Page 12 - 23.06.2016 Faktor 220

12 I I 23.6.2016.
ČETVRTAK

Svijet

Euroskeptici na nogama Napeti odnosi Velike Britanije i EU-a trajali su još od Rimskih ugovora 1957. godine

Britanci ucjenjuju

EU četiri decenije

Le Pen i Wilders vode u anketama FOTO: EPA
Brexit izaziva

domino-efekt?

U Holandiji, Francuskoj i Danskoj, ali
i u Njemačkoj jačaju euroskeptici
Mnogi euroskeptici u EU na- zemljama, također pogođenim
daju se da će Britanci na refe- populizmom.
rendumu u četvrtak glasati za - Male zemlje, poput Danske
izlazak iz EU-a i da će to iza- i možda Švedske pripadaju u
zvati domino-efekt u drugim ‘riskantnu’ skupinu u slučaju
državama članicama, no je li ‘Brexita’ – kazao je za AP po-
to doista moguće? litolog Carsten Nickels iz in-
Najodvažniji među njima po- stituta Bruxellois Teneo. Neto FOTO: EPA
ručuju da su spremni upustiti uplatiteljice u evropski prora-
se u avanturu izlaska iz EU-a. čun, skandinavske zemlje stra- Još je de Gaulle, koji je dva puta uložio veto na ulazak Britanije
huju da česte evropske krize ne
Narodni plebisciti naštete njihovu prosperitetu. u EEZ, ukazivao na “nepomirljive ekonomske interese”
Holandski političar Geert Wi- Alternativa naglom izlasku
lders, čija krajnje desna Slo- iz Unije mogli bi biti novi pre- elika Britanija odlučit i čelik (ECSC). kao razlog “nepomirljive eko- članstvu nakon što je osigurao
bodarska stranka (PVV) vodi govori o nekim odredbama će na današnjem refe- Britanska vlada bila je pozva- nomske interese”. On je i 1967. većinom “kozmetičke” promje-
u anketama, proglasio je “ra- evropskih ugovora kako bi rendumu hoće li osta- na, ali je tad smatrala da joj to blokirao drugi britanski zahtjev ne članstva u EEZ-u. Britanci
zlaz s totalitarnom Evropskom se nacionalnim vladama vra- Vti u Evropskoj uniji u ne treba zbog ekonomskih veza da uđe u EEZ. Nakon što se De su podržali ostanak u EEZ-u sa
unijom” jednim od svojih pri- tio suverenitet, toliko omilje- kojoj je provela više od 40 bur- koje je imala sa svojim bivšim Gaulle povukao 1969, konzer- 67 posto glasova. Tad su dobili
oriteta u slučaju da pobijedi na ni argument kritičara Brisela. nih godina. carstvom i SAD-om, podsjeća vativni premijer Edward Heath i jedinog predsjednika Evrop-
izborima. Ne boji se, čini se, Njemačka populistička stran- Napeti odnosi traju još od agencija Reuters. Ipak, Bri- napokon je uveo Veliku Bri- ske komisije Royja Jenkinsa
ni vođa Sjeverne lige Matteo ka AfD kaže, naprimjer, da Drugoga svjetskog rata i po- tanci su aplicirali za članstvo taniju u EEZ 1973. zajedno s (1977-1981). No, Velika Brita-
Salvini. On drži da “ako je se boji ekonomske katastro- četka ujedinjavanje Evrope. u EEZ-u 1961. i počeli prego- Danskom i Irskom. Dvije go- nija ostala je na margini i bila je
Evropa ovo, bolje biti sam fe “Brexita”, ali i u tome vidi varati, no francuski predsjed- dine poslije, laburistički premi- jedina članica EEZ-a koja nije
nego u lošem društvu”. Itali- priliku za reformu EU-a. Vođa Francuska blokada nik Charles de Gaulle uložio jer Harold Wilson organizirao pristupila Evropskom kursnom
ja ima čak dvije euroskeptične austrijske Slobodarske stranke Velika Britanija nije potpisala je 1963. veto, navodeći je prvi britanski referendum o mehanizmu (ERM), osnovanom
stranke - Pokret pet zvijezda (FPOe), Heinz-Christian Strac- Rimski ugovor 1957. kojim je 1979. kako bi se stabilizirale
ostvario je protekli vikend novi he, ne govori ništa drugo kada osnovana Evropska ekonom- valute članica bloka.
uspjeh na lokalnim izborima i tvrdi da “voli Evropu, ali je želi ska zajednica (EEZ), koju su Nismo uspješno srezali utjecaj države u Velikoj Iduća decenija svjedočila je
dobio i gradonačelnicu Rima promijeniti iznutra birajući ono osnovale Belgija, Njemačka, Britaniji da bi ga ponovno vratili na Evropskom nizu bitaka između konzerva-
