Page 9 - e-Book งานกฐิน

-4-
ฝาเปนฝาปะกน ดานนอกเดิมเปนลายทองทั้งหมด แตทาสีแดงทับเสียแลว กระจังพรึงที่ตั้ง ฝาหองแปลกกวาที่อื่น ดานบนแกะเปนกระจังปฏิญาณขนาดใหญ ดานลางลอกเปนบัวลึกลงในเนื้อไม ลายกระจังพรึงแตละตัวไมซ้ํากัน ของเดิมดานเหนือ จํานวน 119 ตัว บางตัวยังมีกระจกสีที่ประดับตัวกระจัง ใหเห็นอยูบาง ทางดานใตทําขึ้นใหม (เมื่อป พ.ศ. 2524)
ฝาดานขางมีหนาตางดานละ 9 ชอง ทางดานทิศเหนือมีหนาตางพิเศษ 2 บาน ทําเปน หนาตางโคง คงจะออกแบบเปนพิเศษสําหรับเปนที่ประทับของผูสูงศักดิ์
ดานหนาและดานหลัง มีชานสกัด มีบันไดปูนรูปครึ่งวงกลม สุดดานหนาทายชานมีบันได ทํารูปอัศวมัจฉามีหัวเปนมา สวนลําตัวและหางมีเกล็ด ครีบคลายปลา แตถูกขโมยไปเมื่อป พ.ศ. 2518 มีประตู 5 ประตู ทางดานหลัง 2 ประตู ดานหนา 3 ประตู สําหรับดานหนาประตูตรงกลางยกพื้นออกมารับบันได ขึ้นจากชาน ขนาดใหญกวา ประตูเล็ก 2 ขาง เสาประตูเปนเสาไมกลึงยอดเรียวเล็ก คลายปลองไฉน ปดทอง บานประตูใหญใชไมขนาดใหญ จําหลักลวดลายกานขดหางโต ปลายกานลายเปนรูปหงส คชสีห ราชสีห สอดแทรกดวยพันธุไม และยังมีสัตวจําพวก ลิง กระรอก นก จับตามกานลาย บานประตูซายขวาทําลายไม เหมือนกัน อกเลาแกะเปนลายรักรอยตลอดไมมีนม เชิงประตูเปนเรื่องราวเกี่ยวกับธรรมชาติ มีรูปสัตว แสดงกิริยาตางๆ
บานประตูเคยถูกซอมปดทองทับมาหลายครั้ง กระจกสีฟาที่ปดพื้นชั้นในหลุดรอน กรอบประตูเซาะรองลึกหลายรอง ยอดเปนซุมเรือนแกว เหมือนกันทั้ง 3 ชอง ปดทอง ประตูกลางตรงมุมบน ของกรอบประตูออกลายกระหนกไวทั้ง 2 มุม
ที่บานประตูกลางดานขวามีรอยคลายถูกของมีคมฟนทะลุ
ที่ฝาผนังภายในศาลาการเปรียญ มีภาพจิตรกรรมสีฝุนผสมกาว สภาพลบเลือนมากเขียนเปน ภาพชุมนุมเทพทวารบาล ภาพชีวิตสัตวตาง ๆ นก ชาง กวาง เสือ เปนตน
กระดานกรุตอนบนสุดเขียนภาพเทพและวิทยาธร กําลังเหาะ ที่ฝาดานขางเขียนชองละ 2 องค ฝาดานหนามี 2 ชอง เขียนชองละ 3 องค
ภาพสวนใหญ แสดงชีวิตและธรรมชาติของนก สัตวนานาชนิด ตลอดถึงพันธุพฤกษา กระดานกรุผนัง 1 ชอง เขียน 1 ภาพ การวางองคประกอบภาพลักษณะคลายกับการเขียนภาพของจีน
ดานหลังบานหนาตางเขียนภาพเทพทวารบาล ยืนประนมมืออยูใตฉัตร 3 ชั้น เหนือฉัตร กั้นดวยเสนฟนปลา
บานประตูขวาที่ฝาดานหนา เขียนภาพเทพทวารบาลคูเดียว
ภายในศาลาเปนศาลาโถง มีเสาจํานวน 14 ตน เปนเสาแปดเหลี่ยม เสาในประธานปดทอง ลายฉลุ ตลอดทั้งเสา ลายคลายกันเปนคู ๆ ไมซ้ํากัน เฉพาะเสาคูที่ 4 เสาแตละตนมีลาย 2 แบบ กลาวกันวา ศาลาเดิมนี้เปนทองพระโรงโดยมีฝาก้ันตรงเสาคูนี้แบงเปนชั้นนอกกับชั้นใน
เครื่องบนหลังคา ขื่อ แป กลอน เขียนลายตลอดทุกชิ้น
บนศาลามีโบราณวัตถุสําคัญ 3 ชิ้น ไดแก
ธรรมาสน (หลังเกา) เปนไมจําหลัก ทรงบุษบก ฐานสิงหออนโคง ประดับดวยกระหนกแขงสิงห
และกระจังมุมทั้ง 4 เปนเสารองรับยอดบุษบกติดทวย ทําพนักลอม 3 ดาน เวนไว 1 ดาน สําหรับเปนทางเขา รอบพนักประดับดวยกระจังขนาดใหญ สลักลวดลายงดงาม ยอดบุษบก 3 ชั้น ตัวลายสําคัญ จะลงรักปดทอง
ประดับกระจกสี ธรรมาสน (หลังใหม) เปนไมจําหลักปดทอง ประดับกระจกสี รูปบุษบกยอมุมไมสิบสอง ฐานสูงชั้นลางเปนหนากระดาน 2 ชั้น ฐานสิงหถัดขึ้นไปเปนชั้นแยก 3 ชั้น ทางขึ้นอยูดานทิศใต มีพนักเตี้ย ๆ กั้น ดวยเสาหัวเม็ดที่มุมยอแตละมุมของฐานเชิงพนัก ประดับดวยกระหนกกาบมีสาหรายรวงผึ้ง ยอดบุษบกมี 5 ชั้น แตละชั้นประดับซุมรังไก