Page 69 - TEKNOLOJİ VE TASARIM 8.SINIF DERS KİTABI
P. 69
TEKNOLOJİ VE TASARIM
RÜZGAR ENERJİSİ
Rüzgâr enerjisi hareketli hava ile üretilir. Güneş toprağı ısıtırken, yukarıdaki hava da
ısınır ve yükselir. Soğuk hava yükselen havayı değiştirir. Bu, hissettiğimiz rüzgârları
yaratır.
Hava, toprağın ısısını koruduğu için hızlı bir oranda ısınmaya eğilimlidir. Denizin
üstünde havanın sıcaklığı daha yavaştır, çünkü güneş soğuk havayla yavaşça soğur.
Deniz kıyısını veya sahil bölgesini ziyaret ederseniz, muhtemelen havanın daha nemli
veya iç kısmın ise daha rüzgarlı olduğunu göreceksiniz. Bunun nedeni, sıcak havanın
karada yükselmesi ve deniz üzerindeki soğuk hava yerine geçmesidir.
Tarih boyunca insanlar rüzgarın gücünden yararlandılar. Yelkenli gemiler nehirler, denizler ve göller boyunca
seyahat etmek için kullanılmıştır. Örneğin, Vikingler Avrupa'dan İngiltere, İskoçya, Galler ve İrlanda'ya uzanan
uzun gemi kullandı. Ayrıca rüzgar enerjisi kullanımı yoluyla Kuzey Amerika'ya kadar bile yolculuk ettikleri
düşünülmektedir.
Tarih boyunca rüzgar enerjisinden faydalanmak için tasarlanmış yelken ve yel değirmenleri , form itibari ile
farklılaşsa da çoğu aynı amaçla yani enerji elde etmek için tasarlanmıştır.
Yelkenli teknelerin geliştirilmesi, doğrudan İran'da (Ortadoğu) ilk kaydedilen rüzgâr enerjili cihazın
geliştirilmesine yol açtı. Tahıl öğütmek için değirmen taşı süren yelken kullanılmıştır.
Kıbrıs'ta ve Yunan adalarında bugün bile benzer cihazlar görülebilir. Tarımsal hayvancılık için suyu
pompalamak için hala kullanılırlar.
Bu tasarım ile daha önceki tasarımlar arasındaki fark, yelkenlerin rüzgarı yakalamak için daha verimli
şekillendirilmiş olması ve dikey olarak dönmesidir.
Avrupa da Tahılı büyük ölçekli öğütme için özel olarak tasarlanmıştır.
Su enerjisini tahıl öğütmeye dönüştüren teknoloji aynı zamanda rüzgâr değirmenleri ile de kullanılabilir. Tek
fark, gücün suyun hareket ettirilmeden, hareketliliğin rüzgârdan sağlanmasıdır.
Elektrik enerjisinin gelişmesiyle, bilim adamları ve teknologlar rüzgar enerjisi üretenleri (türbinler olarak da
bilinir) kullanarak elektrik üretmenin yollarını geliştirdiler.
Ülkemizde özellikle ege ve Marmara bölgesinde bir çok rüzgar türbini ile elektrik üreten merkezlere
rastlamak mümkündür.
85