Page 13 - วารสารกรมคุมประพฤติ-ฉบับ-2-2567

ตามรอยคนดี อุทาหรณ์ จรยิ ใจ.... Sharingสงิ่ ดๆี ก่อนทําผิด จากกลมุ่ งานจรยิ ธรรม
เพอื ปริะกอบการิเบยี งเบนคดอี อกจากกริะบวนการิยติุ ธิิ ริริมได้ ติังแติ่แริกเริิมติามบทีบาทีหลักภายใติ้การิบังคับใช่้กฎหมาย ข่องพนักงานอัยการิ
ข้อ แตกต่างข้องการสบื เสาะแลุ่ะพินิ จัิ ระหวา่ ง ปีระเทศไทยแลุ่ะปีระเทศญปีี ุน
เมือพิจาริณาเปริียบเทีียบกริะบวนการิส่ืบเส่าะและ พินิจข่องปริะเทีศไทียและปริะเทีศญีปุ่นแล้ว พบว่า คดี อาญาทีีเข่้าส่้่กริะบวนการิส่ืบเส่าะและพินิจข่องปริะเทีศไทีย ส่่วนใหญ่จะเป็นคดีทีีศาลจะใช่้ดุลยพินิจเพือกําาหนดวิธิีการิ ปฏิิบัติิติ่อผู้้้กริะทีําาผู้ิดแทีนการิลงโทีษจําาคุก และเป็นคดีทีี เข่้าหลักเกณฑ์์และเงือนไข่ในการิริอการิกําาหนดโทีษ หริือ ริอการิลงโทีษ และกําาหนดเงือนไข่เพือคุมความปริะพฤติิ โดย ศาลจะมีคําาส่ังให้พนักงานคุมปริะพฤติิดําาเนินการิส่ืบเส่าะ และพินิจ ติามปริะมวลกฎหมายอาญา มาติริา 56 ทีําาให้ มีผู้้้กริะทีําาผู้ิดเพียงบางกลุ่มในคดีทีีมีอัติริาโทีษไม่ส่้งเที่านัน ทีจี ะเข่า้ ส่ก่้ ริะบวนการิส่บื เส่าะและพนิ จิ ส่ง่ ผู้ลทีาํา ใหผู้้ ก้้ ริะทีาํา ผู้ดิ ในคดทีี มี อี ติั ริาโทีษข่นั ส่ง้ ไมไ่ ดริ้ บั การิคน้ หาส่าเหติุ ปริะวติั ภิ ม้ หิ ลงั หริือติัวตินข่องผู้้้กริะทีําาผู้ิด เพือปริะกอบดุลยพินิจในการิ พิจาริณาพิพากษาข่องศาล แติ่ในปริะเทีศญีปุ่นนันกําาหนด ให้ดําาเนินการิส่ืบเส่าะและพินิจทีุกคดีไม่ว่าจะเป็นความผู้ิด เล็กน้อยหริือความผู้ิดริ้ายแริง ซึ่่งเป็นไปติามหลักการิป้องกัน ส่ังคม (Social Defense) ทีีคําาน่งถ่งผู้ลกริะทีบทีีมีติ่อส่ังคม และผู้้้กริะทีําาผู้ิดเปริียบเส่มือนเป็นคนไข่้ข่องส่ังคมทีีควริ ได้ริับการิริักษาเยียวยาไม่ควริจะใช่้วิธิีการิลงโทีษเส่มอไป กริะบวนการิส่ืบเส่าะและพินิจจะเริิมติังแติ่ผู้้้กริะทีําาผู้ิด เข่้าส่้่กริะบวนการิยุติิธิริริม โดยพนักงานติําาริวจและพนักงาน อยั การิเปน็ ผู้ด้้ าํา เนนิ การิ ซึ่ง่ กลา่ วไดว้ า่ ในกริะบวนการิส่บื เส่าะ และพินิจในปริะเทีศญีปุ่นไม่มีพนักงานคุมปริะพฤติิ
ฝึ่ายส่ืบเส่าะและพินิจ และพนักงานอัยการิส่ามาริถใช่้ข่้อม้ล การิส่บืเส่าะและพนิจิ เพอืใช่เ้ปน็ข่อ้มล้ปริะกอบการิใช่ด้ลุยพนิจิ ข่องพนักงานอัยการิในการิมีคําาส่ังฟื้้องคดีหริือไม่ฟื้้องคดี หริือยับยังหริือช่ะลอการิฟื้้องไว้ภายใติ้การิคุมปริะพฤติิ ติามหลักการิฟื้้องคดีในดุลยพินิจ (The Principle of Discretionary Prosecution) ริวมทีังพนักงานอัยการิยัง ส่ามาริถเส่นอแนะในการิกําาหนดบทีลงโทีษติามกฎหมาย เพือให้ศาลปริะกอบดุลยพินิจกําาหนดโทีษติามคําาพิพากษา
ได้ด้วยดังนัน หากมองในมิติิข่องการิยกริะดับกริะบวนการิ ส่ืบเส่าะและพินิจในปริะเทีศไทีย นอกจากการิมุ่งเน้น การิพัฒนาคุณภาพริายงานการิส่ืบเส่าะและพินิจ ทีักษะ ด้านติ่างๆ ข่องพนักงานคุมปริะพฤติิ อาทีิ ทีักษะ การิส่ัมภาษณ์ ความริ้้ความเช่ียวช่าญทีางกฎหมาย อาจจะ ติอ้ งพฒั นาดา้ นทีศั นคติทีิ มี ติี อ่ ผู้ก้้ ริะทีําาผู้ดิ ติามหลกั การิปอ้ งกนั ส่ังคมอย่างแที้จริิง ซึ่่งทีีผู้่านมาเป็นเพียงการิป้องกันส่ังคม ในเช่ิงข่องการิแบ่งแยกและปกป้องพลเมืองดีจากผู้้ก้ ริะทีาํา ผู้ิด แติ่แที้จริิงแล้วผู้้้กริะทีําาผู้ิดคือผู้ลผู้ลิติและเป็นส่่วนหน่งข่อง ส่ังคมทีีติ้องได้ริับการิแก้ไข่ฟื้้นฟื้้และการิปกป้องเช่่นกัน ผู้้้กริะทีําาผู้ิดจ่งเปริียบเส่มือนเป็นคนไข่้ข่องส่ังคมทีีควริได้ ริับการิริักษาเยียวยา ไม่ควริจะใช่้วิธิีการิลงโทีษเส่มอไป ริวมถ่งการิแก้ไข่ปัญหาการิลงโทีษจําาคุกผู้้้กริะทีําาผู้ิดโดย ไม่จําาเป็นซึ่่งจะเป็นการิยกริะดับแนวทีางในการิลงโทีษแบบ ไม่ติ้องมีการิคุมข่ัง (United Nations Standard Minimum Rules for Non-custodial Measures: The Tokyo Rules) เพอื เป็นทีางเลือกในการิลงโทีษผู้้ที้ ีกริะทีาํา ความผู้ิด นอกจาก การิลงโทีษจําาคุกในเริือนจําา โดยมุ่งหมายให้ชุ่มช่นได้เข่้ามา มีส่่วนริ่วมในการิจัดการิด้านกริะบวนการิยุติิธิริริมให้มากข่น่
ปี ที่ 30 ฉบับท่ี 2/2567 11 มีนาคม 2567 – กันยายน 2567