Page 18 - e-Book งานกฐิน

บทนํา
-13-
เพชรบุรีศรีวัชรปุระ
ประวัติ พัฒนาการ จากหลักฐานโบราณคดี
เมืองเพชรบุรี เปนเมืองทาที่สําคัญเมืองหนึ่งทางทิศตะวันตกของอาวไทย ปรากฏรองรอยหลักฐาน ความสําคัญของเมืองนี้อยางนอยตั้งแตสมัยทวารวดี ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒ ดังปรากฎรองรอยหลักฐานโบราณ สถานที่ทุงเศรษฐี และถ้ํายายจูงหลาน นอกจากนี้ยังพบใบเสมาสมัยทวารวดีที่วัดกําแพงแลงอีกดวย
ตอมาในพุทธศตวรรษที่ ๑๘ ไดปรากฏรองรอยอิทธิพลของอาณาจักรเขมรโบราณในสมัยพระเจาชัยวรมัน ที่ ๗ ขยายมาถึงบริเวณเมืองเพชรบุรี ดังปรากฏหลักฐานการกลาวถึงเมือง “ศรีชัยวัชรปุระ” ในศิลาจารึก ปราสาทพระขรรค สันนิษฐานวานาจะหมายถึง เมืองเพชรบุรี
รวมทั้งยังปรากฏหลักฐานวา มีปราสาทกําแพงแลง ในวัดกําแพงแลง จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งเปนศิลปะ
0
เขมรแบบบายน สมัยพระเจาชัยวรมันที่ ๗ ดวยเชนเดียวกัน1
นอกจากนี้ยังพบวา พระชัยพุทธมหานาถ แหงศรีชัยวัชรปุรี มีองคจําลองที่ปราสาทบายน ซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงใหเห็นถึงการขยายอํานาจ
ของอาณาจักรเขมรโบราณเขามาในดินแดนนี้ไดเปนอยางดี
อยางไรก็ตามหลังจากสมัยพระเจาชัยวรมันที่ ๗ บริเวณเมืองเพชรบุรีนาจะแยกตัวออกจากอํานาจของ
อาณาจักรเขมรโบราณ และมีความสัมพันธกับรัฐอื่น ๆ ในบริเวณใกลเคียง ไมวาจะเปนสุพรรณภูมิ ราชบุรี และ นครศรีธรรมราช โดยเฉพาะการปรากฏชื่อเมืองนี้ในศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่ ๑ และปรากฏในศิลาจารึกหลักที่ ๑๑ ที่กลาววา “...เพชรบุรี ราชบุรี นครพระกริส อโยธยา ศรีรามเทพนคร...”
ในสมัยอยุธยาเมืองเพชรบุรียิ่งมีความสําคัญมากขึ้นในฐานะเมืองทาและเปนเมืองที่อยูในเสนทาง การคาสําคัญระหวางสองคาบสมุทร คือ เปนเมืองในเสนทางระหวางเมืองมะริด – ตะนาวศรี กับกรุงศรีอยุธยา สอดคลองกับเสนทางที่กลาวไวในศิลาจารึกหลักที่ ๑๑ วัดเขากบ ที่เมืองตาง ๆ ดังกลาวคือ เมืองในเสนทางที่ เชื่อมระหวางมะริด – ตะนาวศรี กับกรุงศรีอยุธยา โดยผานทางดานสิงขร
เมืองเพชรบุรีมีความสําคัญในเสนทางเดินทัพไทย - พมา ในสมัยอยุธยา ปรากฏหลักฐานวาในปลายสมัย อยุธยาพมาไดยกทัพโดยใชเสนทางผานเมืองเพชรบุรีเพื่อเขาตีกรุงศรีอยุธยาหลายครั้ง อยางไรก็ตามดวยเหตุที่ เพชรบุรีเปนทางผาน จึงสามารถรักษางานชางตาง ๆ ไวได กอเกิดเปนศิลปกรรมสกุลชางเพชรบุรีสืบเนื่อง มาจนถึงสมยั รตั นโกสินทร
ครั้นถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร เมืองเพชรบุรีเปนเมืองที่มีบทบาทในฐานะเมืองในเสนทางการคา และ เปนเมืองแหงงานชาง นับตั้งแตสมัยรัชกาลที่ ๔ เปนตนมา ไดโปรดใหมีการสรางพระราชวังในจังหวัดเพชรบุรี หลายแหง เพื่อใชเปนสถานที่สําหรับประทับเมื่อเสด็จประพาสเมืองเพชรบุรี เชน พระนครคีรี ซึ่งสรางขึ้นใน สมัยรัชกาลที่ ๔ พระรามราชนิเวศน หรือพระราชวังบานปน ซึ่งสรางขึ้นในรัชกาลที่ ๕ และพระราชวัง มฤคทายวัน ซึ่งสรางขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๖
1 คณะกรรมการจัดพิมพเอกสารทางประวัติศาสตรสํานักนายกรัฐมนตรี, ประชุมศิลาจารึกภาคที่ ๔ (กรุงเทพฯ: โรงพมิ พสํานักทําเนียบนายกรัฐมนตรี, ๒๕๑๓), หนา ๑๘๘ – ๑๙๐.