Page 16 - Konferensiya to'plami - 1 (ASR)

bilan bog‘liq kasalliklarni davolashda neyroplastiklik va terapiya usullarining
samaradorligi haqida ham so‘z yuritiladi.

METOD
Ushbu maqola turli ilmiy maqolalar va nevrologik tadqiqotlar natijalariga
asoslangan holda tayyorlandi. Tadqiqotlarda magnit-rezonans tomografiya (MRT),
funksional MRT (fMRT), elektroensefalografiya (EEG) va bemorlarning klinik tahlillari
2
asosida ma’lumotlar yig‘ildi. Tadqiqot natijalari miya hududlarining til bilan bog‘liq
funksiyalarini tushuntirish uchun taqqoslandi.

NATIJALAR
Broka hududi, asosan, miya peshona qismining chap yarimsharida joylashgan
bo‘lib, tilni shakllantirish va grammatik strukturalarni boshqarishga javobgardir.
Ushbu hudud shikastlanganda bemorlar so‘zlarni to‘g‘ri talaffuz qilish yoki
grammatik jihatdan to‘g‘ri gaplarni tuzishda qiyinchiliklarga duch kelishadi (Broka
afaziyasi). Vernike hududi esa chakka sohasida joylashgan bo‘lib, so‘zlarni anglash va
semantik jihatdan qayta ishlash jarayoniga javobgardir. Ushbu hudud
shikastlanganda bemorlar so‘zlarni anglashda muammoga duch keladilar va
mantiqiy bog‘lanmagan gaplar bilan javob berishlari mumkin (Vernike afaziyasi) .
3

MUHOKAMA
Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, Broka va Vernike hududlari o‘zaro
chambarchas bog‘liq bo‘lib, arcuate fasciculus deb nomlanuvchi nerv tolalari orqali
bir-biriga ulanadi. Bu struktura tilni anglash va ifodalash jarayonlarining muvofiqligini
ta’minlaydi. Til bilan bog‘liq kasalliklarni davolashda neyroplastiklik tushunchasi katta
ahamiyatga ega bo‘lib, logopedik terapiya va neyrostimulyatsiya orqali ushbu
hududlarning funksiyalarini tiklash mumkin.

XULOSA
Broka va Vernike hududlari inson tilini qayta ishlashda muhim rol o‘ynaydi.
Ushbu hududlarning shikastlanishi turli xil afaziyalarga olib kelishi mumkin.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, tilni anglash va ifodalash jarayonlari neyrobiologik
asosga ega bo‘lib, bu yo‘nalishda chuqurroq tadqiqotlar o‘tkazish zarur. Ushbu
bilimlar asosida afaziya va boshqa nevrologik kasalliklarni yanada samarali davolash
imkoniyatlari yaratilishi mumkin.

ADABIYOTLAR
1. Friederici, A. D. (2011). The brain basis of language processing: From structure to
function. Physiological Reviews, 91(4), 1357–1392.
https://doi.org/10.1152/physrev.00006.2011
2. Hickok, G., & Poeppel, D. (2007). The cortical organization of speech processing.
Nature Reviews Neuroscience, 8(5), 393–402. https://doi.org/10.1038/nrn2113

2 Hickok, G., & Poeppel, D. (2007). The cortical organization of speech processing. Nature Reviews Neuroscience,
8(5), 393–402. https://doi.org/10.1038/nrn2113
3 Price, C. J. (2012). A review and synthesis of the first 20 years of PET and fMRI studies of heard speech, spoken
language, and reading. Neuroimage, 62(2), 816–847. https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2012.04.062 14

I SHO‘BA:

Tilshunoslikning nazariy va amaliy masalalari

https://www.asr-conference.com/