Page 36 - Örümcekteki Mucize
P. 36

34                      ÖRÜMCEKTEK‹ MUC‹ZE


              besinini muhafaza edebilmek için av›n›n üzerini yeni ipliklerle kapatarak
              onu bir anlamda "paketler".
                   Görüldü¤ü gibi örümce¤in av›n› yakalamas› bir plan dahilinde ger-
              çekleflmektedir. Bu avlanma flekline uygun a¤› tasarlamak (büyüklük, fle-
              kil, dayan›kl›l›k vs.), ortaya ç›kan tasar›m› üretime geçirebilmek, daha
              sonra gerekli olacak özellikleri tasarlamak örne¤in a¤›n av› saracak özel-

              liklere sahip olmas›n› sa¤lamak gibi ifllemler elbette ki zeka gerektiren ifl-
              lemlerdir. Bunun yan›s›ra örümce¤in yapt›¤› a¤›n yap›sal özellikleri ince-
              lendi¤inde de son derece kusursuz bir yap› ile karfl›lafl›lacakt›r.
                   Dinopis'in a¤› tam anlam›yla bir tasar›m harikas›d›r. Yaln›zca kullan-
              d›¤› ipli¤in kimyasal yap›s› bile bafll› bafl›na bir mucizedir. Örümce¤in
              yapt›¤› a¤› kullanma tekni¤i de oldukça ilginçtir. Örümcek av›n› bekler-
              ken, a¤›n görünümü çubuklardan oluflmufl dar bir kafese benzer. Fakat bu
              zarars›z görüntü gerçekte bir aldatmacad›r. Örümcek, av›n› yakalamak

              için harekete geçti¤inde, a¤› bacaklar›yla d›fla do¤ru gerer ve bu flekilde
              kurtulmas› imkans›z bir ölüm kapan› ortaya ç›kar.
                   Peki gerek mekanik tasar›m, gerek kimyasal yap› olarak bu kadar
              mükemmel olan bir a¤› örümcek nas›l yapabilmifltir? Tasar›m gerektiren
              iflleri -ne kadar basit olursa olsun- yapmak kolay de¤ildir. Her biri için ay-
              r› bir plan ve tecrübeye ihtiyaç vard›r. Bunu flöyle de örneklendirebiliriz.

              Örümceklerin ördükleri a¤lar tarif edilirken genellikle "dantel gibi" tabiri
              kullan›l›r. Bu nedenle örümceklerin a¤lar›yla adeta dantel ördüklerini
              söylemek yanl›fl olmayacakt›r.
                   Herhangi bir kiflinin eline dantel örmek için kullan›lan aletlerden bi-
              rinin (t›¤, i¤ne vs.) ve dantel ipinin verildi¤ini düflünelim. Hiçbir tecrübe-
              ye sahip olmayan bu insandan, tek bir seferde dantelden eserler ortaya ç›-
              karmas› beklenebilir mi? Ya da bir dantel örtünün tesadüfen at›lm›fl dü-
              ¤ümler sonucunda ortaya ç›kt›¤› düflünülebilir mi? Elbette hay›r.

                   Bu, gerçe¤e ulaflmak için kullan›lan son derece basit bir mant›k örgü-
              südür ve aç›k gerçe¤i yans›tmaktad›r. Bir tasar›m kendi kendine ortaya ç›-
              kamaz çünkü bir tasar›m›n ortaya ç›kmas› için ak›l, yetenek ve bilgi akta-
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41