim na co

5