Page 98 - Sprawdź swój polski Baza zadań testowych

Sprawdź Swój polSki

Zagadnienie nr 11. Zdania złożone współrzędnie ze spójnikami: i, a,

ale, albo, lub, lecz, więc, jednak

1. Tomek jest bardzo zdolny, __________ wcale nie przykłada się do nauki.
a) albo c) lub
b) i d) ale

a) Odpowiedź albo jest niepoprawna, gdyż ten spójnik wyraża możliwą wymienność lub wykluczanie się treści
zdań. Poprzedza się go przecinkiem, gdy jest powtórzony albo..., albo, np. Albo pójdziemy do kina, albo zostaniemy
w domu.
b) Odpowiedź i jest niepoprawna, gdyż ten spójnik łączy zdania, których treści się uzupełniają (Siedział w domu

i oglądał film) albo, rzadziej, pozostają w stosunku wynikowym (Zadanie było bardzo trudne, i nie wszyscy sobie z nim
poradzili). W znaczeniu wynikowym możliwe jest postawienie przecinka.
c) Odpowiedź lub jest niepoprawna, gdyż ten spójnik wyraża możliwą wymienność albo wzajemne wyłączanie się
treści zdań, np. Pojedziemy nad morze lub w góry. Nie stawiamy przed nim przecinka.
d) Odpowiedź ale jest poprawna, gdyż wyraża przeciwieństwo, kontrast lub odmienne ujęcie treści zdań
(fakt, że Tomek jest zdolny, kontrastuje z faktem, że nie przykłada się do nauki).

2. Anna jest bardzo pracowita, __________ Jan jest wyjątkowo leniwy.

a) lub c) i
b) więc d) a

a) Odpowiedź lub jest niepoprawna, gdyż spójnik lub wyraża możliwą wymienność albo wzajemne wyłączanie się
treści zdań, np. Pojedziemy nad morze lub wybierzemy się w góry. Nie stawiamy przed nim przecinka.
b) Odpowiedź więc jest niepoprawna, gdyż spójnik więc wprowadza skutek lub wniosek wynikający z wcześniejszej
części zdania, np. Padał deszcz, więc zostaliśmy w domu.
c) Odpowiedź i jest niepoprawna, gdyż spójnik i łączy zdania współrzędne lub części zdań, których treści się uzu-
pełniają (Siedział w domu i oglądał film) albo, rzadziej, pozostają w stosunku wynikowym (Zadanie było bardzo trudne,

i nie wszyscy sobie z nim poradzili). W znaczeniu wynikowym możliwe jest postawienie przecinka.
d) Odpowiedź a jest poprawna, gdyż spójnik a wyraża przeciwstawianie treści zdań (fakt, że Anna jest pra-
cowita, jest przeciwstawiony faktowi, że Jan jest wyjątkowo leniwy).

3. Chcemy kupić nowy samochód, __________ nie mamy dosyć pieniędzy.

a) więc c) jednak
b) lub d) albo

a) Odpowiedź więc jest niepoprawna, gdyż spójnik więc wprowadza skutek lub wniosek wynikający z wcześniejszej
części zdania, np. Padał deszcz, więc zostaliśmy w domu.
b) Odpowiedź lub jest niepoprawna, gdyż spójnik lub wyraża możliwą wymienność albo wzajemne wyłączanie się
treści zdań, np. Pojedziemy nad morze lub wybierzemy się w góry. Nie stawiamy przed nim przecinka.
c) Odpowiedź jednak jest poprawna, gdyż spójnik jednak wyraża przeciwstawianie treści zdań (fakt, że
chcemy kupić nowy samochód, jest przeciwstawiony faktowi, że nie mamy pieniędzy).
d) Odpowiedź albo jest niepoprawna, gdyż spójnik albo wyraża możliwą wymienność lub wykluczanie się treści
zdań. Poprzedza się go przecinkiem, gdy jest powtórzony: albo..., albo, np. Albo pójdziemy do kina, albo zostaniemy
w domu.

336