Page 6 - ENTERTECH Dergi Sayı 3

Gündem-Güncel

Derin uykuda
yeni kelime

öğrenmek

mümkün

Günümüze kadar yapılan uyku ça-
lışmalarında, uyanıklık esnasında
oluşmuş anıların dengelenmesi ve
birleştirilmesi üzerine odaklanıldı.
Ancak Bern Üniversitesi bilim insan-
larının gerçekleştirilmiş olduğu son
araştırmalar sonucu; uyku sırasında
öğrenilen bilgileri insan beyninin
pekiştirmekle kalmayıp, yeni bilgiler leştirdiği de incelemeler esnasında nıyıp tanımayacakları test edildi. Ka-
öğrenebileceğini de eklediler. tespit edilmiştir. Henke ve ekibi ilk tılımcıların derin uykuda beyin aktivi-
kez yeni yabancı kelimelerin ve çe- tesinin yüksek dalgalarının oluştuğu
Uyku ve öğrenme üzerine çalışan viri kelimelerinin, öğlen uykusunda 0.5 saniyelik aralıklarda dinletilen
Profesör Katharina Henke’nin labo- uyanıklık içinde saklanan bilgilerle kelimeleri uyandıktan sonra kısmen
ratuvarında yapılan çalışma, insan- ilişkilendirilebileceğini gösterdi. Ka- hatırlayabildiği kaydedildi. Katharina
ların uyku sırasında yeni kelimeler tılımcılara derin uyku sırasında uy- Henke araştırma grubu, uyuyan bir
hatta basit temelli bilgileri öğrene- durma bir dildeki kelimeler ile bu kişinin beyin hücrelerinin aktif du-
bileceğini gösterdi. Uyku sırasındaki kelimelerin ana dillerindeki karşılık- rumları sırasında “Up-state” denilen
tekrarın kırılgan bellek izlerini güç- ları dinletilirken diğer yandan EEG yabancı kelimelerle çeviri kelimeleri
lendirdiği ve yeni elde edilen bilgiyi yöntemi ile beyin aktiviteleri ölçüldü. arasında yeni bir anlamsal ilişki ku-
önceden mevcut bilgi deposuna yer- Uyandıklarında ise bu kelimeleri ta- rabildiğini söyledi.

larını fakat araştırmacıların yanlışlıkla
yapılan transferleri de hesaba katmaları
konusunda dikkatli olmaları gerektiği
ifade etti. Bilim dünyasında hayranlık
uyandıran bu haberler sonucunda adli
genetikçi Mechthild Prinz, “Gerçek dün-
yadaki durumlarda, insanların DNA’sını
hiç olmadıkları yerlerde veya hiç kullan-
madıkları bir nesnede bulmak nadirdir.”
açıklamalarında bulundu.

Geçmiş yıllarda Houston Adli Bilim Mer-
kezi’nde gerçekleşen çalışmalara göre
iki dakika boyunca el sıkışmanın bir ki-
şinin DNA’sını diğer kişinin elinden bir
diğer nesneye aktarabileceğinin açıkla-
DNA’nız dokunmadığınız nesnelere yayılabilir maları yapılmıştı. Bu haber birçok eleş-
tirmen tarafından gerçek üstü olarak
Adli Bilimler Amerikan Akademisi bilim Adli antropolog Leann Rizor’un ger- değerlendirilip, iki dakikalık bir el sıkış-
insanlarının gerçekleştirdiği deneyler çekleştirmiş olduğu çalışmasında masının normal süreden çok daha uzun
sonucunda, bir insanın DNA’sının 10 bireylerin DNA bırakma oranlarında olduğu belirtilmişti. Yeni çalışmalarla 10
saniyelik bir el sıkışması sonucunda hiç farklılıklar tespit etti. Gerçekleştirmiş saniye kadar kısa bir süreye indirilerek
dokunmadığı nesnelere aktarabileceği olduğu çalışmada kullanılan ortak sü- DNA transferlerinin mümkün olabile-
tespit etti. Bulgular, başka bir kişi veya rahide nesneye dokunan son kişinin en ceği üzerinde duruldu. Gerçekleştirilen
nesneyle kısa süreli temas kurmanın çok DNA’yı geride bırakan kişi olmadığı çalışmalar, DNA’nın sosyal ortamlarda
bile DNA’yı geniş bir alana yayabilece- tespit edildi. Rizor, araştırmaları sonucu, ve öngörülemeyen şekillerde kolayca
ğini gösteriyor. DNA kanıtlarının güvenilmez olmadık- transfer edilebileceğini göstermektedir.

4