Page 48 - บัญชีชาวบ้าน
P. 48
41
ตอนที่ 2
วิธีการทําบัญชีรับ – จ่ายของตนเองและครอบครัว
เรื่องที่ 2.1 วิธีการทําบัญชีรับ – จ่ายของตนเองและครอบครัว
การทําบัญชี คือ การจดบันทึก ข้อมูลเกี่ยวกับเงื่อนไขปัจจัยในการดํารงชีวิตของตัวเอง และภายใน
ครอบครัว ชุมชน รวมถึงประเทศ ข้อมูลที่ได้จากการบันทึกจะเป็นตัวบ่งชี้อดีตปัจจุบันและอนาคตของชีวิตของ
ตัวเอง สามารถนําข้อมูลอดีตมาบอกปัจจุบันและอนาคตได้ ข้อมูลที่ได้ ที่บันทึกไว้ จะเป็นประโยชน์ต่อการ
วางแผนชีวิตและกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิต ในครอบครัว
บัญชีครัวเรือน มิได้หมายถึง การทําบัญชีหรือบันทึกรายรับรายจ่ายประจําวันเท่านั้น แต่อาจหมายถึง
การบันทึกข้อมูลด้านอื่น ๆ ในชีวิต ในครอบครัว เป็นต้น ของเราได้ด้วย เช่น บัญชีทรัพย์สิน พันธุ์พืช พันธุ์ไม้
ในบ้านเราในชุมชนเรา บัญชีความรู้ความคิดของเรา บัญชีผู้ทรงคุณ ผู้รู้ในชุมชนเรา บัญชีเด็กและเยาชนของเรา
บัญชีภูมิปัญญาด้านต่าง ๆ ของเรา เป็นต้น หมายความว่า สิ่งหรือเรื่องราวต่าง ๆ ในชีวิตของเรา เราจดบันทึก
ได้ทุกเรื่อง หากประชาชนทุกคนจดบันทึกจะมีประโยชน์ต่อตนเอง ครอบครัว ชุมชนและประเทศ จะเป็นแหล่ง
เรียนรู้ ครอบครัวเรียนรู้ ชุมชนเรียนรู้ และประเทศเรียนรู้การเรียนรู้เป็นที่มาของปัญญา ปัญญาเป็นที่มาของ
ความเจริญทั้งกาย สังคม ใจ และจิตวิญญาณของมนุษย์จะเห็นว่า การทําบัญชี หรือการจดบันทึกนี้สําคัญ
ยิ่งใหญ่มาก บุคคลสําคัญในประเทศหลายท่านเป็นตัวอย่างที่ดีของการจดบันทึก เช่น ท่านพุทธทาส ในหลวง
และสมเด็จพระเทพ ล้วนเป็นนักบันทึกทั้งสิ้น การบันทึก คือ การเขียน เมื่อมีการเขียนย่อมมีการคิด เมื่อมีการ
คิดย่อมก่อปัญญา แก้ไขปัญหาได้โดยใช้เหตุผลวิเคราะห์พิจารณา ได้ถูกต้อง นั่นคือ ทางเจริญของมนุษย์
การทําบัญชีครัวเรือนในด้านเศรษฐกิจ หรือการบันทึกรายรับรายจ่ายที่ทางราชการพยายามส่งเสริมให้
ประชาชนได้ทํากัน นั่น เป็นเรื่องการบันทึกรายรับรายจ่ายประจําวันประจําเดือนว่า มีรายรับจากแหล่งใดบ้าง
จํานวนเท่าใด มีรายจ่ายอะไรบ้าง จํานวนเท่าใด ในแต่ละวัน สัปดาห์ เดือน และ ปี เพื่อจะได้เห็นภาพรวมว่า
ตนเองและครอบครัวทีรายรับเท่าใด รายจ่ายเท่าใด คงเหลือเท่าใด หรือ เงินไม่พอใช้เท่าใด คือ รายจ่าย
มากกว่ารายรับ และสํารวจว่ารายการใดจ่ายน้อยจ่ายมาก จําเป็นน้อยจําเป็นมาก จําเป็นน้อย อาจลดลง จ่าย
เฉพาะที่จําเป็นมาก เช่น ซื้อกับข้าว ซื้อยา ซื้อเสื้อผ้า ซ่อมแซมบ้าน การศึกษา เป็นต้น ส่วนรายจ่ายที่ไม่จําเป็น
ให้ลด ละ เลิก เช่น ซื้อบุหรี่ ซื้อเหล้า เล่นการพนัน เป็นต้น เมื่อนํารายรับ รายจ่าย มาบวกลบกันแล้วขาดดุล
เกินดุลไปเท่าใด เมื่อเห็นตัวเลข จะทําให้เราคิดได้ว่าสิ่งไม่จําเป็นนั้นมีมากหรือน้อยสามารถลดได้หรือไม่ เลิกได้
ไหม ถ้าไม่ลดไม่เลิกจะเกิดอะไร กับตัวเอง ครอบครัว ชุมชน และประเทศ หากเราวางแผนการรับการจ่ายเงิน
ของตนเองได้ เท่ากับว่า รู้จักความเป็นคนได้พัฒนาตนเอง ให้เป็นคนมีเหตุมีผล เป็นคนรู้จักพอประมาณ เป็น
คนรักตนเอง รักครอบครัว รักชุมชน และรักประเทศชาติมากขึ้นจึงเห็นได้ว่า การทําบัญชีครัวเรือน ในเรื่อง
รายรับรายจ่าย ก็คือวิถีแห่งการเรียนรู้เพื่อพัฒนาชีวิต ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง นั่นเอง เพราะปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียง คือ ปรัชญาชีวิตที่ถูกต้องเหมาะสม พอดี สอดคล้องถูกต้องตามกฎธรรมชาติที่มีทั้งความเป็น
เอกภาพและดุลยภาพอยู่เสมอ
วิธีการบันทึกบัญชีครัวเรือน
1. ช่อง “วันที่” ใช้บันทึก วันที่ เดือน และปี พ.ศ. ที่เกิดรายการรับเงินหรือจ่ายเงินจริง แต่หากจําวันที่
เกิดรายการไม่ได้ ให้ใช้วันที่ทําการบันทึกบัญชีแทน
2. ช่อง “รายการ” ใช้บันทึกคําอธิบายหรือรายละเอียดของการรับเงินหรือจ่ายเงิน การรับเงิน เช่น รับ
เงินเดือน รับรายได้พิเศษ การจ่ายเงิน เช่น ค่าอาหาร ค่าพาหนะเดินทาง จ่ายค่าเล่าเรียน เป็นต้น
