Page 8 - فصلنامه علم داده دانشگاه زنجان سال اول شماره چهارم

ی
هیلک ی
ESRD
ـبریوصت
هــب

CKD
ـه
:اـ

رـ
راد
تف
و
لــیلحت
نیــشام
دای
رــیگ
اــقب
یــنیب
رــشیپ
شیپ
رد

یارــب دــنناوت یم یرادرــبریوصت یاــه شور ریاــس اــی اــه هیلک یفارگونوــسارتلوا :اــه هیلک یرادرــبریوصت 1 1 : :ESRD هــب CKD تفرــشیپ یــنیب شیپ رد اــقب لــیلحت و نیــشام یرــیگدای
آ آ
هدافتــسا دروــم اــه نا یاه بیــسا اــی تلالاــتخا یــیاــسانش و اــه هیلک یراتخاــس تــیعضو یــبایزرا :ناــم رد و صیخــشت ،مــئ لاع یــسر رب
:ناــمرد و صیخــشت ،مــئلاع یــسررب
.دــنریگ رارــق
:هـ
ـسپویب
یـ
یــسپویب ،دراد رــت قیقد یــبایزرا هــب زاــین CKD یــعطق صیخــشت هــک دراوــم یــخرب رد :هــیلک یــسپویب 1 1 هدنورــشیپ و عیاــش یاــه یرامیب زا یــکی )Chronic Kidney Disease - CKD( هــیلک نــمزم یراــمیب
ـیلک
آ
آ
أ
.دوــش یم ماــجنا یراــمیب عوــن نــییعت و یــتفاب یاه بیــسا یــسررب یارــب هــیلک ،نوــخ هــیفصت رد ار اــه نا یــــیاناوت و هداد رارــق رــیثات تــحت ار اــه هیلک درــکلمع یــجیردت روــط هــب هــک تــسا
( هیلک یــیاهتنا یــیاس
ESRD
رشیپ
ران هب تف
:) :)ESRD( هیلک یــیاهتنا یــیاسران هب تفرشیپ یــفلتخم لــماوع زا یــشان دــناوت یم CKD .دــهد یم شــهاک ندــب حلاــما و تاــعیام مــیظنت و دــئاز داوــم عــفد
آ
هــب رداــق رــگید اــه هیلک نا رد هــک تــسا هــیلک نــمزم یراــمیب یــــیاهن هــلحرم ESRD اــی هــیلک یــــیاهتنا یــیاــسران یراــمیب دــننام یــکیتنژ یاــه یرامیب و یــقورع و یــبلق یاــه یرامیب ،لااــب نوــخ راــشف ،تــباید دــننام
آ
آ
ESRD .دوــب دــهاوخ تاــیح هــمادا یارــب هــیلک دــنویپ اــی زــیلاید دــنمزاین راــمیب و دنتــسین دوــخ فــیاظو ماــجنا نا تــملاع نودــب و هتــسها تفرــشیپ ،یراــمیب نــیا زراــب یاــه یگژیو زا یــکی .دــشاب هــیلک کیتــسیک یلپ
آ ً
آ
لــیلد هــب هــلحرم نــیا رد ناراــمیب زا یرایــسب و دــیا یم دوــجو هــب CKD تفرــشیپ اه لاــس زا ســپ لاوــمعم .دــشاب زــیگنارب شلاچ رایــسب هــیلوا لــحارم رد نا صیخــشت دوــش یم ثــعاب هــک تــسا یــــیادتبا لــحارم رد
.دنوــش یم یدــج تلاکــشم راــچد اــه هیلک درــکلمع رد دیدــش تلالاــتخا End-Stage( هــیلک یــــیاهتنا یــیاــسران هــب دــناوت یم ،دوــشن یــیاــسانش عــقوم هــب یراــمیب نــیا هــک یــتروص رد
ً
هــب زاــین و )هــقیقد رد رــتیل یلیم زا رــتمک( GFR دیدــش شــهاک ساــسا رــب لاوــمعم ESRD صیخــشت و هــتفر نــیب زا لــماک روــط هــب اــه هیلک درــکلمع هــک یا هــلحرم ،دوــش رــجنم )Renal Disease - ESRD
یــقافص زــیلاید و زــیلایدومه تروــص ود هــب زــیلاید .تــسا )هــیلک دــنویپ اــی زــیلاید( هــیلک نــیزگیاج ناــمرد .دــش دــهاوخ هــیلک دــنویپ اــی زــیلاید دــنمزاین راــمیب
آ
.دوــش یم هــیفصت صوــصخم یاه هاگتــسد قــیرط زا راــمیب نوــخ نا رد هــک دوــش یم ماــجنا :) :)CKD( هیلک نمزم یرامیب مئلاع
زم ی
رامیب مئ
لاع
CKD
( هیلک نم
ً
