Page 37 - STAV broj 211

u Bosni i Hercegovini, ali Bosnom nika-
da niko nije vladao, samo mu se to činilo. BiH CENTRALNA TAČKA NATO-a U EVROPI
Bosna je svoja i Bosna će ostati svoja.”
Knjiga NATO i sigurnost u Evropi
obuhvata dešavanja u periodu od dvi- Govoreći o NATO-ovim intervencijama na teritoriji Bosne i Hercegovine, prof. Selmo
je decenije na relaciji NATO, Evropa i Cikotić naveo je da ova država predstavlja centralnu tačku NATO-ovog odnosa prema
Rusija, dok je tretiran prostor Balkana, Evropi u odnosu na činjenicu da je svoju prvu misiju u historiji postojanja NATO napravio
Ukrajine, Gruzije i Sirije. Također, ona u Bosni i Hercegovini 28. februara 1994. godine, kada je, primijenivši rezoluciju Ujedi-
daje odgovore na pitanje zašto je naš pro- njenih nacija o zabrani letenja nad Bosnom i Hercegovinom, srušio četiri aviona Vojske
stor specifičan u geopolitičkom, geoeko- Republike Srpske.
nomskom i geokulturološkom smislu. “Nakon toga, u ljeto 1995. izvršio je zračne udare i realizirao je prvu borbenu misiju na
“Ovdje završavaju ili počinju prostori prostoru Bosne i Hercegovine, zatim je izveo prvu implementacijsku misiju. Nakon za-
koji su naseljeni katolicima, pravoslavci- vršenih dejtonskih pregovora, došao je ovdje s IFOR-om, s robusnom silom od preko
ma, muslimanima, završavaju ili počinju 60.000 vojnika, da bi godinu nakon toga ta misija bila zamijenjena jednom stabilizacij-
prostori kapitalističkog ili socijalističkog skom misijom koja se zvala SFOR, pa je prvi put učestvovao u provođenju odbrambene
svijeta. Ovuda vodi veza između Evrope reforme u implementaciji nekih promjena u državi, koje su praktično na nivou ustavnih
i Azije, veza između Sredozemne i Cen- promjena. Vjerovatno nijedna zemlja ove i znatno šire regije nema tako sveobuhvatnu i
tralne Evrope, između Jadranske i Cr- intenzivnu interakciju s NATO-om. Međutim, to govori da su interesi susjednih zemalja,
nomorske regije i iz tih je razloga uvijek ali i velikih sila, bili prisutni i ranije, kao i danas. Ova je knjiga imala za ambiciju da siste-
kroz historiju, a sigurno će i u budućno- matizira sva iskustva i predoči relevantne činjenice vezane uz svaku od kriznih situacija
sti biti, ovo jedan vrlo turbulentan i za- koja je bila u regiji, da bi se znalo šta se u kojoj od situacija dešavalo, počev od Bosne i
nimljiv prostor”, izjavio je. Hercegovine, Srbije, Kosova, Crne Gore, Makedonije, Moldavije, Ukrajine, Gruzije i Sirije,
General Muslimović pojasnio je da odnosno preklapanje NATO-a, interesa evropskih zemalja, Rusije i drugih zemalja”, naveo
je u knjizi sagledan opći problem sigur- je Cikotić, dodajući da je NATO na različite načine intervenirao i u Afganistanu i u Iraku.
nosti u globalnom, kontinentalnom i
regionalnom okviru i da se iz svih pro- nivo prihvatljivosti prema NATO-ovim one nikada nisu odvojene i otuđene od
blema izvuku zajedničke karakteristike standardima. političkih autoriteta koji su odgovorni
kriza koje nameću potrebu NATO-a kao Inače, naveo je, bilo bi vrlo nerealno i koji zadaju i usmjeravaju njihove ak-
integracije koja u sebi sažima različitosti zamisliti da je rat završen s onakvim ci- tivnosti, normalno, za potrebe politika.
koje ga čine vitalnim. ljevima protiv Bosne i Hercegovine kakvi Dakle, to nisu neke otuđene snage, nego
“NATO nam je blizu jer ima misiju su bili u ratu i da se prestalo s namjerom uvijek iza njih stoji državna politika jer
po Dejtonskom sporazumu na prostoru da se postignu ti ciljevi pa da se, umje- ne mogu tek tako raditi šta hoće u Bosni
Bosne i Hercegovine, tako da ne može sto oružane borbe, kao osnovnog sadr- i Hercegovini a da tu nema odgovornosti
baš svako uraditi što želi a da ne izazove žaja rata, s ciljem da se postignu ciljevi zvanične vladajuće politike i njihovih
potrebu da ta određena, definirana mi- protiv BiH, težišno ide na subverzivnu liderskih autoriteta za to što se radi.”
sija NATO-a ne bude aktivirana prema komponentu agresije. Govoreći o prihvatanju NATO-a na
Dejtonskom sporazumu. To znači da je “U toj subverzivnoj aktivnosti glav- prostoru regije, Muslimović je izjavio
sigurnost Bosne i Hercegovine šire po- nu ulogu imaju obavještajne službe, ali da ga sigurno prihvataju i pravoslavni
stavljena i NATO je ovdje, ima Srbi i pravoslavni Crnogorci te
svoju infrastrukturu, a Bo- pravoslavni Makedonci, zatim
sna i Hercegovina članica je muslimani Bošnjaci i Albanci,
Partnerstva za mir i učinila je ali su Srbi u značajnoj mjeri za-
mnogo da standardizira svoj strašeni od svojih lidera i politič-
odbrambeni sistem, u skladu s kih garnitura ako bi se izjasnili
kriterijima i standardima NA- da podržavaju i da bi željeli biti
TO-a. Tu su napravljeni veliki članica NATO-a.
iskoraci i osiguran je kvalitet “I u Srbiji i u Bosni i Hercego-
stanja unutar sistema odbra- vini postoji jak srpski opstruktivni
ne Bosne i Hercegovine, koji element da se bude članicom NA-
garantira tu sposobnost kakvu TO-a, tako da je to zastrašivanje
imaju i druge oružane snage, ne mehanizam koji postoji. Ukoliko
samo one koje su skoro postale bi došlo do određenih promjena
članice NATO-a nego i one koje u političkim garniturama politič-
su s dužom i jačom tradicijom u kih centara, npr. u Beogradu, vje-
NATO-u. Inače, vrlo su strogi rovatno da bi došlo do toga da se
kriteriji za ocjenu borbene spo- oslobodi potencijalna motivacija u
sobnosti. NATO je politička, ali, stanovništvu da zahtijeva promje-
u osnovi, to je vojna organiza-
cija”, podsjetio je Muslimović. ne iz razloga sigurnosti cijele regije
i naroda u tim državama. Ne radi
Za ulazak u NATO, naveo
je Muslimović, koče nas nepro- se o sigurnosti aktuelnih generacija.
NATO je, ustvari, uređivanje odno-
vedene reforme na koje unutar
sa među nama kroz te reforme i to
države postoje različiti pogledi je borba za sigurnost bu dućih gene-
i stavovi pa je neophodno vri-
jeme za njihovo dovođenje na racija”, zaključio je Muslimović. n

STAV 21/3/2019 37