Page 248 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

s: răng hàm khẽ cắn chạm nhau để hàm răng cửa
dưới nấp phía sau hàm răng cửa trên theo thế tự-nhiên, đầu
lưỡi thụt vào cho hơi âm đẩy ra luồn qua lỗ hổng giữa đầu
lưỡi và mặt trong của cửa hai hàm răng, âm phát ra nặng,
đục, âm vang, ngân dài, sôi sục.

tr: đưa răng cửa dưới lên cho chạm mặt trong răng
cửa trên, lưỡi thụt vào, đầu lưỡi lúc đó cùng hạ xuống một
lượt với hàm răng dưới, âm phát ra nghe đục, nặng, âm
vang ngược hẳn với âm sắc nhọn cọ xát của ch.

d: hai hàm răng chạm nhau theo thế tự-nhiên, lưỡi
thụt vào, đầu lưỡi ưỡn lên, 2 mép lưỡi chạm răng hàm trên,
đẩy hơi âm ra vẫn giữ đầu lưỡi ưỡn cong trong lúc hàm dưới
hạ xuống cho răng cửa lượn chạm sát mặt trong răng cửa
trên, âm phát ra nghe đục, nặng khi hai răng cửa trên và
dưới chạm sát nhau.

- Các âm s, tr, d trái ngược với x, ch, gi, một
đằng cong đầu lưỡi, âm luồn qua lỗ hổng của lưỡi và mặt
trong của răng, một đằng đầu lưỡi không cong, tiếp giáp với
mặt trong của răng cửa dưới, hơi âm cọ xát thoát ra qua hai
hàm răng cửa cắn lại.

t: đầu lưỡi bật nhanh khỏi phía trước của vòm khẩu-
cái giáp với nướu của hàm răng trên.

đ: từ điểm phát-âm của t, điểm phát-âm của đ đi lùi
vào phía trong, đầu lưỡi chạm vào điểm phát-âm đ ở phía
trước vòm khẩu-cái rồi hạ bật đầu lưỡi xuống.

247