Page 63 - e-book สถาบันทันตกรรม

57
• อาจมีการใชความรุนแรงโดยไมไดตั้งใจ เชน การทุบตี ขวน กัด ขวางปาสิ่งของ หรือแมกระท่ัง การดาทอและใชคําพูดหยาบคาย
• ไมใหความรวมมือในการทําความสะอาดชองปาก ซึ่งเปนกิจวัตรที่เคยทําไดตามปกติ เชน ไมยอม อาปาก กัดฟนแนน เบื่อ เบือนหนาหนี อาจมีการใชความรุนแรงโดยไมไดตั้งใจ เชน การทุบตี ขวน กัด ขวางปาส่ิงของ หรือแมกระทั่งการดาทอและใชคําพูดหยาบคาย3
นอกจากอาการแสดงดังกลาวแลว ผูดูแลควรหมั่นตรวจชองปากขณะทําความสะอาดชองปาก โดยใหดู ดวยสายตา รวมกับการใชไฟฉายดูภายในชองปากซึ่งมีขอสังเกตดังน4้ี
บริเวณ
ลักษณะผิดปกติ
ดานนอกชองปาก
ใบหนา
ความไมสมมาตรของใบหนา อาการบวม
ริมฝปาก
แหง แตก เปนขุยๆ มุมปากเปนแผล
ดานในชองปาก
ฟน
มีรอยผุขนาดใหญ แตกบ่ิน แหลมคม โยก รากฟนโผล
เหงือก
บวมแดง มีหนองไหลตามคอฟน
ลิ้น
คราบสีขาว มีรอยแตก เปนแผล
กระพุงแกม
ฝาขาว รอยแดง เปนแผล
เพดานปาก
แผลถลอก มีกอนเนื้อ
หากถาพบความผิดปกติใหผูดูแลประสานทันตบุคลากร เพื่อรับการดูแลที่เหมาะสมตอไป โดยสามารถ ไปพบทันตแพทยหรือทันตบุคลากรท่ีหนวยบริการใกลบาน 5,6 การทําความสะอาดชองปากผูที่มีภาวะสมองเสื่อมโดยผูดูแล
การรักษาสุขอนามัยชองปากใหสะอาดอยูเสมอ เปนสิ่งสําคัญท่ีจะชวยคงสภาพฟน เหงือก และ อวัยวะตาง ๆ ในชองปาก ใหทํางานไดอยางปกติ ไมกอใหเกิดโรค โดยเราสามารถประยุกตแนวคิด เร่ืองการจัดการพฤติกรรม แบบไมใชยา7 มาปรับปรุงหรือรักษาระดับการทํางานทางปญญา ชวยใหผูปวยสามารถทํากิจวัตรประจําวัน ไดตอไป และจัดการกับอาการทางพฤติกรรมที่มักเกิดขึ้นรวมกับภาวะความจําเสื่อม เชน ภาวะซึมเศรา การเดินไรจุดหมาย ปญหาการนอน ความกวนใจ หรือความกาวราว โดยในขั้นตอนทําความสะอาดชองปาก ประจําวันมีวิธีการดังนี้
1. เตรียมตัวกอนแปรง :
• เวลา : เลือกชวงเวลาที่ผูปวยสงบและใหความรวมมือ ซึ่งมักจะเปนหลังอาหารหรือในชวงเวลา
พักผอนของวัน หลีกเล่ียงชวงเวลาท่ีผูปวยกระวนกระวายหรือเหน่ือยลา
• จัดการสิ่งแวดลอม
1. สรางบรรยากาศความผอนคลาย : หาหองเงียบๆ ไมมีสิ่งกระตุน เพื่อใหผูปวยรูสึกสบายใจ
และผอนคลายมากขึ้น
2. สรางความคุนเคย : จัดหาสถานที่ดูแลชองปากในที่คุนเคย เชน หองน้ํา บนเตียง หนาทีวี
เพื่อใหผูปวยรูสึกสบายใจเหมือนทํากิจวัตรประจําวัน