Page 80 - จิตรกรรมสีฝุ่น

5.4 จั์ตรักรัรัมสีีฝุุ่นสีมัยลพบุุรัี
ลพบุรืีต่ังอย้่บรืิเว่ณภคต่ะว่ันออกและต่ะว่ัน ออกเฉียงเหนือของปรืะเทำศิไทำย ซึ่ึงก่อนทำีจะเป็น อณจักรืลพบุรืีเคยรืุ่งเรืืองด้ว่ยว่ัฒนธรืรืม่แบบ ทำว่รืว่ด้ีม่ก่อนปรืะม่ณพุทำธศิต่ว่รืรืษทำี 12 จนกรืะทำังอํานจของเขม่รืแพรื่กรืะจยเขม่จึงได้ ช่อืว่่“ลพบุรัุ”ีจิต่รืกรืรืม่สัม่ัยลพบรืุีสั่ว่นใหญ่ไ่ด้รืับ อิทำธิพลจกศิิลปะเขม่รืโบรืณ ภพเขียนสัีฝีุนสัม่ัย ลพบุรืีพบเห็นบนผู้นังหินว่ัด้ล้กเขย จังหว่ัด้อุด้รืธนี ปจั จบุ นั เหลอื ลว่ด้ลยใหเ หน็ เพยี งเลก็ นอ ยและพบว่่ สัีทำีใช่ฉบผู้นังหลุด้กะเทำะออกไปต่ม่กลเว่ล ทำําใหเห็นว่่เป็นกรืเขียนทำับภพเด้ิม่ จกหลักฐน
5.5 จั์ตรักรัรัมสีีฝุุ่นสีมัยสีุโขีทัย
พอ่ ขนุ ศิรือี นิ ทำรืทำต่ิ ยไ์ ด้ป รืะกศิต่งั กรืงุ สัโุ ขทำยั เป็นเอกรืช่ทำีไม่่ขึนแก่เขม่รื เม่ือรืว่ปี พ.ศิ.1800 ได้ม่ กี รืพบหลกั ฐนทำงจต่ิ รืกรืรืม่จกศิลิ จรืกึ หลกั ทำี 106 ทำีเก่แก่ทำีสัุด้ของสัม่ัยสัุโขทำัยทำีว่ัด้ช่งลอม่ จังหว่ัด้สัุโขทำัย จึงเรืียกว่่ “ศิ์ลาจัารัึกวิัดุชางลอม” ม่ขี อ คว่ม่บนศิลิ จรืกึ รืะบวุ่ ่ ในปพี ทำุ ธศิกั รืช่ 1927 นักบว่ช่รื้ปหนึงช่ือ “พนมไสีดุําา” ได้สัรืงพรืะบฏ ขนด้ใหญ่่สั้งถุึง 7 เม่ต่รื เพือเจต่นอุทำิศิสั่ว่นกุศิลไป ใหแก่พรืะม่หธรืรืม่รืช่ สัม่ัยสัุโขทำัยได้ม่ีกรืฟื้้นฟื้้ ทำงังนปรืะต่ม่ิกรืรืม่และสัถุปต่ัยกรืรืม่จนม่รืีป้แบบ ทำโี ด้ด้เด้น่ โด้ยเฉพะพรืะพทำุ ธรืป้ จด้ั ว่่ เปน็ ศิลิ ปะไทำย ทำีงด้งม่ทำีสัุด้หรืือทำีเรืียกว่่ยุคทำองนันเอง ผู้ลงน จต่ิ รืกรืรืม่สัฝีี นุ ของสัโุ ขทำยั ได้รื บั อทำิ ธพิ ลจกเขม่รืและ อินเด้ียใต่ เทำ่ทำีปรืกฏหลักฐนในปัจจุบันได้แก่ ภพเขียนสัีบนผู้นังค้หเจด้ีย์ด้นทำิศิต่ะว่ันต่ก ว่ัด้เจด้ีย์เจ็ด้แถุว่ อําเภอศิรืีสััช่นลัย จังหว่ัด้สัุโขทำัย ภพเขียนเกียว่กับพรืะพุทำธเจทำีม่ีลักษณะเด้ียว่กับ ปรืะต่ิม่กรืรืม่
ภพพรืะบฏเช่ือกันว่่ได้รืับอิทำธิพลม่จก อินเด้ีย ทำิเบต่ และลังกคต่ิกรืทำําผู้พรืะบฏ ม่ีเคโครืงม่จกกรืทำําธงเพือนําไปปรืะด้ับ
