Page 7 - e-Book งานกฐิน

-2-
หลักฐานทางดานโบราณคดี
1. พระอุโบสถ เปนสถาปตยกรรมทรงไทยกออิฐถือปูน ขนาดยาว 6 หอง กวาง 3 หอง ฐานอุโบสถยกพื้นสูง 60 เซนติเมตร ฐานพระอุโบสถกอลดเปนฐาน 2 ชั้น ชั้นบนเปนฐานบัวคว่ํา รองรับดวย ฐานเขียง ซึ่งเปนที่ตั้งของฐานเสมา ชั้นที่ 2 เปนฐานบัวคว่ํา พื้นปูดวยกระเบื้องดินเผา ฐานชั้นนี้เปนที่ตั้ง ของเสาพาไล รับเชิงชาย ผนังดานนอกทั้งทางดานเหนือและดานใต เปนเสาเหลี่ยมยอมุมไมสิบสองทุกตน บัวหัวเสาเปนบัวแวงหรือบัวจงกลปูนปน มีบันไดที่ดานหนาและดานหลัง ดานละ 2 ทาง ซึ่งตรงกับประตู ดานขาง ฐานอาคารภายนอกเปนฐานบัว มีลักษณะออนโคง
ผนังดานขางไมมีชองหนาตาง มีเสาอิงทุกหอง เสาอิงตรงมุมทั้ง 4 มีบัวหัวเสา แตเสาอิงที่ผนัง ดานขางไมมีบัวหัวเสา
ผนังดานหนา (ทิศตะวันออก) เจาะประตู 3 ชอง ประตูกลางจะมีขนาดใหญกวา และตั้งอยู สูงกวาประตูทั้งสองขาง ผนังดานหลัง เจาะประตู 2 ชอง ชองประตูเปนแบบเรียบไมมีการตกแตง บานประตู เปนแผนไมสักหนา ดานนอกทาสีแดง ดานในมีภาพเขียนรูปทวารบาล เสาอิงที่ผนังดานหนามีบัวหัวเสาและ ลายรัดเกลา แตเสาอิงดานหลังไมมีลายรัดเกลา
เครื่องบนหลังคา เปนหลังคาทรงจั่ว 2 ชั้น ไมมีมุข มุงดวยกระเบื้องกาบู ผืนหลังคามีดานละ 3 ตับ ประดับดวยกระเบื้องเชิงชายทุกชั้น จั่วดานหนาประดับดวยชอฟา ใบระกา หางหงสประดับกระจกสี หนาบันดานตะวันออกประดับลวดลายปูนปน มีรูปครุฑอยูตรงกลางวงลอมดวยลายกระหนกกานขด หนาบัน ดานตะวันตก ปนเปนรูปเทพขี่อสูร ลอมรอบดวยกระหนกเปลว
เสมาจําหลักจากหินทรายแดงเนื้อละเอียด ขนาด 36 x 65 x 11 เซนติเมตร ตั้งอยูบน ฐานเขียงของพระอุโบสถครึ่งหนึ่ง อีกสวนหนึ่งเลยออกไปบนลานประทักษิณ ฐานเสมากออิฐถือปูนทรงสูง เปนรูปฐานสิงห มีบัวกลุมรองรับเสมาอีกชั้นหนึ่ง
ลักษณะภายในอาคาร เปนอาคารโถงมีเสารายรองรับน้ําหนักเครื่องบนหลังคา 2 แถว แถวละ 5 ตัน แบงความกวางของอาคารเปน 3 ตอน ตอนกลางกวางกวาดานขาง 2 เทา เสาในประธาน เปนเสาเหลี่ยมยอมุมไมสิบสอง กออิฐถือปูนมีบัวหัวเสาเปนบัวโถ แตเสานางแนบเปนบัวแวง ตัวเสาในประธาน ทาสีแดง ปดทองลายฉลุ หรือลายปดแบบ 5 คู แตละคูประดิษฐลายแตกตางกันออกไป มีการเปลี่ยนลายกรวยเชิง ทุกคูเหนือขึ้นไปเปนลายพุมขาวบิณฑ
เพดานเปนไมตารางตรงสวนที่ตัดกันทําเปนดอกสี่กลีบ ตรงกลางเปนลายปดทองรูปเทวดา พื้นทาสีแดง เพดานหองที่ประดิษฐานพระประธานประดับไมจําหลักเปนลายกรอบแวนยอมุมไมสิบสอง ตรงกลาง เปนดาวดวงใหญ และมีดาวเล็กลอมสิบดวง ตลอดชายลา งเปดใหเห็น กลอน แป ท่จี ัดวางไวเปน ระเบียบ
ผนังภายในอุโบสถทั้งสี่ดาน เขียนจิตรกรรมสีฝุน ผนังดานหนาพระประธาน พื้นที่ระหวางเสา ในประธานซึ่งเปนเสานางแนบ เขียนเปนเรื่องพุทธประวัติ ตอนมารผจญ พื้นที่นอกเสาประธานเหนือชองประตู ดานซายและขวา เขียนเปนลายพันธุพฤกษาจนถึงฝาเพดาน หลังบานประตูเขียนเปนรูปเทพทวารบาลยืน หันใหเห็นดานหนา สวมมงกุฎทรงเทริดแบบมงกุฎพระพุทธรูปทรงเครื่องสมัยอยุธยา
ผนังดานหลังพระประธาน พื้นที่ระหวางเสาในประธาน ซึ่งเปนเสานางแนบเขียนลายพุมขาวบิณฑ พื้นที่นอกเสาประธาน เหนือชองประตูดานหลัง ซาย ขวา เขียนลายพันธุพฤกษาจนถึงฝาเพดาน
ผนังดานทิศเหนือและทิศใต เขียนเปนรูปเทพชุมนุม 5 ชั้น เปนแถวนั่งพนมมือหันหนาเขาหา พระประธาน พื้นหลังเทพชุมนุมจะเนนดวยสีแดงเปนเสนสินเทา แบงกันพื้นที่สีแดงเปนตัวภาพ พื้นที่สีขาว ซึ่งเปนสีของรองพื้น และเขียนเปนลายพันธุพฤกษา เวนจังหวะชองไฟอยางสวยงาม นอกจากจะมีเสนสินเทา เปนตัวกั้นระหวางตัวภาพกับตัวลายพันธุพฤกษาแลวแตละชั้น ยังมีลายเสนลวดเปนตัวแบงระหวางชั้น ของเทพชุมนุม ลายเสนที่คั้นแตละชั้น มีการออกแบบสรางรูปและสรางลายสืบเนื่องตอกันไป โดยไมซ้ําเลย