Page 235 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

mưa rơi, tiếng nào ra tiếng ấy. Ngày xưa, tại các nhà thờ
Công-Giáo, tính nhạc dân-tộc được du-nhập vào lời kinh, các
tín-đồ còn đọc ngân-nga như hát, có đệm thêm những tiếng
"í, a" như những dấu láy trong các điệu dân-ca cổ-truyền.
Mỗi bài kinh, tùy theo ý-nghĩa và cũng tùy theo mỗi vùng
(địa-phận) mà có điệu nhạc trầm bổng khoan mau khác
nhau. Nếu đưa ra bất cứ một bản kinh mới nào, ngay mới
đọc lần đầu, cộng-đoàn tôn-giáo này tự-nhiên đọc lên ngân-
nga nhịp-nhàng tùy theo ý của mỗi bài và theo cung-điệu
của mỗi vùng, chỉ cần một người xướng giọng đầu tiên, tất
cả cùng dựa nhau đọc theo đều-đặn. Sáng-tác tự-phát ấy có
được là do lời đã chứa nhạc, lời hợp với nhịp điệu của nhạc
vậy. Ðiều này không có được trong các tiếng Âu-Mỹ. Nếu
phải đọc cộng-đồng, họ thường đọc loạc-choạc lỗ-mỗ.
Chẳng hạn khi đọc tiếng La-tinh, nhờ dấu nhấn của mỗi từ
làm điểm tựa như một nhịp mạnh mà đẩy-đưa cho nhịp-
nhàng - sự nhịp-nhàng có được thường do đọc lướt nhanh
nuốt vần - cách đọc không chậm-rãi được, lại đều-đều một
cung giọng không trầm bổng được như tiếng Việt. Cho nên,
họ bảo rằng: Người Việt-Nam nói như hát. Nhận xét ấy quả
không sai.

* Chính nhờ nét đặc-thù ấy mà ngày xưa học
Pháp-văn tại các lớp Sơ-học, các vị hương-sư thường
bắt học-trò tập đọc cộng-đồng thong-thả nhịp-nhàng
theo lối đơn-âm của tiếng Việt.

Chính nhờ nét đặc-thù ấy mà các thầy đồ dạy chữ
Nho đã khai-tâm cho học-trò bằng lối học thuộc lòng đọc to
và ngân-nga như hát. Người viết vẫn không sao quên được
những buổi học "Tam Thiên Tự" phải ê-a ngân hát theo thầy
đồ:

234