ทำปี รืกฏทำําใหสั นั นษิ ฐนได้ว่ ่ กรืเขยี นภพครืงั แรืก อจเขียนด้ว่ยสัีแด้งบนพืนหินทำีข้ด้แต่่งจนเรืียบ ต่อ่ม่เม่อืช่่งเขยีนเหน็ว่่ภพทำเีขยีนไว่นนัไม่เ่ด้น่ช่ด้ั จึงฉบป้นขว่ทำับจนเรืียบแลว่เขียนภพขึนใหม่่ จนเต่็ม่ผู้นัง ถุึงแม่ภพเขียนสั่ว่นกลงของผู้นังจะ ลบเลอื นไปบ งแต่ก่ จ็ ด้ั ได้ว่ ่ เปน็ ฝีม่ี อื ช่นั ครื้ นอกจก ภพเขียนทำีพบในว่ัด้ล้กเขยแลว่ยังพบภพเขียนบน ผู้นังหินทำีว่ัด้พ่อต่ จังหว่ัด้อุด้รืธนีเช่่นกัน ซึ่ึงภพ ทำีพบว่ด้ด้ว่ยเสันสัีแด้งบนพืนหินแต่่ลบเลือนไปจน ไม่สั่ ม่รืถุแสัด้งรื้ปรื่ งได้ช่ ด้ั เจน แต่อ่ ย่ งนอ ยกเ็ ปน็ เครืืองยืนยันว่่ยังม่ีกรืนิยม่เขียนภพด้ว่ยสัีฝีุนอย้่
ศิสันสัถุนต่ม่เทำศิกลทำีจัด้ขึนเป็นครืังครืว่ และอจม่จกต่ํานนกรืเขียนภพของอินเด้ีย ซึ่ึงปรืกฏอย้่ในเอกสัรืโบรืณเกียว่กับภพพรืะบฏ ทำีม่ีม่แต่่พุทำธกลว่่ “พระเจิ้าอาชีาตศิัตร่ที่่ลัขีอ พระพ่ที่ธิ์ฉายัแหงพระองค์ เพ่อม่งจิะเก็บไวิ้บ่ชีา ซึ่งึ พระองคไ์ ดโ้ ป็รดใหพ้ ระพที่่ ธิ์ฉายัป็ระที่บั ยัน่ บนผน่ ผ้าผ่นหนึงด้วิยับ่ญฤที่ธิ์ิ”
จกบนั ทำกึ นนี บั ว่่ เปน็ ขอ ม่ล้ เบอื งต่น ของกรื บช่้ ภพพรืะพทำุ ธเจ บนผู้นื ผู้ และจกต่ํานนของ นง“จิต่รืเลข”ซึ่ึงเป็นช่่งเขียนของพรืะนงอุษ ได้เ ขยี นภพเหม่อื นพรืะพกั ต่รืพ์ รืะพทำุ ธเจ และพรืะ สัว่กอีกหลยรื้ปรืว่ม่ทำังภพเหม่ือนพรืะอนิรืุทำธ์ ด้ว่ ยคว่ม่งด้งม่ของภพเขยี นทำําใหพ รืะนงอษุ ได้ อภิเษกสัม่รืสักับพรืะอนิรืุทำธิ ต่่อม่จึงม่ีคําเรืียกว่่ “จิต่รืกรืรืม่” เพือสัือคว่ม่หม่ยถุึง คว่ม่ว่ิเศิษ ม่หัศิจรืรืย์ของกรืสัรืงสัรืรืค์รื้ปเขียนซึ่ึงทำําใหเกิด้ คว่ม่ปิต่ิยินด้ี จกต่ํานนด้ังกล่ว่ทำําใหเกิด้กรื สัืบทำอด้กรืรืม่ว่ิธีกรืเขียนภพรืว่ม่ถุึงเรืืองรืว่ ทำงศิสันทำีนิยม่เขียนภพบนผู้นัง กรืะด้ษ และ บนผู้ืนผู้ของอินเด้ียโบรืณและได้สัืบทำอด้ต่่อเนือง กันม่จนเกิด้กรืแพรื่หลยไปยังปรืะเทำศิต่่ง ๆ
64 จิิตรกรรมสีีฝุ่่น : จิิตรกรรมสีีฝุ่่นในยั่คป็ระวิัติศิาสีตร์ไที่ยั