Page 92 - 03.Yagmur-Turkce-2-Ders-Kitabi.pdf

59.

Ders Sen Benim Yerimde Olsan...

1. Aşağıdaki diyaloğu dinleyiniz ve okuyunuz. 2 59.1

Adnan : Yarın babamın doğum günü. Sen benim yerimde
olsan nasıl bir hediye alırsın? Bana bir fikir verebilir
misin?
Semih : Güneş gözlüğü olabilir.
Adnan : Babamın güneş gözlüğü var.
Semih : Kol saati yoksa kol saati de alabilirsin.
Adnan : Kol saati de var. Zaten kol saatini pek kullanmıyor.
Semih : Baban nelerden hoşlanır? Biraz daha düşünsen aklına
bir şey gelir.
Adnan : Düşündüm ama aklıma bir şey gelmiyor.
Semih : Senin baban öğretmen değil mi?
Adnan: Evet.
Semih : Babana güzel bir dolma kalem alabilirsin. Dolma
kalem alsan eminim çok hoşuna gider. Çünkü öğret-
menler yazı yazmayı çok sever.
Adnan : Bu harika bir fikir. Yardımcı olduğun için teşekkürler.
Semih : Rica ederim.

DİLEK-ŞARK KİPİ (ŞART ANLAMI)
Bir oluş veya kılışı şarta bağlayan kiptir.
A. Olumlu B. Olumsuzluk
Dilek-şart kipinin olumsuz şekli "-ma (-me)"
Dilek-şart kipinin olumlu şekli fiillere “-sa (-se)”
olumsuzluk eki ile yapılır.
eki getirilerek yapılır.

Kural: Kural:
a, ı, o, u -sa a, ı, o, u -ma-sa
e, i, ö, ü -se e, i, ö, ü -me-se

almak gitmek almak gitmek
Ben alsam gitsem Ben almasam gitmesem
Sen alsan gitsen Sen almasan gitmesen
O alsa gitse O almasa gitmese
Biz alsak gitsek Biz almasak gitmesek
Siz alsanız gitseniz Siz almasanız gitmeseniz
Onlar alsalar gitseler Onlar almasalar gitmeseler

Örnekler: Örnekler:
Ben senin yerinde olsam hediye olarak çanta alırım. Sen ona hediye almasan çok üzülür.
Hayvanat bahçesine gitseler aslanları görürler. Ben Türkçe bilmesem onunla anlaşamam.
Tatile gitsen neler yaparsın? Yemek yemesek, su içmesek yaşayamayız.
Yeterince çalışsanız başarılı olursunuz. Ders çalışmasanız sınavda başarısız olursunuz.

Not 1: Not 2:
Şart anlamını güçlendirmek için şartlı cümlelerin İsim cümlelerinde şart anlamı i- fiiline “-sa (-se)”
başına “eğer” bağlacı da getirilir. şart ekinin getirilmesi ile sağlanır.
Eğer aslanlar hızlı koşmasa avlarını yakalaya- Eğer evinizde hayvan var ise (varsa) onu veterine-
mazlar. re göstermelisiniz.
Eğer çok kitap okusa Türkçeyi daha iyi öğrenir. Eğer şehrinizde hayvanat bahçesi yok ise (yoksa)
Eğer benim sesim güzel olsa ben şarkı söylerim. yabani hayvanları göremezsiniz.
Eğer hava yağmurlu değil ise (değilse) dışarı çıkarız.
Eğer sen hasta isen (hastaysan) hastaneye git.

92 YAĞMUR TÜRKÇE