i Torina. što mu odgovara ‘a la carte’”. Francuska, Italija, Luksemburg nivou evropskom superdržavom koja nameće tivne vlade Margaret Thatcher
- Francuska možda ima hi- Mađarski premijer Viktor Or- i Holandija, članice preteče i EEZ-a. “Željezna Lady” za-
ljadu puta više razloga da želi ban također je u ponedjeljak Evropske zajednice za ugljen novu dominaciju iz Brisela prijetila je 1984. da će prestati
izaći iz EU-a od Engleza. Izla- izrazio potporu Evropi, pozi-
zak Ujedinjenog Kraljevstva vajući Britance da glasaju za
dokazao bi da je moguće ži- ostanak. To možda iznenađuje
vjeti izvan EU-a - naglasila jer dolazi od čovjeka koji se re- Britanski glasači podijeljeni su pred referendum
je čelnica Nacionalne fronte dovno protivi Briselu, no ipak
sedmice. Le Pen redovno vodi druge zemlje Srednje Evrope ENGLESKA PROVINCIJA
Marine Le Pen na sastanku je realno i strateški promišlje-
evropske desnice u Beču prošle no. Mađarska, kao i Poljska i
u anketama za prvi krug pred- u kojima jača euroskepticizam,
sjedničkih izbora u Francuskoj ima velike koristi od evropskih PROTIV LONDONA I KELTA
2017. No, umjesto jednostra- finansijskih potpora.
nog “Frexita” čini se da na
umu ima “sporazumni izlazak Mijenjati EU iznutra Britanski glasači podije- i univerzitetskim gradovima sa 8,6 miliona stanovnika čijih su izvor podrške antiimigra-
iz EU-a”, putem referenduma. - Oni ne bi imali nikakvu eko- ljeni su pred referendum o sa kozmopolitskim i mlađim je 37 posto stanovnika rođeno cijskoj Nezavisnoj partiji UK
Pozivi na takav narodni plebis- nomsku ni političku budućnost daljem članstvu u EU i na stanovništvom dok su za na- u inostranstvu, za to da Veli- (UKIP).
cit mogli bi postati sve češći izvan EU-a i to dobro znaju - regionalnoj osnovi i očeku- puštanje EU u priobalnim ka Britanija ostane članica EU U primorskim gradovima
u slučaju “Brexita” i naići na smatra Werber Fasslabend, s je se da veliki gradovi po- mjestima koja više ne uživaju glasat će 60 posto birača. Iz vlasnike biznisa i turiste za-
dobar prijem i u nordijskim austrijskog Instituta za evrop- drže ostanak Britanije u u sjaju nekadašnjih turističkih kampanje za izlazak Britanije mijenila je ostarjela popula-
ske politike i sigurnost. Orban Uniji, a englesko selo glasa destinacija. “Engleska provin- iz Evropske unije upozorava- cija koja je često bez vještina
Mađarska, Poljska stoga nastoji unutar EU-a pru- za izlazak. cija protiv Londona i Kelta”, ju i da rast populacije pred- i dominantno bijela. Tu živi i
i druge zemlje žiti alternativu politikama Bri- Za Britaniju u Evropskoj opisao je podjelu u Velikoj stavlja opasnost za takozva- mnogo ljudi koji su se prese-
Srednje Evrope ne sela, naprimjer kad je riječ o uniji snažno su opredijeljeni Britaniji Peter Kellner, jedan ni zeleni pojas koji okružuje lili jer više ne mogu sebi priu-
i građani Škotske i Sjeverne od istraživača javnog mišlje-
migraciji. Čak je i mađarski
velike gradove u Britaniji, štiti život u gradovima poput
bi imali nikakvu Jobbik, jedna od najradikal- Irske dok se u Velsu nešto ma- nja i bivši direktor kompani- koji bi mogli zamijeniti pu- Londona. Iako u tim okruzima
ekonomsku ni nijih krajnje desnih stranaka nje protive Brexitu, ali ga ni je za istraživanje tržišta Yo- tevi i nove kuće zbog prilje- ima manje imigracije nego u
političku budućnost u Evropi, nedavno objavila ne podržavaju toliko koliko u uGov. Po svim anketama, u va imigranata. Kada je riječ velikim gradovima, bojazni
unutrašnjosti Engleske. Protiv Londonu, jednom od vodećih o gradovima na obali, oni su žitelja od imigracije glavni
da više ne želi izaći iz EU-a
izvan EU-a i to dobro “ne bi li je bolje preobrazila Brexita su najviše u velikim svjetskih finansijskih centara snažno euroskeptični i glavni su razlog za podršku Brexitu.
znaju iznutra”. P. Z.