Page 52 - ไม้แกะสลักล้านนา ปูมผญาสล่าเมือง
P. 52
สล่ําแห่งลุ่มน้ําจําง บ้ํานหลุก ตําบลนําครัว อําเภอแม่ทะ จังหวัดลําปําง
ไม้แกะสลักล้านนา ปูมผญาสล่าเมือง
๕ สล่ําแกะไม้รุ่นแรก
แกะสลักไม้บ้านหลุกนั้นเริ่มต้นทาเป็นลักษณะ อุตสาหกรรมในครัวเรือนอย่างจริงจัง เมื่อกลุ่มของสล่าจันทร์ดี (สล่าดี) แก้วชุ่ม สล่าตื่น แก้วเตียม สล่าอินทร์แก้ว ชมพูเขียว สลา่ กา๊ หมนื่ ชมุ่ และสลา่ จนั ทร์ มาปนั ไดเ้ รมิ่ ทา งานแกะสลกั ไม้
สล่าดีและสล่าตื่นได้เดินทางไปที่อาเภอแม่สายใน พ.ศ. ๒๕๒๐ ที่นั่นเขาได้เห็นงานไม้แกะสลักเป็นรูปสิงโตและ ม้าวางขายอยู่ที่ตลาดแม่สาย ทั้งสองจึงซื้อช้างและม้าแกะสลัก มาอย่างละหนึ่งตัว เพื่อนามาเป็นแบบในการแกะสลัก โดยใช้ ไมฉ้ า ฉาหรอื จามจรุ มี าเปน็ วตั ถดุ บิ สลา่ ดแี ละเพอื่ นๆ กห็ ดั แกะไม้ ตามตัวอย่าง เมื่อผ่านการทดลองแกะลองผิดลองถูกจนได้แบบ ทสี่ วยงามแลว้ จงึ ไดท้ ดลองแกะแบบอนื่ ๆ ตอ่ ไป จนสามารถแกะ สลักรูปสัตว์ได้หลายชนิด
ใน พ.ศ. ๒๕๒๕ สลา่ ดแี ละสลา่ เตยี ม เดนิ ทางไปกรงุ เทพฯ และไดซ้ อื้ หวั อนิ เดยี แดงทที่ า ดว้ ยเรซนิ่ จงึ นา มาทา เปน็ แบบแกะไม้ ดังนั้นจึงไม่แปลกที่จะเห็นช่างลูกศิษย์หลายๆ คนในบ้านหลุก เร่ิมแกะไม้ช้ินแรกเป็นหัวอินเดียแดง
ดว้ ยความสวยงามของชนิ้ งาน งานแกะสลกั ไมบ้ า้ นหลกุ จึงเป็นท่ีต้องการมากขึ้น จนกระท่ังไม่สามารถผลิตให้ทันกับ ความต้องการของตลาด จึงเร่ิมมีการกระจายองค์ความรู้เร่ือง การแกะสลักไปยังคนอ่ืนๆ ในหมู่บ้าน สล่าดีได้สอนข้ันตอน การแกะสลักไม้อย่างละเอียดให้กับผู้ท่ีมาศึกษา โดยเร่ิมจาก การแกะสลักไม้เป็นรูปสัตว์ที่มีขนาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ่
จากนนั้ ทง้ั พอ่ ครจู นั ทรด์ แี ละเพอื่ น รว่ มกบั กลมุ่ ชาวบา้ น ที่มาเรียนแกะสลักต่างก็ได้ผลิตผลงานไม้แกะสลักออกสู่ตลาด อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ทงั้ ยงั ไดร้ บั แกะสลกั ตามแบบหรอื ตามความตอ้ งการ ของลูกค้า ต่อมาช่างแกะสลักแต่ละคนก็ได้ไปถ่ายทอดความรู้ การแกะสลกั ใหก้ บั บคุ คลในครอบครวั และเพอื่ นบา้ น จนสมาชกิ ส่วนใหญ่ของหมู่บ้านหลุกได้ทางานแกะสลักไม้เป็นอาชีพเสริม สล่าดีเสียชีวิตลง ใน พ.ศ. ๒๕๔๘ ด้วยโรคชรา เช่นเดียวกับ สลา่ กา๊ บญุ ชมุ่ สว่ นสลา่ อนิ แกว้ ชมพเู ขยี วนน้ั ไดเ้ ขา้ บวชเปน็ ภกิ ษุ และแมว้ า่ สลา่ จนั ทร์ มาปนั ยงั คงมชี วี ติ อยแู่ ตก่ ไ็ มไ่ ดท้ า งานไมแ้ ลว้ มเี พยี งสลา่ ตน่ื แกว้ เตยี มเพยี งคนเดยี วในกลมุ่ สลา่ รนุ่ แรกทยี่ งั คง ทางานไม้อยู่
แกะสลักอินเดียแดง
52
สํานักงํานวฒันธรรมจงัหวดัลําปําง