یارــب یــگرزب شــلاچ ،هــیلک یــــیاهتنا یــیاــسران هــب هــیلک نــمزم یراــمیب تفرــشیپ یــنیب شیپ و صیخــشت اــت ناراــمیب دراوــم زا یرایــسب رد و دــننک یمن ادــیپ زورــب یراــمیب هــیلوا لــحارم رد لاوــمعم CKD مــئلاع
آ
،راردا و نوــخ تاــشیامزا دــننام یــــیاهرازبا زا هدافتــسا .تــسا ناــهج رــساترس رد یتــشادهب یاه متــسیس ناــشن دوــخ زا یــهجوت لــباق تــملاع هــنوگ چیه ،دــشاب هدیــسرن رت هتفرــشیپ لــحارم هــب یراــمیب هــک یــنامز
هدرــک یــیاــسانش ار یراــمیب اــت دــنک یم کــمک ناکــشزپ هــب هــیلک یــسپویب صاــخ دراوــم رد و ،یرادرــبریوصت ار اــهاپ رد مروــت یــمک اــی طرــفم یگتــسخ اــهنت راــمیب تــسا نــکمم ،یراــمیب یــــیادتبا لــحارم رد .دــنهد یمن
آ
هــب دــنناوت یم اــقب لــیلحت یاــه لدم و نیــشام یرــیگدای ،نــیا رــب هولاــع .دــننک زاــغا ار بــسانم یاــه نامرد و تفرــشیپ اــب اــما .دنوــش هــتفرگ هدــیدان رــگید تلاکــشم لــیلد هــب تــسا نــکمم مــئلاع نــیا هــک دــنک هــبرجت
آ
یــنارامیب هــب تــیاهن رد و دــننک کــمک ESRD هــب ندیــسر ناــمز یزاــس هیبش و CKD تفرــشیپ یــنیب شیپ :دنتــسه رــیز دراوــم لماــش و دنوــش یم رتراکــشا مــئلاع ،یراــمیب
.دــنهد هــئارا عــقوم هــب یــنامرد تلاــخادم ،دنتــسه رــطخ ضرــعم رد هــک یمومع فعض ساــسحا ،CKD هتفرــشیپ لحارم رد مئلاع نیرت عیاــش زا یکی :فعض و یگتــسخ 1 1
ـسخ
و
:فعض
یگتـ
________________________________________ نــیتیوپورتیرا دــیلوت و دــئاز داوــم فذــح رد اــه هیلک ناوــت شــهاک لــیلد هــب هــک تــسا یگتــسخ و
«Machine Learning Algorithm for Early Detection of End-Stage Renal Disease: A .دــتفا یم قاــفتا )دــنک یم کــیرحت ار زــمرق یاــه لوبلگ دــیلوت هــک یــنومروه(
«Machine Learning Algorithm for Early Detection of End-Stage Renal Disease: A
Study Using Health Insurance Data» )Segal et al., 0 0)
Study Using Health Insurance Data» یاه هناــشن زا یــکی ،تروــص و ،اــه چم ،اــهاپ رد هژــیو هــب ،ندــب رد تاــعیام عــمجت :)Edema( مروــت ـت 1 1
مر
:)
وـ
(
Edema
یراــمیب تفرــشیپ یــنیب شیپ یارــب نیــشام یرــیگدای یاــه متیروگلا هعــسوت هــب ) 0 0) 1Segal et al .تــساه هیلک درــکلمع رد للاــتخا زراــب
آ
یاــه هداد ،هــعلاطم نــیا رد .تــسا هــتخادرپ )ESRD( هــیلک یــــیاهتنا یــیاــسران هــب )CKD( هــیلک نــمزم ندــش دوــلا فـک اــی نوــخ هــب راردا گــنر رــییغت ،راردا نازــیم شــهاک اــی شــیازفا :راردا رد تارــییغت 1 1
ر
ـییغت
ا
ردا رد تا
رـ
یاــه متیروگلا زا هدافتــسا اــب اــت تــفرگ رارــق هدافتــسا دروــم CKD راــمیب رازــه 0 زا یــنامرد هــمیب .دــشاب یوــیلک تلاکــشم هدنهد ناــشن دــناوت یم ندرــک راردا ماگــنه شزوــس اــی درد ساــسحا و ،نا آ
یزاــس هیبش هــلاقم نــیا یــلصا فدــه .دوــش یــنیب شیپ ESRD هــب CKD تفرــشیپ رــطخ ،نیــشام یرــیگدای درــکلمع رد للاــتخا لــیلد هــب ندــب رد دــئاز داوــم عــمجت هــجیتن رد مــئلاع نــیا :غارفتــسا و عوــهت 1 1
و
ا
رفتــسا
:غ
وــهت
ع
.تــسا ESRD هــلحرم هــب ندیــسر زا لــبق رــطخرپ ناراــمیب یــیاــسانش و یراــمیب تفرــشیپ قــیقد .دــننک یم زورــب اــه هیلک
