Page 38 - MESINARUSTERUS

Pcu medan = Ish Rsh Watt bagi penjana medan pirau
2
Pcu medan = Is Rs Watt bagi penjana medan siri
2
Bagi penjana pirau, kehilangan medannya adalah malar. Kehilangan ini
merupakan 20-30% daripada jumlah kehilangan beban penuh.

iii. kehilangan berus karbon
Kehilangan disebabkan oleh rintangan sentuhan berus biasanya dimasukkan
sebagai kehilangan angker.

2.3.2 Kehilangan Magnet/Besi (magnetic/ iron/ core losses)
kehilangan ini dikenali juga sebagai kehilangan besi atau kehilangan teras. Ia
disebabkan oleh hysteresis dan arus pusar (eddy current). Kehilangan besi bagi
penjana pirau adalah malar dan ia adalah merupakan 20-30% daripada jumlah
kehilangan beban penuh.

2.3.3 Kehilangan Mekanik (mechaniacl losses)
kehilangan ini terbahagi dua iaitu :-
i. geseran pada bearing dan penukartertib
ii. geseran angin dan kehilangan geseran semasa angker berputar
Merupakan kehilangan sebanyak 10-20% daripada jumlah kehilangan
beban penuh.

2.4 CIRI-CIRI PENJANA

Dua penting yang berkaitan dengan penajan AT ialah ciri tanpa beban dan ciri
luaran.

2.4.1 Ciri tepu tanpa beban
Dikenali juga sebagai ciri magnet atau ciri litar buka, menunukkan perhubungan
antara dge terjana dalam angker pada keadaan tanpa beban (Eo) dan arus medan (If)
pada kelajuan tetap bentuk graf adalah hampir sama untuk semua jenis penjana,
samada teruja asing (seperatly exciting) atau teruja diri (self-exciting).

2.4.2 Ciri luaran ( ) / pengaturan voltan

Perhubungan antara voltan bekalan dengan arus beban (Ifl,) ciri ini sangat penting
dan berguna dalam membuat pilihan mengenai kesesuaian sesebuah penjana untuk

25