Page 2 - Sac Huong Que Nha

Saéc Höông Queâ Nhaø

GIỚI THIỆU HÌNH BÌA

Tháp Dương Long trong bìa sách, chụp từ mặt phía Đông, có cửa vào. Ảnh được sưu tầm trên Google.

Khu tháp Dương Long gồm 3 tháp chạy dài theo trục Bắc – Nam, tọa lạc trên ngọn đồi Dương Long, và
cách Qui Nhơn chừng 30 km về hướng Tây Bắc.

Trước năm 1945, tháp này thuộc thôn An Chánh, tổng Mỹ Thuận, huyện Bình Khê. Khoảng năm 1948,
thôn An Chánh thuộc xã Bình An, huyện Bình Khê. Năm 1987, thôn An Chánh thuộc xã Tây Bình, huyện Tây
Sơn (Bình Khê cũ). Vì thế, khu tháp này ngoài tên Dương Long, còn có tên: tháp An Chánh, tháp Bình An. Người
Pháp gọi là Tour d’ Ivoire, có lẽ thấy tháp vươn cao với dáng thon thả, phần ngọn lại hình tròn và nhọn đầu, giống
như chiếc ngà voi, nên đặt tên là Tháp Ngà.

Có thể nói khu tháp Dương Long là những ngọn tháp Chàm đẹp nhất của Bình Định. Tháp được dựng
vào thế kỷ 12, ba mặt Tây, Nam, Bắc là cửa giả (bít kín), chỉ mặt Đông mới có cửa ra vào. Thời ấy, do ảnh hưởng
mạnh dáng dấp của đền tháp Khơme, tháp Dương Long là kết quả của sự pha trộn giữa hai nền kiến trúc, nhưng
vẫn giữ được yếu tố trang trí tháp Champa truyền thống.

Về hình dáng, tháp ở hai đầu Nam Bắc thấp hơn tháp giữa chút ít. Ở bốn mặt tường, các cột ốp càng gần
cửa giả và cửa vào, càng nhô dần ra. Khiến tháp Dương Long không có bình đồ hình vuông, càng lên cao càng
tròn hơn, và chóp đỉnh kết thúc bằng đóa sen tròn.

Về kiến trúc và trang trí, cũng như các tháp Chàm khác, tháp Dương Long xây bằng gạch nung, đặt khít
và dính chặt vào nhau, không hề có lớp hồ vữa làm chất đệm. Có điều đáng nói, tháp Dương Long hiện còn gần
một chục bức phù điêu bằng đá xanh, đẽo gọt và chạm trổ công phu, và vô số những mảnh phù điêu bằng đá bị bể
vụn.

Ngày nay, từ đầm Thị Nại, ngược dòng Sông Côn đi về hướng Tây, khi đến địa đầu huyện Tây Sơn, chúng
ta sẽ thấy ngọn tháp Thủ Thiện nằm cách Nam ngạn sông Côn chừng 1 km. Và nhìn sang Bắc ngạn, xa xa chừng
3 km, thấy khu tháp Dương Long vươn cao lên nền trời xanh, như ba búp măng khổng lồ, bền vững với thời gian
qua ca dao Bình Định:

Vững vàng cổ tháp ai xây,
Bên kia Thủ Thiện, bên này Dương Long.

Ñaøo Ñöùc Chöông 2