Page 30 - annual report2019

การปรับปรุงแผนการใชที่ดินระดับลุมน้ําสาขา

เพื่อการบริหารพื้นที่ชุมน้ําโดยใชแบบจําลองภูมิสารสนเทศ

: กรณีศึกษาลุมน้ําหลักแมน้ํายม

โดย : นายดิเรก คงแพ นักวิเคราะหนโยบายและแผนชํานาญการพิเศษ

กลุมวางแผนบริหารจัดการพื้นที่ชุมน้ํา

นโยบาย ประเทศไทย 4.0 (Thailand 4.0) ทางสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ
(สศช.) ไดนําไปใชเปนสวนหนึ่งในการจัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 12 ที่จะใชบังคับ

ระหวางป 2560-2564 ซึ่งนโยบาย Thailand 4.0 ไปบรรจุไวในแผนยุทธศาสตรชาติ รัฐบาลตองการผลักดัน

ประเทศเขาสูเศรษฐกิจดิจิทัลพื่อใหประเทศพนจากกับดักรายไดปานกลาง แตเทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงคอนขางเร็ว
ซึ่งปจจุบัน Transform or Perish (ปรับตัวหรือแตกดับ) ถูกนํามากระตุนใหองคกรตระหนักถึงความสําคัญ

ของการปรับตัว เนื่องจากปจจุบันเทคโนโลยีไดเขามาเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต ของผูคนอยางมาก ศัพทคําวา
Digital Transformation (DT) จึงถูกนํามาใชบอยครั้ง DT หมายถึงการนํา Digital Technology เขามาปรับใช

กับทุกสวนของธุรกิจเปนผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงตั้งแตระดับรากฐาน กระบวนการทํางาน จนถึงกระบวนการ
สงมอบคุณคาใหกับลูกคา และมากกวานั้นอาจถึงขั้นเปนการเปลี่ยนวัฒนธรรมขององคกรใหสามารถทาทายกับ

สิ่งเดิมๆ กลาลองผิดลองถูกมากขึ้นและไมกลัวความลมเหลว DT นั้นเกี่ยวของกับ “คน” เปนหลัก เพราะถาคน

ไมยอมเปลี่ยน จะมีเทคโนโลยีที่ดีแคไหนก็คงไมมีประโยชน ซึ่งแตละองคกรก็มีระดับความ “ดุดัน”
ในการเปลี่ยนที่แตกตางกันไป องคกรที่ดุดันหนอยก็อาจจะทําการลดคน ลดจํานวนสาขา องคกรที่ดุดันนอย

ก็จะคอยๆ รอใหคนเปลี่ยนตาม ทั้งนี้และทั้งนั้น การที่จะทําใหคนเปลี่ยน ระบบการทํางานเปลี่ยนแปลงไป

จากการศึกษาของ DTI (2015) (Digital Transformation Initiative) พบวากลุมเทคโนโลยีสําคัญ
ประกอบดวย 7 กลุมเทคโนโลยี ไดแก 1) Artificial intelligence (A.I.) 2) Autonomous vehicle 3) Big data

analytics and cloud 4) Custom manufacturing and 3D printing 5) Internet of Things (IoT) and
connected devices 6) Robots and drones และ 7) Social media and platforms ซึ่งทั้ง 7 กลุม

เทคโนโลยีนี้ ไมรวมถึงเทคโนโลยีอุบัติใหม (Emerging technologies) เชน Block chain ที่มีบทบาทสําคัญใน
ปจจุบันนี้เชนกัน การใชเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information technology) เปนการใชเทคโนโลยีเพื่อใชใน

การบริหารจัดการฐานขอมูลภายในองคกร เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการวางแผนการใชที่ดิน

เพื่อใหการดําเนินการวิเคราะหกระบวนการดังกลาวโดยใชแบบจําลองภูมิสารสนเทศ การศึกษากระบวนการ
วิเคราะหแบบจําลองภูมิสารสนเทศเพื่อใชในการวิเคราะหแบบอัตโนมัติดวย Model Builder กับการพัฒนา scrip

ดวยภาษาไพธอน (Python)

ดังนั้น กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน จึงไดจัดทําการศึกษากระบวนการปรับปรุง
แผนการใชที่ดินระดับลุมน้ําสาขาโดยใชแบบจําลองภูมิสารสนเทศ และการจัดทําฐานขอมูลเพื่อสนับสนุน

แบบจําลองขึ้น การพัฒนาแบบจําลอง Model Builder เพื่อใชวิเคราะหฐานขอมูล ในการจัดลําดับการใชคําสั่ง
Geo-processing และ โปรแกรมทางดาน GIS รวมกับการเขียนโปรแกรมภาษา Python เปนภาษาโปรแกรม

ที่สามารถสรางงานไดหลากหลายกระบวนทัศน (Multi-paradigm language) โดยจะเปนการนําเอาหลักการ