Page 5 - Monografi Desa kemoning 1985
P. 5
II.
ARAN, WIWITAN, LAN PITEGES SIMBUL DESA ADAT
Desa puniki mearan : Desa Adat Kemoning, pinaka pasikian ikrama desa kelawan
wawidangan pagenahania, kaiket antuk adate tunggal, pinaka pasubayan para panglingsire
nguni rawuh patunggalan idep kramane mangkin, sane keayon olih iprajuru sami.
Pinaka sarining adat sane marupa patunggalan kayun ikrama, sampun kasurat-kasurat asri ring
awig-awig desa adat sane maparab :
AWIG-AWIG DESA ADAT KEMONING
Mungguing wit utawi purwakaning aran desa adat puniki, manut sekadi katur ring sor :
„PURWAKANING DESA ADAT KEMONING“
Kabaos ring Prasasti Klungkung rikala pemadegan Ida Dalem Sri Anak Wungsu kala isaka
warsa 994 ri sedek ngawangun subak darma Er Ara, sekadi ring sor puniki.
Er Ara puniki mateges Toya Aa.Ring prasasti inucap wenten mungguh kruna „Kamening“.
Kama tegesipun wewenengan, ning punika mateges suci nirmala.
Seluir wewenengan yan sampun melarapan sangkaning suci nirmala, janten pacang ngardinin
kajagaditan.
Manut ring Catur Purusarta (Dharma, Artha, Kama kalih Moksa), majanten pisan Kama
punika tan sida kapasahang saking kauripan i manusa, kadi angganing Stula Sarira ring
Sanghyang Atma. Alawas-lawas manut ring purwa basa-basita (etimologis) Kamening punika
kabaos Kemoning.
Taler ring lontar Kundalani wenten mungguh, Ida Pedanda Istri Agung Karangasem kawit
saking Geria Sidemen mageria ring Banjar Tawang kauoapang ring desa Kemoning. Seos ring
Ida Pedanda Istri Agung Karangasem wenten taler Ida Pedanda Istri Kamuning mageria ring
Banjar Mener ring desa Kemoning. Inucap ring pamaneangah Dalem ring sampun keratone
megingsir saking Swecapura ke Semarapura kadi ring sor puniki.
Sri Raja Putra Ida I Dewa Agung Jambe kalaning suba diwasa mawirasa malakna ring Ida
Sang pinaka manggala dyaksa Ida Pedanda Wayahan Buruan, ring bumi Melayu Ulah
Sidemen, kairing antuk I Gusti Anglurah Singharsa, I Gusti Anglurah Agung Panji Sakti kalih
I Gusti Anglurah Jambe Pule. Rasaning wicaratan wenten lian pacang anglurang I Gusti
Agung Widya ring Swecapura. Mungguing padiwasan panglurug punika nemonin rahina
Anggara Paing wara Bala isaka warsa 1599 utawi1677 M. Kabunteh I Gusti Agung Widya,
rames yudane arok arangkit silih selur silih ungsi. Pepatih Agung Ki Dukut Kreta aperang
tanding ring Ki Tamblang mawasana maka kalih paratra ring payudan. I Gusti Anglurah
Jambe Pule seda ring kakisik Kelotok.