Page 44 - 03.Yagmur-Turkce-2-Ders-Kitabi.pdf
P. 44
27.
Ders Ne Sıklıkta Yaparsın?
GENİŞ ZAMAN
Eylemin başlayıp devam ettiğini ve edeceğini gösterir. Geniş zaman; geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanları
içine alan bir zamandır.
A. Olumlu B. Olumsuzluk
Geniş zamanın olumlu şekli fiillere "-r, -ar (-er), -ır Geniş zamanın olumsuzluk şekli "-ma (-me / -maz,
(-ir, -ur, -ür)" eki getirilerek yapılır. -mez)" olumsuzluk ekleri ile yapılır.
Kurallar: Kural:
1. Sesli harfle biten fiillerden sonra “-r” gelir. a, ı, o, u -ma / -maz
okur / oynar e, i, ö, ü -me / -mez
-r
yer / yürür
gelmek okumak
2. Ünsüz ile biten birden fazla heceli fiiller- Ben gelmem okumam
den sonra “-ır, -ir, -ur, -ür” gelir. Sen gelmezsin okumazsın
çalışır / konuşur O gelmez okumaz
a, ı -ır
öğrenir / görür e, i -ir Biz gelmeyiz okumayız
o, u -ur Siz gelmezsiniz okumazsınız
ö, ü -ür Onlar gelmezler okumazlar
3. Tek heceli fiillerden sonra “-ar, -er” gelir.
açar / sever
seçer / sorar a, ı, o, u -ar C. Soru
e, i, ö, ü -er
Geniş zamanın soru şekli "mı (mi, mu, mü)" soru
ekiyle yapılır.
Not:
Aşağıdaki tek heceli fiiller bu kurala uymaz: Kural:
alır, bilir, bulur, durur, gelir, görür, kalır, olur, a, ı mı o, u mu
ölür, sanır, varır, verir, vurur e, i mi ö, ü mü
gelmek okumak gelmek okumak
Ben gelirim okurum Ben gelir miyim? okur muyum?
Sen gelirsin okursun Sen gelir misin? okur musun?
O gelir okurs O gelir mi? okur mu?
Biz geliriz okuruz Biz gelir miyiz? okur muyuz?
Siz gelirsiniz okursunuz Siz gelir misiniz? okur musunuz?
Onlar gelirler okurlar Onlar gelirler mi? okurlar mı?
GENEL DURUM BİLDİREN İFADELER Örnekler:
her ..., A: Ne sıklıkta dedeni ziyaret edersin?
her zaman, B: Her cumartesi dedemi ziyaret derim.
daima
sık sık, Arkadaşlarımla sık sık futbol maçı yaparız.
genellikle Boş zamanlarımda bazen kitap okurum bazen mü-
zik dinlerim.
bazen,
ara sıra
Not:
nadiren
asla, -ler (-lar) eki zaman zarfları ile kullanıldığında
hiçbir zaman
“her” anlamı verir.
hafta sonları (her hafta sonu)
Not: “asla, hiçbir zaman” ifadeleri sadece pazarları - pazar günleri (her pazar)
olumsuz cümlelerde kullanılır. sabahları (her sabah)
44 YAĞMUR TÜRKÇE
