Page 208 - จิตรกรรมปริศนาธรรมภาคใต้

เรือสัมมําทิฏฐิ (พ้นวัฏสงสํารสู่นิพพําน)
เรอื สา เภาเปน็ เรอื ทพี่ รอ้ มดว้ ยสมั มาทฏิ ฐิ เหน็ ชอบ เหมอื นกบั มรรค มอี งค์ 8 เปน็ อรยิ มรรค ตดั กเิ ลส บรรลมุ รรคผล ท่ีจะพาข้ามฝั่งพ้นวัฏสงสาร สู่นิพพาน
ปัญญํา หรือ สัมมําทิฏฐิ เป็นธรรมะสาคัญเปรียบเป็นนกสมุทรเกาะบนยอดเสากระโดงเรือง เล้ียงไว้ประจาเรือ เพ่ือหาทิศทางเวลาเรืองหลงทางในมหาสมุทร
ภาพฉลามและจระเข้ เปรยี บเสมอื นกบั ความทกุ ขท์ เี่ กดิ จาก กนิ กาม เกยี รติ ทเ่ี ปน็ กเิ ลสหรอื อวชิ ชา อนั มคี วามอยาก ยึด หลง อยู่ในวัฏฏสงสาร
ภาพเรือสาเภาสาหรับข้ามมหาสมุทร ตามความหมายของธรรมะ หมายถึงการข้ามฟากจากฝ่ังน้ี คือ วัฏฏสงสาร (การเวียนว่ายตายเกิด) ซึ่งมีสะพานข้ามฝั่งขึ้นเรือจะต้องผ่านทะเลเพลิง ไฟลุกไหม้ภูเขา สัตว์ดุร้ายท่ีแสดงถึงกิเลส เต็มไปด้วยความทุกข์ทรมานและเพื่อข้ามฝั่งตรงข้าม คือ นิพพาน ในขณะที่จะพร้อมบรรลุมรรคผล อันจะต้องฝึกปฏิบัติ ด้วยไตรสิกขาคือ ศีล สมาธิ ปัญญา
ธรรมะที่จาเป็นต้องปฏิบัติเพื่อพ้นทุกข์ คือ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปโป สัมมาวาจา สัมมากัมมันโต สัมมาอาชีโว สัมมาวายาโม สัมมาสติ สัมมาสมาธิ ที่เป็นองค์แห่งมรรคโดยตรง นาพาสู่นิพพาน
สัมมําทิฏฐิ (เห็นชอบ) หรือปัญญา ได้แก่ความรู้อริยสัจจ์ 4 หรือ เห็นไตรลักษณ์ หรือ รู้อกุศลและอกุศล กับกุศล และกุศลมูล หรือเห็นปฏิจสมุปบาท โดยการเข้าใจชอบหรือเห็นชอบนั้นมีอยู่ 2 ประเภท
1) ความเข้าใจ คือความรู้ ความเป็นพหูสูต ความมีสติปัญญา สามารถรอบรู้ส่ิงใดสิ่งหน่ึง ตามข้อมูลที่ได้มา ความเข้าใจประเภทนี้เรียกว่า “ตามรู้” (อนุโพธ) เป็นความเข้าใจที่ยังไม่ลึกซึ้ง
2) ส่วนความเข้าใจท่ีลึกซ้ึงเรียกว่า “การรู้แจ้งแทงตลอด” (ปฏิเวธ) หมายถึงมองเห็นสิ่งใดส่ิงหนึ่งตามสภาวะ ที่แท้จริง โดยไม่คานึงถึงชื่อ หรือ ป้ายชื่อของส่ิงน้ัน การรู้แจ้งแทงตลอดนี้ จะมีขึ้นได้เมื่อจิตปราศจากอาสวะท้ังหลาย และ ได้รับการพิจารณา อย่างสมบูรณ์ด้วยการปฏิบัติสมาธิเท่านั้น
เรือ เทียบได้กับ อัตภาพน้ี ซ่ึงมีน้าคือมิจฉาวิตก (ความตรึกในทางท่ีผิด ได้แก่ ตรึกไปในทางกาม พยาบาทและ การเบียดเบียน) ปิดช่องท้ังหลายมีจักษุทวารเป็นต้น ด้วยความสารวมระวังทางอายตนะท้ัง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ล้ิน กาย ใจ ตัดเคร่ืองผูกคือราคะและโทสะ ครั้นตัดเคร่ืองผูกเหล่านั้นแล้วจักบรรลุพระอรหัต และอนุปาทิเสสนิพพานตามลาดับ
วิธีคิด ใช้แนวทางการสังเคราะห์ของศาสตราจารย์ ดร. เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักด์ิ ตามกระบวนการ บันได 7 ขั้น และใช้แนวทางสร้างสรรค์ ของศาสตราจารย์ปรีชา เถาทอง ตามกระบวนการ 3 ด้าน ได้แก่ ด้านแนวคิด เกิดจาก การวิเคราะห์สังเคราะห์ ด้านรูปแบบ เทคนิคเชิงช่าง เน้ือหาสาระ คติความเชื่อ การจัดองค์ประกอบศิลป์ และสัญลักษณ์ ของการแสดงออก ซ่ึงสรุปความหมายตาม แนวเรื่องปฏิจจสมุปบาท ธุดงค์ 13 ไตรลักษณ์ ภาพแกะสลักไม้ของเชอแมน และสมุดภาพปริศนาธรรมไทย นามาสู่การสร้างสรรค์แนวเร่ืองอริยสัจจ์ 4 และผสมผสานความเป็นนวัตศิลป์
198