Page 94 - Bogusław Kubiak_Podroze po Polsce_Flipbook na dzwonek_pl

PODRÓŻE PO POLSCE

XII. Przedstaw, jak następował rozwój Łagowa w średniowieczu.

1 stycznia 2021 roku w Polsce były 954 miasta. Ich liczba zwiększyła się w porównaniu do
poprzedniego roku o 10. W przeszłości jednak wiele miast polskich traciło prawa miejskie.
Przyczyny degradacji były głównie ekonomiczne (osady były małe, a ludność pracowała naj-
częściej w rolnictwie), niekiedy także polityczne (na przykład w czasach zaborów po stłu-
mieniu powstania styczniowego), często też małe miasta były włączane jako dzielnice do
dużych miast. Łagów świętokrzyski posiadał prawa miejskie w latach 1375–1870 i ponow-
nie je odzyskał w 2018 roku. Łagów lubuski stracił prawa miejskie w 1931 roku i obecnie
ma status wsi.
Źródło: www.samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/na-mapie-
polski-1-stycznia-pojawi-sie-dziesiec-nowych-miast

XIII. Zastanów się nad znaczeniem podkreślonych w tekście słów. Zastąp je synonimami.

LEGENDY POLSKIE

ZŁOTY POTOK
Pewien wojak­rabuś zakopał w skarpie przy jeziorze Złoty Potok zagrabione na wojnie kosz-
towności. Było wielu śmiałków, którzy próbowali je zdobyć, ale nikomu się nie udawało, bo
skarbów pilnował ów żołnierz­rabuś także po swojej śmierci. Znalazł się jednak zuchwalec
zwany Józefem Kopaczem, który przyszedł nad jezioro z łopatą i rozpoczął poszukiwania.
Kopał może z miesiąc, aż ostrze łopaty trafiło na skrzynię ze złotem. Wtedy skarbnik pojawił
się przed nim jako duży odyniec z kłami wielkimi jak sierpy. Śmiałek nie uląkł się jednak
i zaczął mozolić się nad wydobyciem skrzynki. Wówczas odyniec przeistoczył się w diabła,
który zasypał wykopany dół.
Kopacz postanowił znaleźć sposób na wydobycie skrzynki. Nazajutrz wziął bardzo długą
linkę konopną, wymoczył ją w wodzie święconej, zabrawszy ze sobą jeszcze butelkę tejże
wody, poszedł nad jezioro. Linkę rozwinął i ułożył na ziemi, zatoczywszy nią spore kolisko,
po czym przystąpił do wylewania święconej wody. Złe moce nie mogły przekroczyć granicy
zakreślonej liną. Kopacz wreszcie wydobył skrzynkę. Kiedy ją otworzył, blask klejnotów aż
mu wzrok zaćmił .
Tymczasem całe kolisko otoczyła czereda złych diabłów. Czekał tedy Józef w tym koli-
sku pewnie ze dwa dni, wreszcie wziął skrzynkę i butelkę z resztką wody święconej i ruszył
przed siebie. Ziemię kropił wodą z butelki. Brnął brzegiem jeziora i może byłby uszedł cało,
gdyby nie zabrakło mu tej wody. Wówczas diabły otoczyły go zewsząd, więc wszedł do je-
ziora. Cofał się dalej i dalej, aż woda sięgnęła mu pod szyję. Cofnął się jeszcze ze dwa kroki
i wpadł w głębinę. Jezioro wchłonęło śmiałka i złoto. Od tamtego czasu, podczas zachodu
słońca woda przybiera złotawy odcień, a jezioro nazywa się Złotym Potokiem.
ŁAGÓW XIV. Opowiedz własnymi słowami legendę o Złotym Potoku.
Źródło: Zenon Czarnecki, Złoty Potok, Wydawnictwo Lubuskiego
Towarzystwa Kultury, Zielona Góra, 1987.

92