Page 67 - E-Modul Asam Basa Berbasis Guided Discovery Learning
P. 67

E E-MODUL ASAM & BASA

                                            B e r b a s i s   G u i d e d   D i s c o v e r y   L e a r n i n g
                                            Berbasis Guided Discovery Learning


                                                     GLOSARIUM





              Akseptor proton                                  Basa
                                        +
                                            s
                                                                                        a
                                           i
                                          d
                                                                                             p
                                                                                              a
                                                                                               h
                                                                                          s
                                                                                           a

                                             e
                                                                                   y
                                                                          m
                                                                                     a
                                                      a
                                                                            e
                                                                                 u
                                                                                  n
                                                                             m
                                                                               p
                                                     g
                                                u

                                                                                        r
                                               b
                                                 t
                                                                                      i
                                                    u

                                                   j
              Zat penerima proton, H  disebut juga             Zat yang mempunyai rasa pahit
                                                                                                 i
                                                                                                  t
                                                                     a
                                                                                                      s
                                                                                         u
                                                                                                 k
                                                                                             n


                                                                   y
                                                                              a
                                                                               t
                                                                                                     u
                                                                                          k
                                                                        g
                                                                                            a

                                                                          d
                                                                           a
                                                                                       i
                                                                            p
                                                                                                   m
                                                                      n
                                                                                      b
                                                                 a
                                                                                               l
                                                                                m
                                                               Z
              basa Bronsted-Lowry                              Zat yang dapat membirukan lakmus
                                                                                                a
                                                                                    m
                                                                                        r
                                                                                   e
                                                                  t

                                                               merah
              Amfiprotik
                                                         a
                                  n
                                                          s
                                       n
                  s
                                i
              S
                                                    e
                                o


                                     y
                p
                                            a
                 e
                                                t
                                   )
                                      a
                                                  m
                                                       p
                                                      e
                           k
                                                     l

                     (
                         l
                                              p

                          e
                                               a
                        o
                   i
                              l
                                         g
                      m
                             u
                                           d
              Spesi (molekul/ion) yang dapat melepas           Basa konjugat
                               /
                                                               Zat yang terbentuk ketika asam melepas
              atau menerima proton                             Z a t   y a n g   t e r b e n t u k   k e t i k a   a s a m   m e l e p a s
                                                               ion hidrogen
              Anion                                            B a s a   y a n g   d a p a t   m e n e r i m a   i o n   h i d r o g e n
                                                               Basa yang dapat menerima ion hidrogen
                                         −
                                                −
              Ion negatif (misalnya Cl , OH, OH , ...)
                                                               dan berubah menjadi asam
                                                               d a n   b e r u b a h   m e n j a d i   a s a m
              Asam
                                                               Basa kuat
                                              a

                         m
                           e

                                          a

                                             s
                a
                 t
                  y
                     n
                      g
                                            a
                    a
                                       a
                                 n
                                u
                                               m
                                  y

                                     i
                                      r
                                    a
                              p
              Zat yang mempunyai rasa asam
                                         s
              Z
                            m
                                                                                     s
                                                                                      i
                                                                                        s
                                                                                    a

                                                               Basa yang terionisasi sempurna
                                                               B
                                                                       a
                                                                        n
                                                                                             u
                                                                              i
                                                                                          m
                                                                     y
                                                                               o
                                                                                            p
                                                                            e
                                                                           t
                                                                             r
                                                                         g
                                                                                                 a

                                                                                  i
                                                                                               r
                                                                                   s
                                                                 a
                                                                  s
                                                                                                n

                                                                                n
                                                                                         e
                                                                   a
              Z a t   y a n g   m e m e r a h k a n   k e r t a s   l a k m u s    −
              Zat yang memerahkan kertas lakmus
                                                                                             a

                                                                                              i
                                                                                          m
                                                                                               r
                                                               menghasilkan OH  dalam air
                                                                                        l
                                                                                     d
                                                                                         a
                                                                                      a
              biru
              Z a t   y a n g   m e n g h a s i l k a n   i o n   H +  Basa lemah
              Zat yang menghasilkan ion H  dalam air

                                                               Basa yang terionisasi tidak sempurna
              Zat pelepas proton, H   +                        B a s a   y a n g   t e r i o n i s a s i   t i d a k   s e m p u r n a
                                                                                   −
                                                                                         a
                                                                                        l
                                                               menghasilkan OH  dalam air
                                                                                               r
                                                                                          m

                                                                                     d
                                                                                             a
                                                                                              i
                                                                                      a
              Asam konjugat
                           r

                            b
                                         a
                             e

                      g
                                           b
                         e
                         t
                                     e
                                u
                                  k
                                    k

                                       i
                                        k
                              n
                                      t
                                t
              Z
                    a
                                             a
                                              s
                  y
              Zat yang terbentuk ketika basa                   Bilangan oksidasi
                 t
                a
                     n

                                               a
              menerima ion hidrogen                            B i l a n g a n   y a n g   m e n u n j u k k a n   j u m l a h
                                                               Bilangan yang menunjukkan jumlah
              A s a m   y a n g   d a p a t   m e l e p a s   i o n   h i d r o g e n    e l e k t r o n   d i l e p a s   a t a u   d i t e r i m a   s u a t u   a t o m
              Asam yang dapat melepas ion hidrogen
                                                               elektron dilepas atau diterima suatu atom
                                                                               d
                                                                                a
                                                                                  a
                                                                                               a
                                                                                             w
                                                                                 l

                                                                           d
                                                                             a
                                                                          a
              dan berubah menjadi basa                         ketika berada dalam senyawa
                                                                e
                                                                  t
                                                                   k
                                                                  i
                                                                                      s

                                                                                       e
                                                                                   m
                                                               k
                                                                                         n
                                                                                          y
                                                                       b
                                                                        e
                                                                                           a
                                                                         r

                                                                     a
              Asam kuat                                        Derajat ionisasi
                                                               Jumlah zat yang mengurai menjadi ion
              Asam yang terionisasi sempurna
              A s a m   y a n g   t e r i o n i s a s i   s e m p u r n a    J u m l a h   z a t   y a n g   m e n g u r a i   m e n j a d i   i o n
                                          +
                                                                                          l
                                                                                      m
                                                                                        u
                                                                                           a

                                                     r
                                               a
                                                   a
                                              l
                                                     i
                                                m
                                            d
                                             a
              (100%), menghasilkan H  dalam air                per jumlah zat mula-mula
              Asam lemah                                       Indikator

                                        t
                                        i
                                           a
                       a
                        n
                                         d
                         g
                                   s
                              i
                                    a
                                n
                               o
                                  i
                                      i
                           t

                             r
                                     s
                            e
                                                    u
                                                     r
                s
                                                  p
                                                      n
              A
              Asam yang terionisasi tidak sempurna             Z a t   p e n u n j u k   a s a m   a t a u   b a s a
                                                        a
                                                               Zat penunjuk asam atau basa

                                              s

                                            k
                     y
                                                m
                 a
                  m
                                               e
                                                   +
              (hanya ≤	10% 	menghasilkan H  dalam
                                            k
                                           l
                                          i
                                             a
                                                 H

                                               n
                                    n
                                     g
                                m
                                   e
                                       h
                                         s
                                        a
                                                               pH
              air
                                                               Logaritma negatif ion hidrogen dalam
                                                               L o g a r i t m a   n e g a t i f   i o n   h i d r o g e n   d a l a m

                                                                                 +
                                                               larutan (−log [H ])
                       Fase F SMA/MA                                                                   61
   62   63   64   65   66   67   68