Page 156 - บทคัดย่อการทดลองสิ้นสุด 59 สมบูรณ์

รายงานผลการทดลองสิ้นสุด ปี 2559

1. ชุดโครงการวิจัย วิจัยและพัฒนากาแฟ
2. โครงการวิจัย การปรับปรุงพันธุ์กาแฟอะราบิกา

3. ชื่อการทดลอง การคัดเลือกพันธุ์กาแฟอะราบิกาลูกผสมชั่วที่ 1 ชุดที่ 3/1
F1 hybrid Selection in Arabica Coffee Series 3/1
1/
4. คณะผู้ด าเนินงาน ฉัตต์นภา ข่มอาวุธ มานพ หาญเทวี 2/
1/
1/
สมคิด รัตนบุรี ไพรินทร์ มาลา
1/
วัฒนนท์ อิสระธรรมกุล
5. บทคัดย่อ
การคัดเลือกพันธุ์กาแฟอะราบิกาลูกผสมชั่วที่ 1 ชุดที่ 3/1 มีวัตถุประสงค์เพื่อคัดเลือกพันธุ์กาแฟ
ที่ต้านทานต่อโรคราสนิม ด าเนินการเดือน ตุลาคม 2553 ถึง กันยายน 2559 ณ ศูนย์วิจัยเกษตรหลวง

เชียงใหม่ (ขุนวาง: 1400 เมตร จากระดับน้ าทะเล) อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่ ไม่มีการวางแผนการทดลองใน
กาแฟอะราบิกาลูกผสมชั่วที่ 1 (F1) ที่ได้จากโครงการวิจัยและปรับปรุงพันธุ์กาแฟอะราบิกาโดยวิธีการ
ผสมพันธุ์ ที่ผ่านการทดสอบความต้านทานต่อโรคราสนิมในสภาพโรงเรือน ที่ต้านทานต่อโรคราสนิม
100% ที่ปลูกปี 2553 โดยปลูกเป็นกลุ่ม แต่ละกลุ่มประกอบด้วยต้นพ่อพันธุ์ แม่พันธุ์ และพันธุ์อ่อนแอคือ

Typica และ Caturra จากนั้นน ามาทดสอบความต้านทานต่อโรคราสนิมในสภาพแปลงและสภาพ
ธรรมชาติ พบว่า เริ่มพบโรคราสนิมเดือน ก.พ. 2555 มีต้นลูกผสมที่ปลูกและรอดตายทั้งหมด 40 คู่ผสม
652 สายต้น ประเมินความเป็น โรคราสนิมทุกเดือน พบว่า ลูกผสมชั่วที่ 1 จ านวน 524 สายต้น ที่ได้

สามารถออกดอก ติดผลและเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ 3 ปีหลังจากปลูก โดยมีการออกดอกและติดผลในเดือน
เมษายน ถึง พฤษภาคม และเก็บเกี่ยวผลผลิตในเดือนธันวาคม ถึง กุมภาพันธ์ มีอายุเก็บเกี่ยว 8 ถึง 10 จากเกณฑ์
ก าหนดมาตรฐานการคัดเลือก คือ ต้านทานโรคราสนิม 100 เปอร์เซ็นต์ (ในระดับห้องปฏิบัติการ) และ
99 ถึง 100 เปอร์เซ็นต์ (ในระดับแปลงตั้งแต่เดือน กันยายน. 2552 ถึง ธันวาคม 2559) มีความยาวข้ออยู่
ระหว่าง 3 ถึง 5 เซนติเมตร ผลผลิตสูงเบื้องต้นสามารถคัดเลือกต้นลูกผสมชั่วที่ 1 จ านวน 42 สายต้น

ส าหรับน าไปประเมินคุณภาพทางกายภาพของผลผลิตและทดสอบคุณภาพการชิม (cup taste)
เพื่อประกอบการคัดเลือกต้นที่ดี โดยมี 2 แนวทางคือ น าไปขยายพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ โดยวิธีการ
somatic embryogenesis ซึ่งวิธีดังกล่าวจะได้ต้นตรงตามพันธุ์ เพื่อน าไปปลูกทดสอบส าหรับเป็นพันธุ์

แนะน าต่อไป หรือด าเนินการคัดเลือกและทดสอบปฎิกิริยากาแฟอะราบิกาลูกผสมชั่วที่ 2 จนกระทั่งถึง
ลูกผสมชั่วที่ 7 ต่อไปจนกว่ามีพันธุกรรมคงที่เพื่อเป็นพันธุ์แนะน าต่อไป

____________________________________

ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่
ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรเชียงใหม่