Page 27 - GÜLDESTE ŞUBAT 2020

 Yapay depremler

Depremlerin büyük çoğunluğu Dünyadaki tektonik
tabakaların hareketi sonucu meydana gelir. Bunun yanı

sıra insanlar da deprem oluşumuna neden olabilir. Büyük
barajlar ve köprüler inşa ederken, toprağı delerken, kömür
madeni kazarken veya petrol kuyuları açarken insanlar

yapay depremler yaratabilir. En bilinen örneklerden biri
2008 yılında Çin'in Sichuan kentindeki Zipingpu
Barajının çökmesi sonucu oluşan ve 69,227 kişinin

ölümüne sebep olan yapay depremdir.

 Ölçümü ve yerlerinin belirlenmesi

Ana madde: Sismoloji

Depremler sismometrelerle uzun mesafeler boyunca ölçülür çünkü sismik dalgalar Dünyanın iç kısmı
boyunca hareket halindedirler. Depremin kesin şiddeti Moment magnitüd ölçeği numaralandırması (ya

da eskiden kullanımda olan Richter ölçeği) ile tespit edilir. Buna göre 7 ve üstü depremler yıkıcı

türlerdendir. Hissedilen şiddet ise Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. (2-12 şiddeti)
Her yer sarsıntısı değişik tipteki sismik dalgaların farklı hızlardaki hareketini meydana getirir:
Boylamsal (P-dalgaları), Enlemsel (S-dalgaları) ve bir takım yüzey dalgaları. Sismik dalgaların yayılma

hızı ortamın yoğunluğu ve esnekliğine göre 3 km/s ile 13 km/s arasında değişebilir. Yeryüzünde S-

dalgalarına oranla P-dalgaları çok daha hızlı ilerler.
Rasathaneler ile depremin merkez üssü arası uzaklık farkı ölçülmekle birlikte deprem odağının
derinliği de kabaca ölçülür. Depremler sadece şiddetlerine göre kategorilendirilmez. Bunun yanı sıra

nerede meydana geldikleri de önemlidir. Dünya sismik aktivitelerle birlikte coğrafi ve politik olarak 754

Flinn-Engdahl bölgeleri (F-E bölgeleri)'ne ayrılmıştır. Daha aktif alanlar daha küçük alanlara
bölünmüştür. Pek aktif olmayan kuşaklar ise geniş F-E bölgeleri oluşturur.