:هدافتسا دروم یاه هداد زاــین اــی یــباوخ یب دــننام باوــخ تلاکــشم زا CKD هــب لاــتبم ناراــمیب زا یرایــسب :باوــخ تلاکــشم م 1 1
تلاکـ
:باوـ
ـخ
ـش
.درــک هدافتــسا ESRD هــب CKD تفرــشیپ یزاــس هیبش یارــب یــنامرد هــمیب یاــه هداد زا هــعلاطم نــیا .دــنراد تیاکــش راردا عــفد یارــب باوــخ زا ررــکم نتــساخرب هــب
.دوــب یکــشزپ یاــعدا نارازــه و CKD هــب لاــتبم راــمیب رازــه 0 هــب طوــبرم تاــعلاطا لماــش هداد هــعومجم :) :)CKD( هیلک نمزم یرامیب صیخشت
زم ی
رامیب صیخشت
( هیلک نم
CKD
آ
تــباید دــننام هارــمه یاــه یرامیب و ،یکــشزپ هقباــس ،تیــسنج ،نــس هــلمج زا یــنیلاب فــلتخم یاــه یگژیو یاــه شیامزا ماــجنا و یــنیلاب مــئلاع ،راــمیب یکــشزپ هــچخیرات قــیقد یــبایزرا دــنمزاین CKD صیخــشت
آ
آ
ً
ً
آ
.دــش هدافتــسا اــه متیروگلا شزوــما یارــب لااــب نوــخ راــشف و اــبلاغ نا صیخــشت ،تــسا تــملاع نودــب لاوــمعم هــیلوا لــحارم رد یراــمیب هــک اــجنا زا .تــسا فــلتخم
آ
آ
:نیشام ی ریگ دای یاه متیر وگلا صیخــشت یارــب تاــشیامزا نــیرت مهم .دوــش یم ماــجنا رتراکــشا مــئلاع زورــب و یراــمیب تفرــشیپ زا ســپ
:نیشام یریگدای یاه متیروگلا
:دش هدافتسا ESRD ینیب شیپ یارب نیشام یریگدای متیروگلا نیدنچ زا ،هعلاطم نیا رد :زا دــنترابع CKD
نــینچمه و هدــیچیپ طــباور یزاــس هیبش رد لااــب یــــیاناوت لــیلد هــب مــتیروگلا نــیا :XGBoost 1 1 نــیرت مهم زا یــکی نوــخ رد نــینیتارک حطــس یرــیگ هزادنا :)GFR و نــینیتارک حطــس( نوــخ شــیامزا ز ا آ آ 1 1
XGBoost
:
ـخ
ـیام
شـ
نوـ
نـ
ـینیتا
و
:)
GFR
رک
حطـ
ـس(
آ
ً
یــنیب شیپ تــسناوت تــیقفوم اــب لدــم نــیا .تــسا هدــش هتخانــش لداــعتمان یاــه هداد اــب دروــخرب هــیفصت ندــب زا ار نــینیتارک لاوــمعم اــه هیلک هــک اــجنا زا .تــسا هــیلک درــکلمع یــبایزرا یارــب اــه نومزا آ
.دــهد هــئارا ESRD هــب CKD تفرــشیپ زا یــقیقد رادــقم زا .تــساه هیلک درــکلمع شــهاک هدنهد ناــشن نوــخ رد نــینیتارک حطــس شــیازفا ،دــننک یم
رگ
نویــس
:کیتــسجل
نــیا رد .یــلامتحا تارــطخ یــنیب شیپ یارــب رــثوم اــما هداــس یــمتیروگلا :کیتــسجل نویــسرگر ر 1 1 راــیعم ناوــنع هــب هــک دوــش یم هدافتــسا )GFR( یــلورمولگ نویــسارتلیف خرــن هبــساحم یارــب نــینیتارک
آ
.دــش هدافتــسا رــت هدیچیپ یاــه لدم اــب هــسیاقم یارــب هــیاپ شور کــی ناوــنع هــب نا زا هــعلاطم .دور یــم راک هــب CKD یراــمیب تدــش یــبایزرا یارــب یــلصا
آ آ
ـنیئتو
ـتامه و یر
:)یر
ا
راردا رد نوــخ اــی )یروــنیئتورپ( راردا رد نــیئتورپ دوــجو :)یروــتامه و یروــنیئتورپ( راردا شــیامزا ز ا 1 1
رپ( ر
وـ
ردا شـ
وـ
ـیام
آ
لــحارم رد هژــیو هب دــناوت یم یروــنیئتورپ .تــسا یوــیلک بیــسا یــلصا یاه هناــشن زا )یروــتامه(
آ
یــیاــسانش یارــب راردا یــسررب .تــسا یــلورمولگ بیــسا هدنهد ناــشن و دوــش رــهاظ CKD هــیلوا
.تــسا رادروــخرب تــیمها زا زــین یراردا یاــه تنوفع دــننام مــئلاع ریاــس
8