Page 70 - การวิจัยทางศิลปะ
P. 70
62
การวิจัยทางศิลปะ บทที่ 3
3.5 ฐานความรู้สาขาวิชาองค์ประกอบศิลป์
ฐานความรใู้ นหลกั การจดั องคป์ ระกอบศลิ ป์ ถอื วา่ มสี ว่ นสา คญั ในการสรา้ งผลงานซงึ่ จะทา ให้
ผลงานเหลา่ นมี้ คี วามเปน็ เอกภาพเปน็ อนั หนงึ่ อนั เดยี วกนั โดยมสี ว่ นประกอบระหวา่ งรปู ทรงกบั เนอื้ หา ที่มีการประสานกลมกลืนกัน ซึ่งรูปทรง (Form) เป็นองค์ประกอบรูปธรรม ส่วนเนื้อหา (Content) เปน็ องคป์ ระกอบนามธรรม ดงั นนั้ องคป์ ระกอบศลิ ปจ์ งึ เปน็ โครงสรา้ งหลกั ของงานศลิ ปะ คอื รปู ทรงกบั เนื้อหา (ชลูด นิ่มเสมอ, 2534, น.18) และในกระบวนการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ สิ่งสาคัญที่สุดคือ การประสานสัมพันธ์กันอย่างมีเอกภาพของทัศนธาตุ ได้แก่ เส้น สี รูปทรง น้าหนัก พื้นผิว ที่ว่าง ปริมาตร มวล ฯลฯ ถ้าผลงานใดสร้างรูปทรงไม่มีเอกภาพกับเน้ือหา ถือว่าผลงานนั้นไม่สมบูรณ์ ผลงานขาดชีวิต ขาดเนื้อหา ไม่สามารถแปลหรือสื่อความหมายได้ ซึ่งผลงานศิลปะสะท้อนความงาม ความนา่ สนใจ ความประทบั ใจแกผ่ ดู้ ู สงิ่ เหลา่ นที้ เี่ กดิ ขนึ้ ภายในผลงาน จะตอ้ งนา หลกั การองคป์ ระกอบศลิ ป์ มาจัดวางประสานเพื่อให้เกิดความงามขึ้น เรียกว่า การประสานองค์ประกอบ (Organization of Elements) ในผลงาน ซึ่งผู้วิจัยจะต้องอธิบายความรู้จากการวิเคราะห์ผลงาน หมายถึง การแยกแยะ องค์รวมของงานศิลปะออกเป็นส่วน ๆ ทีละประเด็นในด้านทัศนธาตุ หลักการองค์ประกอบศิลป์ เนอื้ หาสาระ ทฤษฎกี ารรบั รทู้ ฤษฎที างศลิ ปะ ทมี่ คี วามสมั พนั ธก์ นั ในดา้ นเทคนคิ กรรมวธิ ี การแสดงออก โดยสรปุ อธบิ ายตคี วามประเมนิ ผลงานคณุ คา่ ทางดา้ นความงามดา้ นเนอื้ หาสาระและอารมณค์ วามรสู้ กึ จากการประสานกันขององค์ประกอบศิลป์ที่มีหลักเกณฑ์ดังต่อไปนี้
1. เอกภาพ (Unity) เอกภาพ คอื ความเปน็ อนั หนงึ่ อนั เดยี วกนั ความกลมกลนื กลมเกลยี ว เขา้ กนั ได้ ความเปน็ อนั หนงึ่ อนั เดยี วกนั ทเี่ กดิ จากการเชอื่ มโยงสมั พนั ธก์ นั ของสว่ นตา่ ง ๆ (ชลดู นมิ่ เสมอ, 2534, น.101) การทจี่ ะสรา้ งสรรคผ์ ลงานใหม้ เี อกภาพจะตอ้ งมคี วามเขา้ ใจความหมาย หนา้ ที่ การเลอื ก ทัศนธาตุต่าง ๆ นามาผสมผสานกับเนื้อหา เพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ของโครงสร้างของรูปทรงโดยรวม และมีความสอดคล้องกลมกลืนกับเน้ือหา โดยทาหน้าที่แสดงอารมณ์ความรู้สึก แสดงผลในการ ผสมผสานกัน แสดงออกมาให้ปรากฎในผลงานศิลปะ
2. สัดส่วน (Proportion) เป็นกฎของเอกภาพที่เกี่ยวข้องกับความสมส่วนซึ่งกันและกัน ของขนาด (Dimensions) ในส่วนต่างๆ ของรูปทรง และระหว่างรูปทรง ที่เราเห็นคนหัวโต คนเตี้ย คนขายาวหรอื คนขาสนั้ เกนิ ไปเพราะเขามสี ดั สว่ นผดิ ไปจากธรรมชาตขิ องคนทวั่ ไปสดั สว่ นเปน็ เรอื่ งราว ของความรู้สึกทางสุนทรียภาพและอุดมคติ การสมสัดส่วนนี้ หมายความรวมไปถึง ความสัมพันธ์กัน อย่างเหมาะสม กลมกลืนของแสง เงา และทัศนธาตุ (ชลูด นิ่มเสมอ, 2534, น.161) การสร้างสรรค์ ผลงานศิลปะของศิลปินแต่ละชิ้นงานจะไม่เพียงแต่สร้างขึ้นเพื่อความงามและสนองความต้องการ ตามความถนัด ประสบการณ์ และลักษณะเฉพาะตัวของแต่ละคนเท่านั้น สิ่งสาคัญที่ปรากฏภายใน
